Estetiğin mutfaktaki hali

İtalyan tasarımcı Lucci Orlandini, uzun zamandır Türkiye'de de satış yapan İtalyan mutfak devi Snaidero ile çalışıyor. Orlandini, geçtiğimiz günlerde Milano'da yapılan Uluslararası Mobilya ve Mutfak Fuarı'na, Snaidero firması için yaptığı 'Kube' tasarımıyla katıldı. Fuarı, öğrencilerinin hayranlık dolu bakışları altında, imza taleplerini karşılayarak dolaşan Orlandini ile tasarım üstüne konuştuk.

- Siz endüstriyel tasarım yapıyorsunuz. Bir yanda yaratıcılık, yani bir anlamda estetik ve sanat, diğer yanda kullanım kolaylığı, fonksiyon. Sizin için hangisi önce geliyor?
- Endüstriyel tasarımda kullanım kolaylığı ve fonksiyon, her zaman için estetik ve formdan daha öndedir. Tabii ki form, estetik söz konusu ama bu, fonksiyonun yarattığı bir estetik. Mesela son olarak körfez şeklinde bir mutfak tasarımı yaptım. "Kadın tezgâhın başına geçtiği zaman ergonomik olarak nasıl kullanır?" diye düşünürken, böyle bir form çıktı ortaya. Yani estetikten ergonomiyi değil, ergonomiden estetiği yaratmış olduk.

- Sonuç olarak endüstriyel tasarıma sanat demek zor...
- Evet. Tasarlanmış ürünle kullanıcı arasındaki ilişki önemli. Sandalyeyi heykel gibi yaparsınız ve o bir sanat olabilir ama onun üzerine oturulamaz. Endüstriyel tasarımda ise onunla benim fiziğim, popom arasındaki ilişkiyi düşünmek zorundayız.

- Peki tasarım dünyasının önemli ismi Philippe Starck için de aynı şeyleri söylemek mümkün mü?
- Philippe Starck'ın yaptığı işlere sanat diyebilirsiniz. O bizimle sanat arasındaki bağlantıyı sağlayan insandır. Yapmış olduğu tirbüşon çalışmayabilir ama formu o kadar güzel ki biz onu çalışır hale getirmek zorundayız. Starck, sanatla endüstriyel tasarım arasında duruyor.

- Starck geçtiğimiz günlerde verdiği bir röportajda "Tasarladığım her şey gereksizdi. Tüketim dünyasının bir üreticisiyim ve bu beni gerçekten utandırıyor. İki yıl içinde mesleği bırakıyorum," dedi. Ne düşünüyorsunuz?
- Fonksiyonellik çok önemli ama inanları sadece fonksiyonellikle tatmin edemezsiniz. İnsanların beyni var, hisleri var, kalbi var. Bu ikisi arasındaki bağlantıyı kuran adımdır Starck. Bu nedenle söyledikleri doğruyu pek aksettirmiyor. Çünkü bizim için hâlâ fonksiyonellikle sanat arasındaki bağ ondan geçer. Belki de çok iyi para kazandığı için bunları söylüyordur.

- Tasarlanan ürünün fonksiyonel olmasının altını özenle çiziyorsunuz. Bu durumda nelere dikkat ediyorsunuz. Mesela ev kazalarının büyük çoğunluğu, yüzde 37'ye yakını mutfaklarda yaşanıyor?
- Ev kazalarının ne kadarı mutfakta oluyor bilmiyorum ama bu çok önemli bir nokta. Bu sene üniversitede öğrencilerime verdiğim derste onları sadece keskin ve çapaklı köşeler konusunda çalıştırdım. Zaten bu kazalar için alınan önlemler, tasarımcının dışında enternasyonel standartlara girdi. Yani bir köşenin ne kadar keskin olacağı, nasıl olacağı standartlara girmiş durumda. Biz de onları takip ediyoruz.

- Mutfak tasarlarken ülkelerin mutfak kültürlerini göz önünde bulunduruyor musunuz?
- Kültür farklılaşması önemli tabii ki. Ancak bundan 15-20 yıl önce Almanlara, İtalyanlara, ABD'lilere mutfak düşünürken şimdi bu yerellik ortadan kalkmaya başladı. Çünkü kültürler arasındaki farklılıklar da azalıyor. Küreselleşmeye paralel olarak insanların paylaştıkları değerler ve zevkler aşağı yukarı benzemeye başladı.