El sıkışma krizi

Satrançta maçtan önce ve maçtan sonra sonuç ne olursa olsun el sıkışılır. Sportmenliğin ne kadar önemli olduğunu gösteren en önemli adettir rakiple el sıkışmak. Geçtiğimiz haziran ayında Estonya'nın başkenti Tallinn'de yapılan Uluslararası Satranç Federasyonu (FIDE) Başkanlık Kurulu toplantısında, el sıkışmanın bir zorunluluk haline gelmesine karar verildi. Eğer bir taraf, hakemin uyarısına rağmen rakibinin elini sıkmıyorsa, oyunu kaybetmiş sayılacaktı. Bu kural hayata geçmedi. Birkaç hafta önce Corus Wijk aan Zee Turnuvası'nda gerçekleşen skandalla konu tekrar gündeme geldi. Corus B Grubu'nda Nigel Short, Ivan Cheparinov ile oynayacaktı. Short 1.e4 oynadı, fakat rakibi olmadığı için ayağa kalktı ve dolaşmaya başladı. Rakibi birkaç dakika sonra gelince, o da masaya geldi ve elini uzattı. Cheparinov notasyon kâğıdını doldurmaya devam etti. Birkaç saniye sonra Cheparinov'un notasyon kâğıdıyla işi bitince Short yeniden elini uzattı, ancak Cheparinov yine hiç aldırmadan taşlarını düzeltmeye devam etti. Short da hakemi çağırdı ve kuralı hatırlattı. Hakemi Cheparinov'u bir odaya çağırdı ve durumu anlattı. Cheparinov, eğer rakibinin elini sıkması zorunluysa sıkacağını söyledi. Short'a göre bu önceden planlanmış bir hakaretti. Hakem, FIDE kurallarına göre yanlış bir karar vererek Cheparinov'u mağlup ilan etti. Satranç turnuvalarında hakemlerin kararlarına o turda oynanacak maçlar bitmeden itiraz etmek mümkündür. Corus'ta da Cheparinov ve menajeri Danailov itiraz ettiler. Tabii ki Topalov'un sekondatı (yardımcısı) Cheparinov'un el sıkışmak istememesinin nedeni, 2006'daki tuvalet skandalının damgasını vurduğu Kramnik-Topalov dünya şampiyonluğu maçına dayanıyor. Short, maçtan sonra yaşanan demeç furyasında Topalov'un hile yapmış olabileceğini ima ettiği için Danailov ve oyuncularının kara listesine girmişti. İtiraz komitesinde Polgar, Krasenkow ve Kramnik vardı ve maçın ertesi gün oynanmasına karar verildi. Ayrıca Cheparinov'a maçtan iki saat öncesine kadar süre tanındı ve resmen özür dilemezse, yenik sayılacağı açıklandı. Cheparinov da yazılı olarak Short'tan özür diledi. Bu karar, Short'un hoşuna gitmediyse de maçı oynamaya karar verdi. Bu kez maçtan önce el sıkıştılar. Short maçı da kazanarak yanıtı masa başında vermiş oldu. Kapanışta Cheparinov'un hareketinden duyduğu memnuniyetsizliği dile getiren organizatörler, belki de Bulgar büyük ustayı bir daha Corus'a çağırmayacak. Öyle görünüyor ki deneyimli Short, bu tip gerilimlere Cheparinov'dan alışkın olduğu için bundan olumsuz etkilenen Cheparinov oldu. Short turnuvada ikinciliği paylaşırken Cheparinov altıncı oldu.