Nükleer Santral Yasası, Genel Kurul'da kabul edildi

Nükleer Güç Santrallerinin Kurulması ve İşletilmesi Hakkındaki Yasa Tasarısı TBMM Genel Kurulu'nda görüşülerek kabul edildi. Görüşmelerde verilen bir önerge ile, alım garantisi olmaksızın nükleer santral kurulmasına talip olan şirketlere, bu kanunun diğer hükümlerine uymak kaydıyla yatırım yapmasına olanak sağlanıyor.

Meclis'te görüşülerek kabul edilen tasarıya göre, nükleer santral yapımının hukuki alt yapısının hazırlanması amacını taşıyor. Tasarıya göre, kamu şirketleri de söz konusu yasa kapsamında santral yapabilecekler. Bu amaçla, Bakanlar Kurulu tarafından santral kurmak, kurdurmak, işlettirmek ve üretilen elektriğin satışını yapmak üzere şirket kurulmasına karar verilebilecek. Bu kapsamda kurulacak şirkete özel sektör şirketleri talep ettikleri oranda ortak olabilecekler. Tasarıya göre, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun belirlediği standartlara uygun olan firmalar arasında bir yarışma düzenlenecek. Burada en belirleyici unsur ise şirketlerin 15 yıllık süre için önerecekleri fiyat ve miktar teklifleri olacak. Fiyat ve miktar çarpılarak kamu için en uygun teklifler kabul edilecek.

Tasarı, santrallerde üretilen elektriğin 15 yıl süreyle perakende ve toptan satış lisans sahibi tüzel kişiler tarafından alınmasını öngörüyor. Santralin kontrata bağlamadığı üretim fazlası ile şirketin sözleşmesinin iptal edilmesi halinde açığa çıkacak elektrik TETAŞ tarafından alınacak. Tasarıya göre, şirket santralin kurulması aşamasında olabilecek herhangi bir zararın tazminine yönelik, zorunlu yatırım sigortası yaptıracak, atıkların taşınması, depolanması ve santralin işletmeden çıkarılması için oluşturulacak fonlara katkı sağlamakla yükümlü olacak.

Yine şirket, TAEK'in belirleyeceği kurallar çerçevesinde yakıt temininden sorumlu olacak. Atıklar ve santralın ömrünü tamamladığında sökümü gibi konular için iki ayrı fon oluşturulacak. Radyoaktif atıklar ve ulusal radyoaktif atık hesabı (URAH) ve işletmeden çıkarma hesapları (İÇH) adlarındaki bu hesaplara ödemeler şirketler tarafından yapılacak. Ödemeler her türlü vergiden muaf olacak. Yatırımcılar için santral arazisi bedelsiz tahsis edilecek. Santralin sökümünden şirket sorumlu olacak. Ancak fonda biriken para yetersiz kalırsa, maliyet Hazine tarafından karşılanacak. Komisyonda tasarıya eklenen geçici bir madde ile 2014 yılına kadar faaliyete geçecek bin MW'ın üzerindeki yerli kömür kullanan santrallere 15 yıl boyunca alım garantisi verildi.

Yasanın çıkışının ardından santral kuracak, işletecek şirketlerin seçimi süreci başlatılacak. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun (TAEK) belirlediği teknolojik ölçütleri karşılayacaklar arasından Bakanlar Kurulu'nun yıllara sari olarak belirleyeceği enerji alım miktarlarıyla birim fiyatları üzerinden en düşük teklifi verecek şirket seçilerek görevlendirilecek.