'Atatürk'ün başardığını Rusya'da yapacağım'

Dünyanın en büyük satranç oyuncusu Garry Kasparov 15 yıl zirvede kaldığı satrancı bırakıp siyasete atıldı. O artık Rusya'da muhalefetin bir numaralı ismi... Satrançta efsane olmasına yol açan dehasını, 'despot' dediği Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i devirmek için kullanıyor... "Her zaman kazanmak için oynarım," diyen Kasparov, 2008'deki Rusya başkanlık seçimlerinde Putin'e 'şah çekmeye' hazır! Moskova'daki ofisinde, 'Other Russia' (Diğer Rusya) hareketiyle Putin'i devirmeye çalışıyor. Kasparov'la, Moskova'da düzenlediği dev miting öncesi, gündemdeki krizleri, Türkiye'yi ve demokrasi mücadelesini konuştuk... Sonrasında da AP, Reuters, The Guardian, Wall Street Journal gibi dünya basınıyla birlikte gösteri meydanına indik...

- Putin neden devrilmeli? Bunu nasıl yapacaksınız?
- Rusya bir polis devleti. Yani demokrasiden değil, 'demokrasiyi yönetmek'ten bahsedebiliriz. Kremlin her şeyi kontrol ediyor. Fiyatları, medyayı hatta partileri... Halkla iletişim kurmamız engelleniyor. Muhalefet partileri, seçimlere katılamıyor. Biz sokak gösterileriyle hükümetten, anayasaya saygı duymasını ve açık topluma izin vererek, farklı görüşlerin iletilebilmesini istiyoruz.

TÜRKİYE AB'YE GİRECEK
- Putin'i bu şekilde devirebileceğinize inanıyor musunuz?
- Elbette inanıyoruz, her zaman iyimser olmak gerekli. Bu rejim bu şekilde devam edemez. Çünkü Putin gibi diktatör rejimler, çoğunluğun desteğini almaya ihtiyaç duyar. Rusya'nın ekonomik şartlarını incelediğimizde, desteğin giderek zayıfladığını görüyoruz. Devlet hazinesi giderek zenginleşse de bu halka yansımıyor, insanların rahatsızlığı artıyor.

- Siz ne yapmayı düşünüyorsunuz?
- Osmanlı İmparatorluğu da çökerken ulusal kimlik problemleri yaşadı. Ancak Atatürk İmparatorluk çöktükten sonra milleti bir arada tutan 'ulusal kimliği' kurmayı başardı. Atatürk hakkında kitaplar okudum. Onun Türkiye'de nasıl demokratik bir ulus devlet kurduğunu biliyorum. Biz de Rusya'da bunu yapmaya çalışıyoruz. Atatürk krizleri 1920'lerde çözdü. Farklı etnik grupları tek ulusal kimlik altında birleştirebildi. Bugün Rusya'da buna ihtiyaç var.

- Adaylığınızı ne zaman açıklayacaksınız?
- Şimdi açıklarsam muhalefetin dağılma ihtimali var. Şu anki görevim muhalefeti bir arada tutmak. Hayatım boyunca hep başardım, bu kez de başarmak zorundayım! Rus halkının yeni bir lidere alışabilmesi için zaman gerekli. Kitleleri peşimden sürükleme yeteneğim olduğunu gördüm.

- "Türkiye'den farklıyız," dediniz... Bizde eylemler yapılıyor , buna nasıl bakıyorsunuz?
- Türkiye'deki demokratik mücadelenizi imrenerek izliyoruz. Tartışıyorsunuz, kavga da ediyorsunuz. Ancak kimse kimseye karşı güç kullanmaya kalkışmıyor. Bu sağlıklı demokrasinin göstergesi. Türkiye'nin uzlaşmaya varacağına ve AB üyesi olacağına da inancım tam.

- Avrupalı liderleri, Putin rejiminin iç yüzünü ortaya çıkarmayıp, destek olmakla suçluyorsunuz....
- Evet kesinlikle. Bu rejimin demokratik olmadığının ilan edilmesi gerekiyor ama bunu yapmıyorlar. Ne Avrupalı liderler ne de ABD Başkanı George W. Bush, dürüstçe Putin rejiminin ne olduğunu dile getirmiyor.

- Fakat Bush, Rusya'da demokrasi olmadığı yönünde bir açıklama yaptı?
- Hayır, Bush Putin'in demokratik olmadığını falan söylemiyor. Bir konferansta böyle bir cümle sarf etti. Hemen arkasından da Putin'e övgüler yağdırdı. Seçimler demokratik, ekonomi iyi gibi sözler söyledi. Batı'nın yardımını istemiyoruz; ihtiyacımız da yok. Sadece açık ve dürüst olmalarını istiyoruz. Batı Putin'e eşit davrandığında o bunu aleyhimize kullanıyor. "Bakın, demokrat bir liderim ve Batı kulübünde yer alıyorum," diyor.

- Rusya ve Batı arasındaki füze kalkanı krizi hakkında ne düşünüyorsunuz?
- Füze krizleri geçicidir. Füze sistemi falan Putin'in umurunda değil. Onun hesabı çok basit: 2008'deki seçimlere güçlü girebilmek ve buradan mümkün olduğunca az zararla çıkmak. Putin Batı'yla krizleri de sırf bu amaç için kullanıyor.

- Putin'in "Füzeleri Türkiye'ye yerleştirin," teklifi ne anlama geliyor?
- Putin'in teklifi ciddiye alınmamalı. Rusya'yı bir şirket gibi yönetiyorlar, yani bu bir dış politika stratejisi falan değil, pazarlık! İran, Hamas, Hizbullah bütün bunlara, 'ticari' açıdan bakıyor. Bugün ikinci bir soğuk savaştan da bahsedilemez. Çünkü Putin'in jeopolitik ajandası yok. Onun için her şey ticareti. Rusya bir devlet değil, resmen şirket. Putin'in hesabı da daha fazla kar etmek...

'ÖLDÜRÜLMEKTEN KORKUYORUM'
- İktidara gelirseniz Türkiye için ne değişir?
- Türkiye'de hangi partinin başa geleceğini çok fazla önemsemiyorum. Siz demokratik oldukça gayet sağlıklı ilişkilerimiz olacak. Petrol boru hatları konusuna ekonomik açıdan bakılmalı ve bunlar da politik bir araç olarak kullanılmamalı. İktidara gelirsek, Türkiye ile bu konularda çok fazla problem olmasını istemiyoruz.

- Rusya'da muhaliflerin sır dolu cinayetlere kurban gittiğini biliyoruz. Korkuyor musunuz?
- Evet, korkuyorum. Rusya'da kimse gerçekten güvende değil. Ben de güvenliğim için özel tedbirler alıyorum, korumalarla dolaşıyorum...

- Litvinenko cinayetini Kremlin mi işledi?
- İngiltere'de öldürülen eski KGB Ajanı Alaksendr Litvinenko ve Rusya'da suikast kurbanı olan muhalif gazeteci Anna Politskavaya cinayetlerinin emrini Kremlin verdi. Emri veren doğrudan Putin olmasa da cinayetlerin ardındaki kişiler Putin'le direkt olarak bağlantılı.

- Rusya aleyhine Avrupa İnsan Hakları mahkemesine açtığınız dava hangi aşamada?
- Evet, dava için başvurumuzu yaptık. Bu uzun bir süreç olacak. Beni tutuklayan polis de o gün, 'görevde olmadığı' yönünde ifade verdi! Burada Sovyet döneminden kalma bir uygulama var: Tutuklandıysan, suçlusun demektir!