ABD Vietnam'da uyuşturucu batağında

Kendini kolay kolay ele vermeyen bir film... Özellikle ilk yarım saatinde, tek sözcükle itici. Ama gerek Amerikan sinemasının deneyimi, gerekse Ridley Scott'ın ustalığı sayesinde, sizi yavaş yavaş ele geçiriyor. Yine de Scott'ın en iyilerinden biri değil!... Başında 'gerçek olaylardan alınmıştır' lafı olan filmlerden hep sakınırım!... Bunda da öyle oluyor. Ve 1968'lerden başlayıp 1970 ortalarına doğru ilerleyen hikâye, başta pek ilgimizi çekmiyor. Yine bir hırsız-polis hikâyesi. 'Hırsız', bu kez o dönemde İtalyan mafyasının yerini alan zenciler, özellikle Uzakdoğu kökenli uyuşturucuyu fiyat kırarak piyasaya süren bir 'aile çetesi' ve onun başındaki Frank Lucas. Film, Lucas'ın 15 yıldır hizmetinde çalıştığı yine zenci patronunun ölümüyle onun yerini almasının ve giderek New York'ta egemenliğini ilan etmesinin hikâyesi. Öncelikle film, en iyi örneğini Baba'da bulmuş olan bir mafya filmleri anlayışının tersine gidiyor. O filmlerin çekiciliği, cilası, romantizmi, Amerikan deyimiyle 'glamor'ı yok. Frank'in nerdeyse tümünü rüşvetle ele geçirdiği NY polis örgütünün yanıbaşında, namuslu polis Richie Roberts'ın adeta tek başına ona meydan okuması ise, önceleri tam bir Don Kişot öyküsü gibi duruyor. Ne var ki hikâye giderek ivme kazanıyor. Aynı zamanda, hiç bilmediğimiz çok ilginç bir olayı, Vietnam Savaşı'nda askerlerin kolay ve ucuz uyuşturucuya alışmasını ve bunun anavatanda yarattığı uyuşturucu patlamasını öğreniyoruz. Ve de ordunun bu ticaretteki önemli rolünü. Böylece, giderek hızlanan bir kurgu, sapasağlam oyunculuklar ve etkileyici bir müziğin eşliğinde, filmin ana temalarından biri ortaya çıkıyor: Bir büyük savaştan yeni çıkmış ve yenilgisi ancak milliyetçiliğinin dozunu artırmış olan askerle, ne pahasına olursa olsun görevini yerine getirmeye çalışan polisin karşılaşması, giderek çatışması. Gelin de yakın tarihinde, hatta halen aynı ikilemi yaşayan kimi ülkeleri aklınıza getirmeyin!... Kısacası, ilk yarıda biraz sabrederseniz, oldukça tadına varabileceğiniz tempolu ve sıkı bir polisiye, türün başyapıtlarından değilse de iyi örneklerinden biri...

AMERİKAN GANGSTERİ * * *
(American Gangster)/ Yönetmen: Ridley Scott, Senaryo: Steven Zaillian, Görüntü: Harris Savides, Müzik: Mark Streitenfeld, Oyuncular: Denzel Washington, Russell Crowe, Chiwetel Ejiofor, Cuba Gooding Jr., Josh Brolin, Armand Assante, Ted Levine, Ruby Dee, John Hawkes/ Universal (UİP) filmi.