Gelirimiz 2.5, borcumuz 17 kat arttı

Krizin yaşandığı 2001 yılından bu yana 22 çeyrektir aralıksız büyüyen Türkiye ekonomisinde vatandaşlar refahtan payını, borçlarını artırarak aldı. Verilere göre, Türk halkı 2001 sonundan 2007'nin ikinci çeyreğine kadar geçen 5.5 yılda milli gelirini 2.4, harcanabilir gelirini 2.5 kat artırmayı başardı. Aynı dönemde tüketici kredisi ve kredi kartları gibi araçlarla yapılan borçlanma miktarı ise 17 kat arttı. Türkiye'nin 2001 yılında yüzde 3.9 olan borçluluk oranı ise yüzde 27'ye dayandı.

60.8 MİLYAR DOLAR BORÇ
Türkiye İstatistik Kurumu'nun hafta içinde açıkladığı milli gelir istatistikleri ışığında yapılan hesaplamalar, Türkiye'de borçluluk oranının henüz AB ülkelerinin çok gerisinde olmasına karşın krizden sonra ciddi bir tırmanışa geçtiğini gösteriyor. Merkez Bankası'nın mevduat, katılım bankaları ve tüketici finansman şirketlerinin verdiği bireysel krediler ile kredi kartlarıyla yapılan harcama toplamı; 2001 yılında 4.8 milyar YTL (3.9 milyar dolar) iken 2002'de 6.4 milyar YTL'ye, hızlı büyümenin başladığı ilk yıl olan 2004'te 13.4 milyar YTL'ye (9 milyar dolar), 2005'te 50 milyar YTL'ye (37.1 milyar dolar) 2006'da da 73.7 milyar YTL'ye (51.1 milyar dolar) ulaştı. Artışını bu yılda sürdüren borç Haziran 2007 sonunda 81.6 milyar YTL'ye (60.8 milyar dolar) tırmandı. Böylece krizden sonra geçen 5.5 yılda Türk halkının sadece kredi borçları 17.1 kat artmış oldu. Bu yılın ilk yarısında iç talepteki yavaşlamaya, özellikle dayanıklı tüketim malı harcamalarındaki küçülmeye karşın artışını sürdüren borç miktarı, rakamın harcanabilir gelire oranı açısından da hızla büyümeye devam ettiğini gösterdi. TÜİK'in gelir dağılımı anketinde 2005 yılı için açıkladığı harcanabilir gelir miktarı 255.6 milyar YTL idi. Merkez Bankası bu veriyi özel tüketim harcama hızındaki artış gibi artırarak 2006 yılı harcanabilir gelirini 289.7 milyar YTL olacağını varsaydı ve hesaplamalarını bu varsayıma göre yaptı. Aynı varsayım bu yılın ilk yarısı için yapıldığında harcanabilir gelir bizim hesaplamalarımıza göre 302.8 milyar YTL'ye (225.4 milyar dolar) ulaşacak. Böylece 5.5 yıllık dönemde harcanabilir gelirdeki artış hızı 2.4 kat oldu.

BORÇ, KONUT VE OTOYA
Bu veriler ışığında, krizin yaşandığı 2001'de yüzde 3.9 olan borçların harcanabilir gelire oranı (borçluluk oranı) 2007'nin ilk yarısı itibariyle yüzde 26.9'a çıktığı görülüyor. Borçluluk oranı, 2002'de yüzde 4.4, 2003'te yüzde 7.5, 2004'te yüzde 12.9, 2005'te yüzde 19.6'ya tırmanırken geçen yıl yüzde 25.4'e ulaşmıştı. Bir başka deyişle, Türk halkı 302.8 milyar YTL'lik harcanabilir gelirinin dörtte birinden daha fazla miktarı borçlanıyor. Veriler bu borcun daha çok konut ve otomobil için yapıldığını gösteriyor.