Yakında evlenmeyi düşünüyorum. Evlenmek isteyen insanların bazı sağlık testlerinden geçtiklerini biliyorum. Bugüne kadar nişanlım da dahil kimseyle cinsel birlikteliğim olmadı. Geçtiğimiz günlerde bir arkadaşım diş tedavisi esnasında Hepatit C virüsü kaptı. Ben de Hepatit B, C veya HIV virüsü kapmaktan çok korkuyorum. Eğer başıma böyle bir durum gelirse, evlenmeme izin verilmez mi?
Aysun Y./ İstanbul
Endişelerinize bir nebze de olsa hak vermemek elde değil. İnsanın kendi kontrol edemediği faktörler nedeniyle hasta olması işten bile değil. Siz istediğiniz kadar sağlığınıza dikkat edip kurallarla yaşayın, karşınızdaki aynı özeni göstermezse vay halinize! Fakat sizin sorunuzdan benim asıl hissettiğim; hasta olduğunuz tespit edilip de evlenemezsem diye duyduğunuz endişe. Öyle değilse bile ben yine de bunu bir fırsat bilip, kimler evlenemez, anlatmak istiyorum. Evlenmenin şartlarını Medeni Kanun düzenler. Kanun deyince okuyucuların bir kısmı yazıyı okumayı bırakmıştır ama ne yapalım; kalan sağlar bizimdir! Evlenebilmek için öncelikle yerine gelmesi gereken hukuki şartlar vardır. Bunların başında yaş gelir. Erkek veya kadın 17 yaşını doldurmadıkça evlenemez. Ancak hakim olağanüstü durumlarda 16 yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir.
KANUN BELİRLİYOR Eğer evlenmek isteyen kişiler arasında birinci dereceden bir akrabalık veya evlatlık durumundan kaynaklanan bir hısımlık varsa, o kişiler evlenemez. Taraflardan birinin halen süren bir evliliğinin bulunması, eşinden ayrılmış kadınlar için 300 gün bekleme süresinin dolmamış olması ve uzun süredir haber alınamayan eş nedeniyle mahkemece evliliğin henüz iptal edilmemiş olması gibi durumlarda da evlilik işlemi gerçekleşemez. Yukarıda sıraladıklarımdan başka, evlenebilmek için sağlığa dair bazı şartlar da gerekir. Hıfzısıhha Kanunu'nun 122. ve 124. maddeleri ve Evlenme Muayenesi Hakkında Nizamname ile belirlenmiş usüller çerçevesinde sağlıklı olduğu tespit edilen çiftlerin evlenmesine izin verilir. Küçükken Hıfzısıhha Kanunu'nun adı geçtikçe Hıfzı Sıha isimli bir Türk büyüğünün çıkardığı bir kanun sanırdım; meğerse halk sağlığı kanunu demekmiş.
AKIL SAĞLIĞI ŞART! Kanuna göre evlenebilmek için başta akıl sağlığının yerinde olması şarttır. Bu şart tamam ise, bu sefer bulaşıcı hastalıklara bakılır. Kanun 1931 yılında düzenlendiği için sizin endişe duyduğunuz HIV, Hepatit B ve Hepatit C'nin adı geçmemektedir. Bunların yerine verem, belsoğukluğu, frengi ve cüzzam başrol oyuncularıdır. Kanuna göre bulaşıcı hastalığı bulunanların, etrafına bulaştırma riski geçene kadar evlenme izinleri ertelenir. Tedaviden sonra alınacak sağlam raporu ile tekrar izin için başvurulabilir. Yani kanun, "Senin ne olduğundan çok, çevre için yarattığın tehlike önemlidir" der. Yalnız verem için özel bir alt başlık açılmıştır. Madde 124'te şöyle denmektedir: İlerlemiş bulaşıcı verem hastası olanların nikahı 6 ay ertelenir. Bu zaman içerisinde iyiliğe doğru gidiş görülmezse, süre 6 ay daha uzatılır. Bu zamanın sonunda konuyla ilgili doktorlar her iki tarafa da hastalığın tehlikesini ve evlenmenin yaratacağı zararları bildirmeye mecburdur.
SON SÖZ TARAFLARDA Yani tedavi edilemeyen bulaşıcı hastalıklar için evlilik ancak iki kere 6 ay ertelenebilir ama sonsuza kadar engellenemez. Taraflar hastalık risklerini biliyor ve kabul ediyorsa evlenmelerine izin verilir. Aynı hüküm o dönem söz konusu olmayan ama günümüzde tehlike yaratan sizin saydığınıza benzer kronik viral hastalıklar için de uygulanabilir.
Yayın tarihi: 3 Aralık 2007, Pazartesi
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2007/12/03/gny/eeroglu.html
Tüm hakları saklıdır.