Misilleme korkusu

ABD Temsilciler Meclisi'nin Dış İlişkiler Komitesi, 1915'te Ermeni soykırımı yapıldığına dair iddialar içeren bir karar tasarısını, Beyaz Saray'ın NATO müttefiki ve Irak savaşındaki önemli destekçilerden Türkiye ile ilişkilere "büyük zarar vereceği" uyarılarına rağmen kabul etti.

Komitede dün yapılan oylama 27-21 tasarının onaylanması yönünde sonuçlandı. Demokrat liderler tasarının, gönderildiği Temsilciler Meclisi genel kurulunda Kasım ayı ortalarına kadar oylanacağını söylüyorlar. Senato gündeminde de benzer bir tasarı bulunuyor ancak her iki karar tasarısı tamamen sembolik ve başkanın onayını gerektirmiyor.

ABD Başkanı George W. Bush oylama öncesinde Beyaz Saray'dan yaptığı açıklamada, "Bu karar tarihi kitlesel katliamlara doğru bir cevap değildir ve bunun kabul edilmesi NATO'da ve teröre karşı küresel savaşta önemli bir müttefikimizle ilişkilerimize büyük zarar verecektir" dedi.

Ankara daha önce tasarının kabulü halinde ikili ilişkilerin zarar göreceği uyarısını yapmış, Bush ve ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile bazı eski Amerikan dışişleri bakanları bu adımın yanlışlığına dikkat çekmişlerdi.

Dışişleri bakan yardımcısı Nicholas Burns oylamadan sonra yaptığı açıklamada, yönetimin "derin bir hayal kırıklığı" yaşadığını belirtti ancak "en değerli ve önemli bir müttefikimiz" olarak nitelediği Türkiye'nin buna misillemede bulunmayacağını umduğunu söyledi.

"Hayal kırıklığının sadece açıklamalarla ifade edileceğini ve uzun yıllardır Türklerle kurduğumuz çok iyi işbirliğini etkileyecek somut adımlara yol açmayacağını umuyoruz."

"Etkin bir işbirliğini sürdürmeliyiz" diyen Burns, Türkiye'nin oylama öncesi İncirlik üssü ya da diğer ortak faaliyet alanları konusunda bir tehditte bulunmadığını söyledi.

Türkiye ABD için, özellikle Irak açısından stratejik bir öneme sahip. Irak'taki Amerikan birliklerine gereken malzemenin büyük bölümü İncirlik üssü üzerinden sevk ediliyor.

Bush'tan başlayarak, yönetimin önde gelen yetkilileri, Temsilciler Meclisi üyelerini tasarıyı kabul etmemeleri için ikna etmeye çabalarken, diğer yandan da Türkiye'yi, tasarının kabulünün yönetimin resmi politikası olmadığına inandırmaya çalıştılar.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack, "Yönetim bu karara şiddetle muhalif olmayı sürdürmektedir. Bu kararın kabulü ABD-Türk ilişkileri kadar ABD'nin Avrupa'daki ve Ortadoğu'daki çıkarlarına vahim zararlar verebilir" dedi.

McCormack, Rice'ın bugün Dışişleri Bakanı Ali Babacan'ı telefonla arayacağını söyledi.

"Türk hükümetine uğradığımız derin hayal kırıklığını, bu karara karşı çıktığımızı ve sonucu değiştirmek için çok büyük çaba harcadığımızı anlatacağız."

Burns ise, Türkiye'nin Osmanlı arşivlerini açmayı ve Ermenistan ile ortak bir tarihçiler komisyonu kurmayı önerdiğini hatırlatarak, "Bunların daha olumlu ve yapıcı ilerleme yolları olduğunu düşünüyoruz" dedi.