Rumeli'ye hüzünle veda ederken...

HEP şikayet ederdim, "Amerikalılar filmleriyle dizileriyle bize 200 yıllık tarihlerini ezberlettiler. Biz yüzlerce yıllık zengin tarihi ve kültürel mirasımızı bir türlü ekranlara taşıyamadık" diye... Bu yıl imdadıma atv yetişti. Yakın siyasi tarihimize keskin bir bakış fırlatan Hatırla Sevgili'nin yeni bölümleri bomba gibi geliyor. Gaziantep'in kurtuluş mücadelesini fon alan Kara Yılan da yeni dönemin en iddialı yapımları arasında. Ama biri var ki, ayak sesleri şimdiden "gümbür gümbür" duyuluyor. Adı "Elveda Rumeli"... Sütçü Ramiz (Erdal Özyağcılar), karısı Fatma (Şebnem Sönmez) ve 5 kızı ile üç damat adayının etrafında gelişen trajikomik olayların konu edildiği enfes bir dönem dizisi geliyor. Dizinin tanıtımlarını izledim ve ağzım bir karış açık kaldı. Bizim Yabancı Damat'ın "Kahraman" ı bu kez Antep şivesinden Rumeli şivesine öyle güzel bir geçiş yapmış ki, insan kulaklarına inanamıyor. Hele dizinin çekildiği etkileyici coğrafya yok mu?.. İlk kez bir diziye fon oluşturan Manastır'ın (Bitola) 100 yılı aşkın süredir özenle korunmuş tarihi dokusu ekran başındakilerin nefeslerini kesecek. Dizinin tüm çekimleri Makedonya'da gerçekleştiriliyor. Makedonya'da Türkçe eğitim veren konservatuardaki tiyatro sanatçıları da oyuncu kadrosuna dahil edilmiş. Böylelikle dizinin "inandırıcılığı" kat be kat artıyor. 1899 yılında Pürsıçan (Bu sevimsiz ismin nereden geldi bilinmiyor) kasabasında yaşayan bir Türk ailesinin, sonunda zorunlu göç ile sonuçlanacak öyküsünü anlatan "Elveda Rumeli"nin arka planında görünecek köylüler için de bölgedeki Türk köylerinde yüzlerce portre fotoğrafı çekilmiş ve uygun figüranlar seçilmiş. Ayrıca döneme uygun 300'den fazla kostüm tasarlanmış. Çekim için kiralanan çiftlik evleri, hükümet konakları ve çarşıdaki dükkanlar restore edilerek, döneme uygun şekilde giydirilmiş. Hepimizin bildiği gibi Manastır, Mustafa Kemal Atatürk'ün öğrenim gördüğü Askeri İdadi'nin de bulunduğu yer. (O okulu da dizide göreceğiz) Olayların geçtiği dönem, Atatürk'ün öğrencilik yıllarını ve orada tanıştığı Elena ile büyük bir aşk yaşadığı, ayrıca İttihat ve Terakki hareketinin filizlendiği, Jöntürkler'in ilk siyasi feyizlerini aldıkları dönemi de içine alıyor. Yönetmen Serdar Akar, dizinin arka planındaki siyasi manzarayı betimlerken, Mustafa Kemal ve Enver Paşa'yı da gözümüze değdirecek. "Elveda Rumeli" 1800'lü yılların sonunda Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş sürecini anlatıyor gibi görünse de aslında bugünün Türkiye'sine atıfta bulunmayı da ihmal etmiyor. Etnik kökenleri farklı halkların huzur ve dostluk içinde yaşarken nasıl siyasi oyunlara alet edilip, birbirlerine düşman edildiğinin de altını çiziyor. Dizi bu yönüyle "birleştirici mesaj vermeyi amaçlayan" ciddi bir misyon da üstleniyor. Bilindiği üzere, Rumeli'de Bulgar, Sırp, Ulah, Pomak, Çingene, Arnavut, Yunan ve Türk halkları bir arada dostça yaşıyordu. Ama önce Bulgar Harbi ve ardından Birinci Dünya Savaşı ile bölge kan ve baruta bulandı. Milliyetçiliğin tetiklenmesi ve etnik kökene bağlı özgürlükçü akımların yükselmesiyle bölgedeki huzurun yerini savaş aldı. Yüzbinlerce insan öldü, bir o kadarı da yaşadığı topraklardan sürüldü. Dizinin tanıtımlarında Sütçü Ramiz şöyle diyordu: "Benim anlayamadığım, bu hürriyet dedikleri teker teker midir, yoksa hep bir arada mıdır?" Dedim ya, "gümbür gümbür" bir dönem dizisi geliyor. Hem tarih, hem coğrafya, hem de "insanlık dersi" vermek için...