Cari açık 9.1 milyar $'a yükseldi

Türkiye'ye yılın ilk üç ayında toplam 16 milyar dolarlık sermaye girişi oldu. Toplam 7.9 milyar dolar doğrudan yatırım girişine karşın, bankaların ve özel sektörün kullandığı uzun vadeli krediler ise net 8.7 milyar dolara ulaştı.

Yılın Ocak-Mart döneminde Merkez Bankası rezervleri 6.4 milyar dolar arttı. Dış borç stoku yüzde 36.1 oranında artan özel sektörün, yurt dışına yaptığı faiz ödemeleri yüzde 53.7 oranında arttı.

Merkez Bankası, 2007 yılının ilk çeyreğine ilişkin Ödemeler Dengesi Raporu'nu yayınladı. Yılın ilk çeyreğinde, ihracattaki hızlanma ve ithalattaki yavaşlama eğiliminin devam ettiği, dış ticaret açığının geçen yılın aynı dönemine göre değişmediği, cari işlemlerin 9.1 milyar dolar açık verdiği bildirildi.

İhracat artışına en yüksek katkı motorlu kara taşıtları ve ana metal sanayi sektöründen geldi. Söz konusu iki kalem, ocak-mart döneminde yüzde 24.2'lik toplam ihracat artışına 8.6 puan katkı sağladı.

Bunun yanı sıra, makine ve teçhizat ile elektrikli makine ve cihazlarda da yüksek artışlar gösterdi. Tekstil ve giyim sektörü ihracatı geçen yıl yüzde 4.1 oranında artarken, bu yılın ilk çeyreğinde ise bu oran yüzde 15.3'e çıktı.

Raporda, Çin ve Hindistan gibi ülkelerdeki düşük iş gücü maliyetlerinin sektörün rekabet gücünü olumsuz etkilemeye devam ettiğine dikkat çekildi. Ana metal sanayi ihracatında geçen yıl gözlenen yüksek artış bu yılın ilk çeyreğinde de sürdü. Sektör ihracatı yüzde 30.8 artış gösterdi.

ARA MALI İTHALATI

Yılın ilk çeyreğinde ara malı ithalat artışı, toplam ithalattaki yüzde 17.6'lık artışa 17.4 puan katkı sağladı. Sermaye malı ithalatı, yılın ilk çeyreğinde yavaşlama eğilimini sürdürdü. Sadece yüzde 0.4 oranında arttı.

İhracattaki reel artışlar hızlandı ve reel ithalat artışları üzerinde gerçekleşti. Buna bağlı olarak, geçen yılın ikinci yarısında olduğu gibi bu yılın ilk çeyreğinde de net mal ve hizmet ihracatının büyümeye olumlu katkısının sürmesi bekleniyor.

16 MİLYAR DOLARLIK SERMAYE GİRİŞİ

Rezerv değişimleri ve IMF kredileri dışında, yılın ilk çeyreğinde 16 milyar dolar sermaye girişi oldu. Bu dönemde finansman yapısında doğrudan yatırımlar ile özel sektörün ve bankaların kullandığı uzun vadeli krediler belirleyici oldu.

Söz konusu dönemde, doğrudan yatırım girişmeleri net 7.9 milyar dolar, bankaların ve özel sektörün kullandığı uzun vadeli krediler ise net 8.7 milyar dolara ulaştı. Yılın Ocak-Mart döneminde Merkez Bankası rezervleri 6.4 milyar dolar arttı.

CARİ İŞLEMLER HESABI

Geçen yılın eylül ayı itibariyle yüzde 8.1 olan cari işlemler açığının GSMH'ye oranı, yılın son çeyreğinde yavaşlayarak yıl sonunda yüzde 7.9 seviyesinde gerçekleşti. Bu yılın ilk çeyreğinde ise, cari işlemler açığı geçen yılın aynı dönemine göre 0.3 milyar dolar arttı ve 9.1 milyar dolar oldu.

ABD'YE İHRACAT GERİLEDİ

AB ülkelerine ihracat artarken, ABD'ye yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı ise yüzde 4.1 oranında düştü. Diğer yandan Rusya, Ortadoğu ülkelerine yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı ise yılın ilk çeyreğinde arttı. İhracatta Euro'nun payı artarken, nominal ihracat yılın ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 2.7 oranında artış gösterdi.


Bu dönemde, ihracatın öncü sektörlerinden motorlu kara taşıtları sektörü mevsimsellikten arındırılmış nominal ihracatı yüzde 5.6 oranında arttı.

OTOMOBİL İTHALI GERİLEDİ

Ocak-Mart döneminde, motorlu kara taşıtları sektörü ithalatı yüzde 4, binek otomobil ithalatı da yüzde 26.9 oranında geriledi.ştir. Taşımacılık araçlarının aksam ve parçaları ithalatı ise, motorlu kara taşıtları ihracatındaki artışa paralel olarak yüzde 17.8 oranında artış gösterdi.


Dolar cinsinden nominal ithalat, 2007 yılı ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 3.3 oranında arttı. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde ise, ara malı ithalatında yüzde 4.3, sermaye malı ithalatında yüzde 4.8 ve tüketim malı ithalatında yüzde 5.8 oranında artış gözlendi.

1.5 MİLYAR DOLARLIK TURİZM GELİRİ

Hizmetler hesabı fazlası, 2006 yılında bir önceki yıla göre yüzde 12.5 oranında geriledi. Bu yılın ilk çeyreğinde ise hizmetler hesabı fazlası 2006 yılının ilk çeyreğine göre yüzde 1.5 oranında artarak 1.2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

Yılın ilk çeyreğinde net turizm gelirleri yüzde 3.9'luk artışla 1.5 milyar dolar oldu. İnşaat hizmetleri gelirleri ise geçen yılın aynı dönemine göre azalırken, taşımacılık gelirleri yüzde 28.1 oranında artarak 926 milyon ABD dolarına ulaştı.

YATIRIM GELİRİ HESABI ARTTI

Yatırım geliri hesabı birinci çeyrekte yüzde 25.8 oranında artarak 1.9 milyar dolar açık verdi. Bu artışta özel sektör kaynaklı olarak dış borç stokunun artması ve uluslararası faiz oranlarının yükselmesi belirleyici olurken, rezerv birikimi sonucu elde edilen faiz gelirlerinin artması sınırlayıcı etki yaptı.

Geçen yıl dış borç stoku yüzde 36.1 oranında artan özel sektörün, yurt dışına yaptığı faiz ödemelerinde yüzde 53.7'lik bir artış söz konusu oldu. Geçen yıl dış borç stoku yüzde 1.6 oranında artan kamu kesiminin faiz ödemelerinde bu dönemde yüzde 15.9 oranında artış gerçekleşti.

İşçi gelirleri ve resmi transferlerden oluşan cari transferler kalemi yılın ilk çeyreğinde yüzde 3.5 oranında azalarak 305 milyon dolar olarak gerçekleşti.

(ANKA)