Van, Başbakan Erdoğan'dan ne bekliyor?

Van'da sanayici olmanın "dayanılmaz ağırlığı" nı anlattığımız yazı, (11 Mayıs) iş dünyasını da, sokaktaki insanı da isyan ettirdi.
Gelen tepkilerin de ortaya koyduğu gibi, yazıda bahsi geçen yatırım hikayesine kimse inanmak istemiyor... Birçok insanın ilk tepkisi "Olmaz öyle şey..." demek oldu.
Bu nedenle yaşananları bir kez daha özetlemekte fayda var.
Van'da motor yağı üretmek için yılda 60 bin ton kapasiteli bir fabrika kuran Abdulahat Arvas, daha ilk günden şoke olmuştu.
Çünkü, İran'dan aldığı hammaddeyi trenle Van'a getirmesine rağmen indiremiyor; tek ihtisas gümrüğü Gebze'de olduğu için önce Gebze'ye gidiyor, sonra Van'a gönderiliyordu. Sağ elle sol kulak gösterme misali...
İşte işleri yokuşa süren bu durumdan dolayı da; yaklaşık 500 kişinin istihdam edilebileceği fabrikada, sadece 30 kişi çalışıyordu.
Aynı şey gıda sektörü için de geçerliydi.
Erşan, Van'da helva üreten bir fabrika. Helva hammaddesi susam Pakistan'dan çok ucuza alınıyor. Trenle Van'a gelen hammadde yine ihtisas gümrüğü olmadığı için indirilmeden Gaziantep'e götürülüyor, gümrükten geçirildikten sonra tekrar Van'a dönüyor.
Yani hammaddenin ucuza alınmasının, Doğu veya Güneydoğu'daki işadamına hiçbir artısı yok.
Bu konuyu Vanlı işadamı Abdulahat Arvas'la konuşup gündeme taşıyınca, sivil toplum örgütleri de, Van basını da harekete geçti. Günlerce bu sorun irdelendi. Gerçekten kanayan bir yaraya parmak basmıştık...
Yazılar üzerine Gümrüklerden sorumlu Devlet Bakanı Hayati Yazıcı arayıp her yere "ihtisas gümrüğü" kurmanın maliyetinden bahsetti ama bu cevabın kimseyi tatmin etmediği açıktı.
Hatta Arvas'tan ilginç bir öneri geldi:
"Yeter ki devlet karar versin. Masrafını biz karşılarız..."
Belliki mesele sadece "maliyet" değildi.
Şimdi Van'daki bu soruna Başbakan Erdoğan'ın el koyduğu konuşuluyor.
Hatta GAP Projesi'ni açıklamak için gittiği Diyarbakır'da "Doğu" için de özel talimat verdiği dilden dile dolaşıyor.
Bugün de Van'da İran heyetiyle sınır ticareti ve sanayi ilişkileri üzerine bir toplantı yapılıyor.
Bakalım bu kez sınır ticaretinde yeni atılımlar yapmakta, sanayicilerin önünü açmakta kararlılık gösterilecek mi?
Bir süre önce görüştüğümüz Van Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Sinan Hakan önemli bir noktaya dikkat çekiyordu:
"Anadolu Kaplanları'nın girişimci ruhu Van'da da var. Ama biz sadece sınır ticareti istemiyoruz, yanı başımızda İran gibi Orta Asya gibi büyük bir pazar var. Kendi ticari ufkumuzu niye sınır ticaretiyle sınırlayalım ki? Burada bir 'İhtisas Gümrüğü' kurulması ve bir ticari hat oluşturulması, sadece Van'a değil bütün Türkiye'ye katkı sunacaktır. Bunun olmaması için hiçbir neden yok."