Kuraklık, Hititler'in sonunu hazırladı

Hititler'in, Anadolu topraklarında Kral 4. Tuthalia zamanında yaşanan kuraklık nedeniyle çok zor durumda kaldığı, MÖ 1250 yıllarında yaşana n kuraklığın Hititler'in sonunu hazırladığı belirtildi.

Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi, Eski Çağ Tarihi uzmanı Prof. Dr. Hasan Bahar, son yıllarda yaşanan ve bu yıl hat safhaya ulaşan kuraklığın, Anadolu'da tarih boyunca hüküm süren pek çok medeniyet için de en büyük sorunlardan biri olduğunu belirtti.

Bahar, bugün elde olan tarihsel bilgilere göre, Anadolu'da hüküm sürmüş kavimler içinde kuraklıktan en fazla etkilendiği bilinen medeniyetin milattan önce hüküm süren Hititler olduğunu vurguladı.

Tarihi kaynakların, başkenti, bugün Çorum sınırları içinde yer alan Hattuşaş olan, Anadolu'nun büyük bölümüne yayılan Hitit İmparatorluğu'nun, büyük bir kuraklık yaşadığını, kaç yıl sürdüğü tam olarak bilinmeyen şiddetli kuraklığın büyük tahribatlara neden olduğunu gösterdiğini belirtti.

Hititler'in sürekli savaştıkları Mısır ile Hitit Kralı 3. Hattuşiliş zamanında ünlü Kadeş anlaşmasını imzalayarak, bir barış dönemine girdiklerini belirten Bahar, ''Bu dönem ve sonrasında Hititler, kimsenin topraklarına göz dikemeyeceği kadar güçlü bir devletti. Hititler en parlak dönemlerini yaşarken 3. Hattuşiliş'in oğlu 4. Tuthalia döneminde, Anadolu'da büyük bir kuraklık yaşandı'' dedi.

Bu kuraklığın yıkıcı etkiler bıraktığının kesin olduğunu belirten Bahar, ''Ağaç halkalarını sayma yöntemiyle ahşapların yaşını hesaplayan ABD'li ünlü Arkeolog Prof. Dr. Peter Ian Kuniholm'a göre, Hititler döneminde yaşanan kuraklığın şiddeti, o döneme ait ağaçların yağışsızlık nedeniyle büyüyememesi, buna bağlı olarak da son derece dar halkalara sahip olmasından net bir şekilde anlaşılıyor'' diye konuştu.

MISIR'DAN HİTİTLER'E GEMİLERLE BUĞDAY YARDIMI

Kadeş anlaşması nedeniyle aralarında derin dostluklar oluşan Mısır'ın, kıtlık yaşayan Hititler'e, Doğu Akdeniz'deki Mukiş limanından Silifke yakınlarındaki Ura limanına gemilerle buğday yardımı getirdiğini ifade eden Bahar, şunları kaydetti:

''Mısırdan gemilerle gönderilen buğday yardımının da kıtlık nedeniyle zor bir döneme giren Hititler'e tam anlamıyla yeterli gelmediği sanılıyor. Yaşanan bu kıtlık ve aynı dönemde Doğu Avrupa'dan gemilerle Anadolu'ya yapılan kavimler göçüyle birleşince, Hititler ciddi sarsıntılar geçirmeye başlıyor ve 4. Tuthalia'nın ardından 3 kral daha hüküm sürdükten sonra, milattan önce 1200'lü yıllarda yıkılıyor.

Kuraklığın zayıflattığı Hititler'in, Anadolu'ya göç eden kavimlerle uzun süre başa çıkamadığını sanılıyor. Yani, Hititler'in son dönemine rastlayan bu şiddetli kuraklığın, Hititler'in yıkılmasında ciddi etki yaptığını söyleyebiliriz.''

SUYU KİRLETENİN CEZASI ÖLÜMDÜ

Bu topraklarda yoğun şekilde su azlığı sorunu yaşayan Hititler'in suya çok büyük önem verdiklerine dikkat çeken Bahar, ''Bu nedenle Hititler'den günümüzü sadece Konya'da Ereğli İvriz, Ilgın Layburt, Kadınhanı Köylütolu, Hatıp Kuruta, Fasıllar, Eflatunpınar gibi çok sayıda anıt havuz bulunmaktadır. Hititler suya öyle önem veriyordu ki temiz su kaynağını kirleten kişinin suçu ölümdü. Bu durum, Hititler ve bu topraklarda tarih boyunca yaşamış medeniyetlerin en büyük sorununun kuraklık olduğunu açık şekilde gösteriyor'' diye konuştu.

(AA)