Yağcılara hapis

Başlığa bakıp, "iltifatın dozunu kaçıranlardan" bahsedeceğimi sanmayın.
Söz konusu kişiler, bir yılda akaryakıt fiyatlarının yüzde 20 artması üzerine dizel motorlu aracında alternatif yakıt olarak yağ kullananlar.
Enerji Piyasası Kurulu, dizel aracında motorin yerine 10 numara veya yanmış motor yağı kullananların hapisle cezalandırılmasını, araçlarının da en az bir hafta trafikten men edilmesini kararlaştırdı.
"Şimdi, bu da nereden çıktı?" demeyin.
Aslında her şey bir yıla yakın süredir herkesin gözü önünde gerçekleşiyor.
Son yıllarda İzmit, Konya, Eskişehir, Adana gibi illerde TIR ve kamyoncuların kullandığı yollarda, "10 numara ve yanık yağ" satan dükkanlar pıtrak gibi çoğaldı.
Buna neden, Türk insanının yine zekasını çalıştırıp, alternatif yakıt geliştirmesi.
TIR ve kamyoncular, "baz yağ" olarak da isimlendirilen "10 numara" yağın araçlarında motorin gibi yandığını tespit etmiş.
Hatta, bir litre motorinle 4 km giderken, bir litre yağla 6 km. yol kat ettiklerini görmüş.
Fiyatı da cabası...
Motorinin litresi 2.280 ile 2.300 YTL arasında değişirken, 10 numara yağın litresi; 1.666 YTL. (18 litresi 30 YTL)
Buna fazla gidilen yoldan elde edilen kazanç da eklendiğinde litre başına kar 1.800 YTL...
Araçların kartelinden çıkan yanmış motor yağını, gazyağı ve motorin ile karıştırıp kullananların kazancı ise daha fazla.
Peki, yanmış veya 10 numara yağ araçların motorlarına zarar vermiyor mu?
Konunun uzmanının yanıtı şöyle:
"Eski modellerde sorun yok, ama yeni tip dizel enjektör motorlu olanlarda sıkıntı yaratıyor. Ama araçlar şirket malı olunca, bazı şoförler deposundaki motorini satıyor, yerine yağ doldurup yola devam ediyor. Üstelik bir de az motorin yaktığı için çalıştığı şirket ödüllendirip prim veriyor. Çifte kazanç sağlıyor."
Verilere göre son dönemde 10 numara yağın sadece Orta Anadolu'daki günlük satışı 60 tondan fazla artmış.
Araçların yağ yakması dolayısıyla devletin vergi kaybının yanı sıra, yüksek kirliliği ile çevreye verdiği zarar da oldukça yüksek.

İki yıl hapis
Enerji Piyasası Kurulu (EPDK) konuyu masaya yatırmış.
EPDK Başkanı Yusuf Günay sohbetimizde, akaryakıt kaçakçılığını önlemek amacıyla getirdikleri "marker uygulamasında" iki noktada sıkıntıları kaldığını belirtip sıraladı:
"Kamunun aldığı toplu akaryakıt ihalelerinde marker kontrolü yapılmıyor, ikincisi ise yoldaki araçlarda..."
Günay, devam etti:
"Her ikisinde de kontrollere başlayacağız. Deposunda marker dışı akaryakıt bulduğumuz TIR veya kamyon bir hafta trafikten men edilir. Buna alınan numunenin inceleme süresi dahil değil. Aracın şoförü hakkında da marker dışı kaçak akaryakıt bulundurmaktan, çevre kirliliğinden suç duyurusunda bulunuruz; 2 yıl hapis yer."
Ekonominin her dönem, hapis cezasının önüne geçtiği Türkiye'de bir çözüm getirir mi; bilinmez.