Anlaşmalı beraberlikler

Satrançtaki en önemli 'şehir efsanelerinden biri' anlaşmalı beraberliktir. Oyuncular, önceden aralarında anlaşır ve masaya oturup birkaç hamle (genellikle 5-10 bazen 15-20) yapıp kalkar. Mücadeleden kaçmak, bazıları için affedilemezdir ve aslında kaybetme korkusu da anlaşmalı beraberliklerin temel nedenidir. Profesyonel seviyede de bu tip beraberlikler vardır. Peki, şike midir anlaşmalı beraberlik? Hayır, oyuncular maç sırasında bunu açıkça müzakere etmezlerse şike olarak sayılmaz. Anlaşmalı beraberliklerle bugün profesyonel ve elit seviyede mücadele ediliyor. Sofya'da düzenlenen M-Tel Masters Turnuvası'nda oyuncuların beraberlik teklif etmesi yasaktır. Beraberliğe hakemler karar verebilir ya da üç defa hamle veya pozisyon tekrarı olması gerekiyor. (Kurallara göre bu durumda oyun beraberlikle sonuçlanır.) Linares'in emekli organizatörü Rentero, oyunculara birbirlerine karşı kazanmak üzere oynamaları için teşvik primi (!) verir, erken berabere kalan oyuncuları da turnuvanın düzenlendiği Anibal Hotel'in lobisinde azarlardı. Anlaşmalı beraberlik, mücadele bekleyen amatörler ve sponsorlar için tam bir düş kırıklığıdır. Ayrıca son turlarda, turnuva sonuçları az çok belli olanlar, turnuvadan bir beklentisi olmayıp bir an önce bavulunu toplayıp evine dönmek isteyen birçok oyuncunun anlaşmalı beraberlik yaptığını gördüm, açıkçası ben de küçükken yapardım. Turnuva satrancını az çok bilenler için bu sahneler çok tanıdıktır. Başka takım sporlarında beraberliğe oynamak genellikle sportmenlik dışı kabul edilir, peki niye satrançta böyle değil? Üstelik satranç dünyası satrancın olimpik bir spor olması için hayaller kurarken... Bunun nedeni, satrançta beraberliği bir oyuncunun teklif edip, ötekinin de kabul etmesiyle ulaşılabilmesidir. Bu teklifin kuralları ve sınırları vardır. Üst üste iki kez teklif edemezsiniz, hamlenizi yapıp saate basmadan önce teklif etmelisiniz. Bilinçli olarak kötü konumda beraberlik teklif etmek de sportmenlik dışı kabul edilir. Bazı ünlü antrenörler, oyunculara anlaşmalı beraberliği yasaklar; çünkü oyuncular mücadele ederek kendilerini geliştirir.