Uydudan tükenişin fotoğrafı

Kaçak kuyular ve iklim değişikliğinin Tuz Gölü'nü 18 yılda yüzde 60 küçülttüğü; bugünkü koşulların devam etmesi durumunda 2015 yılında Tuz Gölü'nün tamamen kuruyacağı bildirildi.

Aksaray Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Semih Ekercin, İstanbul Teknik Üniversitesinden Prof. Dr. Cankut Örmeci danışmanlığında ''Tuz Gölünde Kuraklık ve Kirlilik'' konulu doktora tezi hazırladığını; ayrıca, aynı konu üzerinde TÜBİTAK ve Fransız Uzay Ajansı tarafından desteklenen projeyi tamamladıklarını söyledi.

Ekercin, proje ve doktora tezi çalışmasında Tuz Gölü Havzası'nı çevreleyen 9 meteorolojik istasyonun 35 yıllık günlük verilerini 1970-1992 ve 1993-2005 yılları arasında iki periyodun karşılaştırmasıyla incelediklerini; uydu görüntülerinden faydalandıklarını ve arazi üzerinde çalışma yaptıklarını kaydetti.

Çalışmaları sonunda Tuz Gölü'nün 18 yıl içinde yüzde 60 küçüldüğünü tespit ettiklerini belirten Ekercin, şunları kaydetti:''Tuz Gölü'nün küçülmesinde iki faktör var. Bunlardan birincisi iklim değişikliğine bağlı kuraklık etkisidir. Tuz Gölü Havzası'nda son yıllarda yaz kuraklığı artarken, yer altı sularını besleyen yağışlar da azaldı. İkinci faktör ise bilinçsiz yer altı suyu çekilmesidir.

Bölgedeki kaçak kuyular ve iklim değişikliği, Tuz Gölü'nü 18 yılda yüzde 60 küçülttü. 1987 ve 2005 yıllarının 17 Mayıs saat 08.45'te alınan iki uydu fotoğrafında Tuz Gölü'nün küçülmesini görmekteyiz. Uydu fotoğrafları üzerinden; 1987 yılında Tuz Gölü'nün alanı 92 bin 562 hektarken, 2005 yılında 32 bin 552 hektara düşmüştür.''

HAVZANIN ISINMASINA BAĞLI AFET RİSKİ

Tuz Gölü Havzası'nın son 35 yılda ortalama 2 dereceye yakın ısındığını vurgulayan Ekercin, şöyle devam etti:''Havzayı çevreleyen 9 meteoroloji istasyonunun 35 yıllık günlük verileri üzerinde yaptığımız çalışmada, iki periyodun karşılaştırmasını yaptık. Sonuç olarak yer altı sularını besleyen kış aylarındaki yağış miktarında iki periyot arasında yüzde 30 azalma; yaz aylarında ise temmuz ayı sıcaklıklarında 2 dereceye yakın bir artış var. Tuz Gölü Havzasında yaz kuraklılığı son yıllarda artış gösteriyor. Arazide oluşan gölcükler gözümüzün önünde kuruyor. Bilimsel verilere göre, sıcaklıklardaki 1 derecelik artış, iklime bağlı afetlerin meydana gelme ihtimalini de yüzde 30 oranında artırmaktadır.''TBMM araştırma komisyonunun 2005 yılı raporuna göre, Tuz Gölü Havzası'nda 16 bin yer altı su kuyusu olduğunu ifade eden Ekercin, ''Rapora göre, Tuz Gölü Havzası'nda 6 bin ruhsatlı, 10 bin civarında kaçak kuyu var'' dedi.

''2015 YILINDA TUZ GÖLÜ'NDE SU KALMAYACAK''

1975 yılından bugüne kadar çekilen uydu fotoğraflarından Tuz Gölü'nün küçülmesini ayrıntılı incelediklerini; küçülmenin iki aşamalı olarak meydana geldiğini belirten Ekecik, şunları kaydetti:''1975 yılından itibaren Tuz Gölü'nün suyu azalıyor. 1990 yılına kadar oluşan küçülmedeki en önemli faktör, iklimde meydana gelen değişmelerdir. Bunun sonunda yağışlar azalırken, yaz sıcaklıkları artmıştır. 1990 yıllara geldiğimizde göl, alanını büyük oranda korurken, 1990'lı yıllardan itibaren açılan ruhsatlı ve kaçak kuyular nedeniyle hızla Tuz Gölü su kaybı yaşamış ve küçülmüştür. 2006 yılında 7 Ağustosta çekilen uydu fotoğrafında, sadece Tuz Gölü'nün güney batısında küçük bir alanda su görülüyor. Bu suyun kaynağını da Konya Drenaj Kanalı'nın getirdiği atık su oluşturuyor. Bugünkü koşullar devam ederse 2015 yılında Tuz Gölü'nün tamamen kurumasını bekliyoruz. Benim öngörüm bu. Kaçak kuyuların önlenememesi halinde, bu süre daha da öne çekilebilir.''

AA