Onbir aylık cari açık 32.8 milyar dolar

Türkiye, geçen yıl Kasım ayında 3.3 milyar dolarla önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9.1 daha fazla cari işlemler açığı verdi.

2007'nin ilk onbir ayındaki cari açık yüzde 11.6 artışla 32.8 milyar dolar olurken, Kasım sonu itibariyle son bir yıllık dönemdeki cari açık, 35.7 milyar dolara ulaştı.

Merkez Bankası, Kasım 2007'ye ait ödemeler dengesi verilerini açıkladı. Buna göre, Kasım 2006'da 2 milyar 997 milyon dolar olan cari işlemler açığı, Kasım 2007'de 3 milyar 270 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Cari açık Kasım ayları itibariyle yüzde 9.1 artış gösterdi.

Kasım 2007 itibariyle ödemeler dengesindeki dış ticaret açığı önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29,4 oranında artarak 3 milyar 702 milyon dolara yükseldi. Hizmetler kalemindeki fazla, yüzde 11 artışla 584 milyon dolar, gelir kalemindeki açık ise yüzde 61,6 azalarak 321 milyon dolar oldu. Cari transferlerden kaynaklanan girişler yüzde 3,4 azalarak 169 milyon dolara geriledi.

CARİ AÇIK ONBİR AYDA 33 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI

2007 yılının Ocak-Kasım döneminde cari açık, bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 11,6 oranında artarak 29 milyar 347 milyon dolardan 32 milyar 758 milyon dolara yükseldi.

Ocak-Kasım 2007 dönemi verilerine göre ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret dengesi, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10.2 artışla 42 milyar 135 milyon dolar tutarında açık verdi. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yıla oranla yüzde 21,5 artarak 153 milyar 768 milyon dolara ulaştığı; ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 26,6 artışla 97 milyar 431 milyon dolara ve bavul ticareti gelirlerinin ise TÜİK tarafından yapılan tahmine göre yüzde 1,5 artarak 5 milyar 828 milyon dolara yükseldiği belirlendi.

HİZMETLER DENGESİ

Ekim ve Kasım ayları tahmini veriler olmak üzere, 2007 yılının onbir aylık döneminde turizm gelirlerinin bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 8,8 artarak 17 milyar 479 milyon dolara, turizm giderlerinin de yüzde 18 artışla 2 milyar 970 milyon yükseldiği bildirildi. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirleri yüzde 7 oranında artarak 14 milyar 509 milyon dolara ulaştı.

Hizmetler alanında taşımacılık hizmetlerinde 2006 yılının Ocak-Kasım döneminde 396 milyon dolar olan net giriş olurken, 2007 yılının Kasım ayında gerçekleşen net döviz çıkışıyla birlikte onbir aylık dönem itibariyle toplam 20 milyon dolar net çıkış yaşandı.

Yurt içinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurt dışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi, önceki yılın Ocak-Kasım dönemine göre yüzde 13,1 azalarak 687 milyon dolar oldu.
Bu gelişmeler sonucunda, Hizmetler Dengesi kaleminde, 2006 yılının Ocak-Kasım döneminde 13 milyar 403 milyon dolar düzeyinde gerçekleşen fazla, 2007 yılının aynı döneminde 13 milyar 782 milyon dolarda kaldı.

GELİR DENGESİ

Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemi, 2007 yılının Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 0.2 artarak 6 milyar 45 milyon dolar net çıkış kaydetti. Bu dönemde yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 1 milyar 627 milyon ve 4 milyar 642 milyon dolar olurken; portföy yatırımlarından kaynaklanan net girişler 322 milyon dolara ulaştı.
Anılan dönemde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2006 yılının aynı dönemine oranla yüzde 14,8 artarak 6 milyar 590 milyon dolar olarak gerçekleşti.

CARİ TRANSFERLER

Önceki yılın Ocak-Kasım dönemiyle karşılaştırıldığında cari transferler, 2007 yılının aynı döneminde yüzde 8,4 artarak 1 milyar 640 milyon dolar oldu. Söz konusu dönemde, işçi gelirleri ve resmi transferlerden kaynaklanan girişler sırasıyla 1 milyar 133 milyon ve 507 milyon dolar olarak gerçekleşti.


16.7 MİLYAR DOLARLIK DOĞRUDAN YATIRIM

Ocak-Kasım döneminde finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, 2006 yılının aynı dönemine göre yüzde 1,3 artarak 31 milyar 93 milyon dolara ulaştı.

Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurt dışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye'de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurt dışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, Ocak-Kasım 2007 döneminde 16 milyar 691 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu yatırımlar 2006 yılının aynı döneminde 18 milyar 292 milyon dolar olmuştu.

2007 yılının Ocak-Kasım döneminde, yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye'de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımları 2 milyar 571 milyon dolara ulaştı. Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketler, yurt dışındaki ortaklarından aldıkları kredilerde 368 milyon dolar tutarında net kullanım gerçekleştirdi.

2006 yılının Ocak-Kasım döneminde net 841 milyon dolar olan yurt içinde yerleşik kişilerin yurt dışında yaptıkları net yatırımlar, 2007 yılının aynı döneminde 1 milyar 992 milyon dolara çıktı.

Bu gelişmeler sonucunda, doğrudan yatırımlar kaleminde 2006 yılının Ocak-Kasım döneminde 17 milyar 451 milyon dolar olan net girişler, 2007 yılının aynı döneminde 14 milyar 699 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

PORTFÖY YATIRIMLARI

Portföy yatırımlarında 2006 yılının Ocak-Kasım döneminde 8 milyar 245 milyon dolar net sermaye girişi yaşanırken; 2007 yılının Kasım ayındaki 3 milyar 695 milyon dolar tutarındaki net çıkışa rağmen onbir aylık dönemde 110 milyon dolarlık net giriş gerçekleşti.

Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar kaleminde 2006 yılının Ocak-Kasım döneminde 8 milyar 432 milyon dolar net giriş yaşanırken, 2007 yılının aynı döneminde 23 milyar 63 milyon dolarlık bir net giriş oldu.

Rezerv varlıkların içinde yer alan resmi rezervler, 2006 yılının onbir aylık döneminde 3 milyar 445 milyon dolar artarken, 2007 yılının aynı döneminde 6 milyar 779 milyon dolarlık bir artış gösterdi.

YILLIK CARİ AÇIK 35.7 MİLYAR DOLAR

Bu arada Merkez Bankası Kasım sonu itibariyle son bir yıllık dönemdeki cari işlemler açığını 35 milyar 742 milyon dolar olarak açıkladı. Böylece cari işlemler açığı yıllık bazda şu ana kadarki en yüksek düzeyine ulaştı. 2006 yılının tümünde 32 milyar 331 milyon dolar olan cari işlemler açığı, 2007'nin Ocak ayı sonunda yıllık bazda 33 milyar doları aştı. Eylül 2007'de 34 milyar doları, Ekim 2007'de 35 milyar doları aşan yıllık cari açık, Kasım 2007 itibariyle 36 milyar dolara yaklaştı.

Cari işlemler açığı (Milyon $)

Aylık Yıllık
Aralık 2006 -2.984 -32.331
Ocak 2007 -2.981 -33.062
Şubat 2007 -3.221 -33.034
Mart 2007 -3.104 -33.010
Nisan 2007 -3.298 -32.430
Mayıs 2007 -3.666 -32.044
Haziran 2007 -3.171 -32.406
Temmuz 2007 -2.833 -33.525
Ağustos 2007 -1.734 -33.711
Eylül 2007 -2.298 -34.491

ANKA