İstanbul Boğazı'nın altını dinleyecekler

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) öğretim üyesi bir grup bilim adamı, üzerinde çalıştıkları sistemle, İstanbul Boğazı'nın altındaki tüm gürültü
verilerini arşivleyecek.İTÜ Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü Haberleşme Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve TÜBİTAK-MAM Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsünde yarı zamanlı çalışan Prof. Dr. Tayfun Akgül, TÜBİTAK destekli ''İstanbul Boğazı'nın Su Altı Gürültüsünün Ölçümü, Arşivlenmesi ve Modellenmesi'' projesine ilişkin bilgi verdi.

Akgül, 2001-2003 yılları arasında TÜBİTAK'ın Gebze yerleşkesinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı için geliştirdikleri ''Yunus Sistemi'' ile su altında çalışmalar konusunda tecrübe edindiklerini belirterek, o çalışmadan hareketle İstanbul Boğazı'nın su altı gürültü ölçümlerini yapmak için yeni bir sistem tasarlamaya karar verdiklerini dile getirdi.

Tayfun Akgül, İstanbul Boğazı'nın altına pasif bir sistem kuracaklarını, bu sistemde suyun altındaki basınç ya da herhangi bir değişikliği kaydetmek üzere Çubuklu Koyu'na 3 metre aralıklarla toplam uzunluğu 30 metre olan 10 hidrofon yerleştirileceğini kaydetti.İstanbul Boğazı'nın çok karışık bir rejimi olduğunu dile getiren Akgül, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Boğaz, çok gürültülü bir ortam. Akıntıları var, gemi trafiği yoğun, kara gürültülerinin de denize yansımaları var, örneğin müzik çalan
motorlar geçiyor. Balık sürüleri geçiyor, lüfer akını oluyor, kitle halinde geçiyorlar, yarattıkları gürültüler birbirinden çok farklı ya da
yüksek tonajlı bir petrol tankeri geçiyor, tankerin yarattığı gürültü ile bir şehir hatları vapurunun yarattığı gürültü farklı. Şimdi biz bunları, su yüzene aktarır ve kaydedersek, gelecekte su altı araştırmacıları için iyi bir veri bankası oluştururuz diye düşünüyoruz. Bu verilerin hepsini 24 saat gerçek zamanlı kaydedecek bir sistem oluşturmaya çalışıyoruz. Nihai amaç zengin bir veri bankası oluşturmak.''

VERİ GERÇEK ZAMANDA LABORATUVARA AKTARILACAK

Prof. Dr. Tayfun Akgül, amaçlarının gerçek zamanda veriyi İstanbul Boğazı'ndan laboratuvara aktarmak olduğunu ifade ederek, ''Her su üstü
ve altı aracın pervanesinin kendine has imzası vardır. Bir pervanenin bir yerinde çizik bile varsa, onun suda yarattığı imza farklı olur. Biz
bu imzacıkları uygun bilimsel yöntemlerle ayırt edebileceğiz'' dedi.

Boğazların kontrolünü sağlayan Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığının akıntı, su sıcaklığı ya da her türlü kıyı ile ilgili işlerle ilgilendiğini anımsatan Akgül, ''Onların gemileri var, hem güvenlik hem de seyrin düzgün yapılması konusunda bir takım çalışmaları var, ama Türkiye'de su altı donanımı yapan ne bir şirket ne de kurum
var. Üniversitelerde de bu konuda ülkemize layık çapta araştırmalar henüz yok'' diye konuştu.

Tayfun Akgül, proje tamamlandığında su altına yönelik ciddi bir sistemin oluşturulacağına dikkat çekerek, ''Biz onların içinden bilgi çıkarma
algoritmaları hazırlıyoruz. Dolayısıyla sadece sesleri dinleyerek, bir ses haritası çıkarmış olacağız. Bu sesleri dinleyerek herhangi bir
kaynaktan gelen sesin yerini de tespit edebileceğiz'' dedi.

HEDEF LİMAN SAVUNMALARI İÇİN SİSTEM HAZIRLAMAK

Bir çok çalışmaya zemin oluşturabilecek projenin içerisinde olduklarını anlatan Akgül, nihai amaçlarının Deniz Kuvvetleri Komutanlığına veya
Ulaştırma Bakanlığına liman savunmaları için bir sistem hazırlamak olduğunu söyledi.Akgül, Boğaz'da bu sistemi kurup çalıştırdıktan sonra elde ettikleri tecrübeyle, liman savunmaları için sistemin yazılımı, tasarımı ve entegrasyonuyla özgün bir çalışma ortaya çıkarmak olduğunu dile getirerek, şu an bu çalışmayla sistemin prototipinin de tamamlandığını bildirdi.

AA