Hasta değilim ama check-up istiyorum

43 yaşındayım. Bilinen herhangi bir hastalığım yok. Ancak sağlığımdan endişe ediyorum. Check-up yaptırmamı önerir misiniz? Hasta değilken check-up yaptırmanın sağlık açısından herhangi bir sakıncası var mıdır?

Check-up; şikayeti olmayan veya belli bir hastalığı telkin etmeyen hafif yakınmaları olup, sağlıklı görünen kişilerin, sağlık kontrolünden geçirilmesi işlemidir. Amacı, eğer bir hastalık varsa, henüz belirti vermeden onu teşhis etmektir. Her isteyen kişiye uygulanabilmekle birlikte, tıbben, belirli hastalıklar için risk grubundakilere önerilir. Kişiler yaş, cinsiyet, çevresel faktörler (meslek, sigara-alkol kullanımı, iklim, beslenme, coğrafi faktörler, stres, fiziki, biyolojik ve kimyasal ajanlara maruziyetler, yaşam biçimi...) ve genetik özelliklerine bağlı olarak, çeşitli hastalıklara yakalanmaya elverişli bir eğilime sahip olabilirler. Sahip olduğu riskle bağlantılı olarak check-up kapsamında yapılması gereken tahliller, kişiden kişiye değişir. Riskleri belirlenerek, kişinin kendisine özel bir check-up planı yapılmalıdır. Karaciğer, akciğer, kalp ve böbrek gibi organlara dönük özel check-up'lar yapılabilir.

RİSKLERE ERKEN TEŞHİS
Sözünü ettiğimiz, genel bir risk olabilir. Örneğin; 40-50 yaşından sonra erkeklerin prostat kanseri bakımından her yıl kanda PSA (prostata özgül antijen) baktırmaları veya aynı yaş grubundaki kadınların rahim ağzı kanserleri için yılda bir kez servikal smear muayenesi yaptırmaları gibi.... Ya da belirli kişiler için özel bir risk olabilir; sigara içen 40 yaş üzeri erkeklerin her yıl KOAH (kronik tıkayıcı akciğer hastalığı) için solunum fonksiyon testleri yaptırmaları gibi...

BİZE BİR ŞEY OLUR!
Kültürümüzde 'bize bir şey olmaz!' felsefesi hakimdir. Hastalığı kendimize yakıştıramayız ve bizden uzak görürüz. Oysa, biz de diğerleri gibi ölümlü birer insanız. Bize de bir şeyler olabilir, herkese olan bize de olabilir. Tedbirli insanlar, olasılıkları dikkate alarak, riskleri hesaplayarak kendilerini planlarlar. Bu şekilde acı sürprizlerden, beklenmedik darbelerden korunabilirler. Checkup; kendi vücudumuzda olan bitenden bizi haberdar edebilir, kötü gelişmelerin önünü alabilir, bazı yanlış alışkanlıklarımızı düzeltme şansı verebilir. Check-up, bazen kişilere zarar verebilir. Örneğin muayene ve testlerden sağlam çıkan bazı kişiler, bundan cesaret alarak 'ben iyiyim, bir şeyim yok, o halde vur patlasın, çal oynasın' diyebilmektedirler. Oysa çok çeşitli tahlillerin yapılması, sağlığınızı garanti altına almaz. Bu tetkiklerin sonuçlarının, bugün normal çıkması, her zaman güvende olduğunuz anlamına gelmeyebilir. Üstelik, check-up sırasında bazı hastalıkların gözden kaçabileceği ve var olmasına rağmen, tüm hastalıkların tespit edilemeyebileceğini de unutmamak gerekir. Asıl olan sigara ve alkolden uzak durmak, ideal kilonuzu korumak, dengeli ve sağlıklı beslenmek, hijyene dikkat etmek ve spor yapmak gibi genel sağlık kurallarına uymak ve risk faktörlerini azaltmaktır.