Sıcak para 108 milyar $'a çıktı

ABD mortgage sektöründeki geri dönmeyen krediler odaklı küresel finans krizi korkusuna, içeride "sınır ötesi operasyon" kırılganlığının eklenmesi de sıcak paranın Türkiye'ye ilgisini kesmedi. "Carry trade"çiler ve diğer yabancı yatırımcıların Türkiye'deki toplam portföyü Ekim ayında 4.5 milyar dolar daha büyüyerek 108 milyar dolara yaklaştı.

Küresel finans piyasalarında yaşanabilecek bir kriz ya da içeride ortaya çıkabilecek bir istikrarsızlık durumunda Türkiye'den kaçması ciddi bir krize yol açacak olan sıcak para hacminde Ekim ayındaki büyüme, Borsa merkezli olarak gerçekleşti.

BÜYÜK BÖLÜMÜ HİSSE SENEDİNDE

Merkez Bankası ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerinden yapılan hesaplamaya göre yabancıların İMKB'deki hisse senedi portföyü Ekim'de net 3 milyar 984 milyon dolarlık büyümeyle 68 milyar 859 milyon dolara ulaştı. Yabancıların hisse senedi portföyü son bir yılda ikiye katlandı. Geçen yılın Ekim ayı sonunda yabancıların mülkiyetindeki hisse senetlerinin tutarı 34.8 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu.
Son bir yılda yaşanan rekor artışla, Borsa'da elde edilen dolar bazında yüzde 76.2 getiri etkili oldu. Ekim sonu itibariyle son bir yılda sıcak para girişlerinin de etkisiyle İMKB endeksi yüzde 42 artarken, dolar kuru yüzde 19.4 geriledi. Buna göre bir yıl önce dolar bozdurarak Borsa'ya giren yatırımcı yüzde 76.2 getiri elde etti.

YABANCININ DİBS PORTFÖYÜ 33.9 MİLYAR DOLAR

Yabancı yatırımcıların mülkiyetindeki devlet iç borçlanma senetlerinin (DİBS) tutarı da Ekim ayında 614 milyon dolar daha artarak 33 milyar 873 milyon dolar oldu. Bu kapsamda yabancı fonların portföyündeki YTL cinsi DİBS'ler 675 milyon dolar artarak 31 milyar 906 milyon dolara çıkarken, döviz cinsi DİBS'ler 61 milyon dolarlık düşüşle 1 milyar 967 milyon dolara geriledi.
Yurt dışı yerleşiklerin Türk bankacılık sistemindeki mevduat hacmi de Ekim ayında net 73 milyon dolar azalarak 4 milyar 827 milyon dolara indi. Yabancıların YTL cinsi mevduatları 62 milyon dolar artarak 1 milyar 296 milyon dolar olurken, döviz cinsi mevduatları 135 milyon dolar azalarak 3 milyar 531 milyon dolara indi.

TARİHİ REKOR

Böylece yabancı yatırımcıların Türkiye'deki toplam portföy yatırımlarından oluşan sıcak para hacmi 107 milyar 559 milyon dolara ulaştı. Sıcak para hacmi son bir yılda yüzde 75.6 oranında 46 milyar 291 milyon dolar genişledi. Bunun da 42 milyar 133 milyon dolarla büyük bölümü bu yılın on aylık döneminde gerçekleşti.

Faizlerin yüksek düzeyi, Japonya gibi düşük faizli piyasalardan borçlanarak Türkiye'de yüksek faizle değerlendirme olanağı (carry trade), döviz girişlerinin kuru düşürmesiyle getirinin katlanması şeklinde işleyen piyasa koşullarında kartopu gibi büyüyen sıcak para hacminin ulaştığı düzey, tarihi bir rekoru ifade ediyor.

BEŞ YILDA 100 MİLYAR DOLAR GELDİ

Tek parti hükümetinin sağladığı görece siyasi istikrar, uluslar arası finans sistemine entegrasyonun artması ve Türkiye'nin dünyanın en yüksek faizini vermesiyle oluşan yüksek getiri cazibesiyle hızla büyüyen sıcak parada 2002 sonundan bu yana yaşanan net giriş 100 milyar dolara yaklaştı.

Türkiye'deki sıcak para hacmi 2002 yılında 3.5 milyar doları Borsa'da, 3.6 milyar doları DİBS'te ve 1.8 milyar doları mevduatta olmak üzere 8.9 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu. Söz konusu stok izleyen yıllarda katlanarak arttı. 2003 yılında 16.9 milyar dolara, 2004'te 32.8 milyar dolara, 2005'te 65.4 milyar dolara çıkan stok, bu yıl Ekim sonu itibariyle 108 milyar dolara yaklaştı.

2003 başından bu yılın Ekim sonuna kadar olan dönemde sıcak para hacmi, 65.4 milyar doları Borsa'dan, 30.3 milyar doları DİBS'ten ve 3 milyar doları da mevduattan kaynaklanan toplam 98.7 milyar dolarlık net artış kaydetti. Anılan dönemde sıcak para hacmindeki büyüme yüzde bin 108 (yaklaşık 11 kat) düzeyinde gerçekleşti.

Türkiye'deki yabancı kaynaklı sıcak para stoku (Milyar $)
/**

Hisse s. DİBS Mevduat TOPLAM
2002 3.5 3.6 1.8 8.9
2003 8.7 5.2 3.0 16.9
2004 15.4 13.7 3.7 32.8
2005 33.8 20.4 3.9 58.2
2006 35.1 26.2 4.2 65.4
Ekim 2007 68.9 33.9 4.8 107.6
Artış (1 Oc.2003-26 Eylül 2007) 65.4 30.3 3.0 98.7
**/

(ANKA)