Yediğiniz gıdaların da dayanılmaz baş ağrılarına neden olan migren ataklarını tetiklediği ortaya çıktı. İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Ertaş tarafından geliştirilen tip3 alerji testi, 266 gıdaya karşı tarama yapıyor. Tarama sonucunda; migren atağını hızlandıran gıda beslenmeden çıkarıldığında, hasta migrenden uzunca bir dönem kurtulmuş oluyor. Prof. Dr. Ertaş, testle ilgili sorularımızı yanıtladı:

* Testle hangi gıdalar taranıyor?
Yaptığımız alerji testi; yaygın, seyrek ve çok seyrek kullanılan bir gıda panelini kapsıyor. Et, deniz mahsulleri, mayalar, mantarlar, salatalar hatta çay gibi demlenen içeceklerden, hazır gıdalarda kullanılan katkı ile boyar maddelere kadar geniş bir yelpazeyi inceliyoruz. Örneğin, bir hastamızda papaya yağına karşı alerji çıktı ve hastamızın bunu yoğun olarak kullandığını öğrendik. Yine benzer bir olay 'tapyoka'ya karşı yaşandı. Tapyoka, Türkiye'de yok ama yaptığımız araştırmalardan sonra, fast food restoranlarında kulanılan soslarda bu maddenin olduğunu belirledik.

* Test ne kadar sürüyor?
Testin ilk bir ay ön izleme dönemi var. Ardından duyarlı olduğunu saptadığımız gıdaları 6 hafta süreyle zenginleştirip diyetine ekliyoruz. Daha sonra arada bir dinlenme dönemi verip, 6 hafta da bu gıdaları diyetinden çıkararak migren ataklarında ne kadar etkili olduğunu ölçmeye çalışıyoruz. Toplamda ise 19 hafta sürüyor. Ancak bu, testin etkinliğini ortaya koymak için gereken çalışma süresi. Yoksa hasta testi yaptırdıktan sonra diyetini uygulamaya başlıyor zaten.

* Şu ana kadar kaç hastaya uyguladınız?
İlk hasta grubunda 30 hasta ile çalıştık. Çalışmamız, diyet değişikliğinin ciddi bir fark oluşturduğunu gösteriyor. Kişi duyarlı olduğu gıdaları bilir ve diyetini de buna göre düzenlerse, migrenin etkisinin hafiflediğini belirledik. Bazı hastalarda ise atakların tamamen ortadan kalktığını gördük.

* Migreni tetikleyen gıdalar neler?
Aç kalmak ya da öğün atlamak migreni tetikler. Gıdanın ne yüzdeyle etkili olduğunu tespit etmek çok güç. Çünkü migren için net bir liste yok. Bugüne kadar yaptığımız çalışmalarda, kırmızı şarabın pek çok kişide migreni tetiklediğini gözlemledim. Ama başka birinde de kırmızı şarap içince değil peynir veya balık yediğinde atak ortaya çıkabilir. Çikolata da migren tetikleyicilerinden biri.

ŞEKER DE TETİKLEYEBİLİR

* Diyet, her migrenlide etkili oluyor mu?
Gıdalar, migreni tetiklemekle birlikte her zaman tek başına etkili olmayabilir. Yani hastanın o gıdayı aldığında, gıdaların içine giren bileşenlerden öyle bir maddeye karşı duyarlılığı vardır ki; birbirinden farklı gibi görünen iki ayrı yemeği yediğinde de migreni ortaya çıkabilir. Sonuçta ikisinde de tetikleyici, iki yemekte de bulunan ortak bir maddedir. Bu, bazen şeker gibi yaygın kullanılan bir madde de olabilir. Kişinin bunu ayırt etmesi güçtür. Bu durumda hasta 'ne yesem tetikliyor' düşüncesine kapılıyor. Bu nedenle gıdaların önemi bilinmekle birlikte ayrıştırmak güçtür.

* Sadece test yeterli mi?
Migrende ilaç tedavisi uygulansa bile, kişi her zaman kendi kendisinin doktoru olmalı. Yediklerine, uykusuna ve neyin migrenini tetiklediğine dikkat etmeli. Bu tetikleyicilerden en sık gıdalarla karşılaşıldığı için, hasta özellikle yediklerine karşı uyanık olmalı. Böyle testler de bize daha net olarak hangi gıdaların uyarıcı olduğu konusunda fikir veriyor.