'Vatan elden gidiyor' hezeyanı

- Cinayetlerin ayrıntılarını okumuşsunuzdur; insanların boğazlarını kesiyorlar, anüsten, kalçadan bıçaklıyorlar, parmaklarını uzunlamasına yarıyorlar. Toplumsal ve sosyal süreç ne olursa olsun, insanı asıl ürküten bir insanın bunu yapabilmesi! Bu, klinik bir durum mudur? Bunu yapan normal, sağlıklı bir insan mıdır?
- Bunu normal kabul etmemiz tabii ki mümkün değil. Bu işkenceleri yapanları psikopatoloji açısından konuşabiliriz. Ama Türkiye'de öteden beri çok ciddi işkence problemi var...

- Olanlar bunun yansıması mı?
- Yani düşman saydığı, 'mutlak öteki' diye gördüğü kişinin insanlık dışı olarak kodlanması... Yani Malatya'da işkence yapanlar da, Nazi kamplarında Musevileri itlaf edenler de, Irak'taki cezaevinde, Türkiye'de ya da başka yerlerde işkence yapanlar da; itlaf ettiklerini, acı verdiklerini kendilerine eşdeğer bir insan canlısı diye görmüyorlar! Yani bu tür hunharca şiddet eylemlerini yapanlar mağdur ettikleri insanları, insan olarak görmüyorlar bir kere...

- Bu yüzden mi böyle vahşileşiyorlar?
- Çünkü insan olarak gördüğün birine, tamam vurabilirsin, şiddet uygulayabilirsin ama bu derece hunharlık yapman çok zor. İşkenceci ise 'temizlenmesi gereken bir şey' diye bakıyor ama burada bu durumdan görev çıkartan birilerinin varolması gerekiyor.

- İşte merak ettiğim de bu; o durumdan görev çıkaranların kafa yapısı nasıl çalışıyor?
- Toplumun büyük çoğunluğunda 'vatanımız bölünüyor, tehlike altındayız' ya da 'din elden gidiyor' vs. gibi bir hezeyan var; 'dış düşmanlar' var, 'iç düşmanlar' var, birilerinin bir şeyler yapması lazım. 'Bir şeyler yapmalı' noktasına gelindiğinde, birilerinin aklına darbe yapmak, birilerinin aklına bilmem ne partisini desteklemek, birilerinin aklına gösteri yürüyüşü yapmak, birilerinin de aklına, kendi kişilik yapıları yüzünden şiddete başvurmak geliyor. Bu kadar hunharca şiddete başvuranların kişisel psikolojik yapıları muhtemelen oldukça antisosyal ve narsisistik diyebileceğimiz bir yapıdır...

- Psikolojik olarak 'hasta' diyebilir miyiz bunlara?
- Hepimizin belli kişilik eğilimleri, yatkınlıkları var. Bunların çoğu bozukluk derecesinde yatkınlıklar değil. Bu çocukları kişisel olarak tanımıyorum, o anlamda psikiyatrik bir tanı koymak ve burada tanı açıklamak etik olmaz ama vurgulamaya çalıştığım şey şu; bu tür düşmanlaştırma, 'vatan elden gidiyor' hezeyanları içinde bazı bireyler ya da gruplar, grupçuklar, işi ele almak gerektiğini düşünebilirler. Bu kişiler de büyük olasılıkla bu tür antisosyal narsisistik eğilimleri güçlü olan bireylerdir. Çünkü onlar daha dürtüsel davranabilen, müzakereye, demokratik mekanizmalara yatkın olmayan, karşılarına bir engel, tehlike çıktığında bunu öfke ve şiddetle çözmeye yatkın kişilerdir.