Yaz ishallerinden nasıl korunabiliriz?

Bu sene yaz tatili yaptığımız mekanda bir büfeden sandviç aldık. Ancak sonrasında aile boyu hepimiz ishal olduk. Etrafımızda da birçok insandan ishal vakalarının arttığını duyuyoruz. Bu tür yaz ishalleri neye bağlıdır? Korunmak için neler yapmalıyız?

İshal; dışkılama sayısının normalden fazla olması ve dışkının su içeriğinin artmasıdır. İshallerin farklı nedenleri vardır. En sık rastlanan, ani ortaya çıkan ve mikrobik kaynaklı ishallerdir. İshal vakaları; açıkta satılan dondurma ve meşrubatın yenilip içilmesi, soğuk yenen gıdaların daha fazla tüketilmesi, tatil dolayısıyla evde hazırlanmış gıdalar yerine dışarıda, restoranlarda yemek yenilmesi ve şehir şebekesi yerine kırlarda, yollarda rastlanan suların kullanılıp içilmesi nedeniyle özellikle yaz ve güz mevsimlerinde daha sık olarak görülür. İshale neden olan mikropların yayılması; dışkısıyla bulaşmış kirli suların, sebze ve meyvelerin yenilip içilmesi ile olur. Açıkta satılan ayran, limonata, şalgam suyu gibi içecekler ile dondurma, salata, yoğurt ve cacık türü soğuk yenen gıdalarda dışkı kaynaklı mikroplara çok sık rastlanmaktadır.

EL TEMİZLİĞİNE DİKKAT!
Tuvaletten sonra ellerini sabunla yıkamayan insanlar, maalesef çoklukla vardır. Bu nedenle, bir şeyi yemeden önce 'ona sizden önce hangi ellerin değmiş olabileceğini' bir düşünün. Eğer yemekten önce ellerinizi yıkamıyorsanız; tokalaşma, kapı kolları ve diğer eşyalardan kendi ellerinize bulaşmış dışkı bulaşıklarını da alma riskiniz çok fazladır. Meyve ve sebzelerin temiz ve bol su altında ovuşturularak yıkanmadan yenilmemesi, iyi pişirilmemiş, açıkta ve sıcak ortamda bekletilen gıdaların tüketilmemesi gerekir. İshal başladığında hemen ishal diyetine geçilmelidir. Bol su, maden sodası, çay, tuzlu ayran ve yağsız yoğurt, haşlanmış patates ve püresi, yağsız pirinç pilavı, kepeksiz buğday unundan ekmek, muz ve posasız meyve suları alınmalıdır. İster çiğ, ister pişirilmiş olsun sebze ve meyveler, yağlı, kepekli, lifli gıdalar, kuru yemiş ve kızartmalar ise yenilmemelidir. Bebeklerde ishal görüldüğünde, hemen rehidrasyon sıvılarının hazırlanıp bol bol içirilmesi gerekir.

BOL BOL SIVI ALIN
İshal olan bol sıvı almalı ve istirahat etmelidir. Hekim önerisi dışında rasgele ilaç ve antibiyotik kullanılması doğru değildir. İshalin 24-48 saatten fazla sürmesi, kanlı, sümüklü dışkılamanın olması, bulantı ve kusma ile birlikte olup kişinin yeme ve içmesini engellemesi, aşırı halsizlik, bitkinlik, yüksek ateş, uyku ve dalgınlık hali gibi ağır bir tablonun gelişmesi durumunda acilen bir hekim veya sağlık kurumuna başvurulmalıdır. İshal, bilhassa bebek ve yaşlılarda ortaya çıktığında tehlikeli bir hastalıktır. Kalp ve böbrek hastalarında, ishal, hızla hastanın durumunu kötüleştirebilir ve gecikmeden müdahale edilmezse ölümle sonlanabilir.