Maliye Bakanlığı araştırmasına göre, 800 bin esnaf ve sanatkâr geçen yıl ayda ortalama 18 YTL vergi ödedi. Bu, asgari ücretlinin ödediği verginin dörtte biri.
Vergiyi işçi-memur ödüyor ağlayan hep esnaf oluyor
Ekonomi büyüyor, bütçe açığı 33 yılın en düşük seviyelerine geriliyor ancak gelir vergisindeki çarpık tablo değişmiyor. Verilere göre 2006'da bir esnaf aylık 18 YTL vergi öderken asgari ücretli 68.5 YTL, işçi-memur ise 175 YTL vergi ödedi.
Ekonomideki büyüme, kişi başına düşen gelirde artış, bütçe açığının son 33 yılın en düşük seviyesine gerilemesi de vergide çarpık tabloyu değiştirmiyor. İşçi-memurun kaynağından kesilen vergileri nedeniyle ödediği yüksek vergilere karşın 780 bin esnafın ödediği ortalama vergiler asgari ücretlinin bile çok altında kalıyor. Maliye verilerine göre, küçük esnaf ve sanatkarın ayda ortalama 18 YTL vergi ödediği ülkede, işçi ve memurlar 175 YTL, vergi ödüyor. Asgari ücretli bir kişinin ödediği aylık 68 YTL'lik vergi bile mobilyacı, lokantacı ve deterjan ticareti yapanların ödediği ortalama vergilerin altında kaldı.
Maliye Bakanlığı Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü, çeşitli meslek gruplarının geçen yıl ödediği ortalama vergi rakamlarına yönelik bir araştırma yaptı. Araştırma, ülkede gelir vergisinde yaşanan adaletsizliği bir kez daha gözler önüne serdi. Araştırmaya göre, basit usulde vergilendirilen yaklaşık 800 bin esnaf ve sanatkar, 2004 yılında ayda ortalama 7.5 YTL, 2005 yılında da 13 YTL gelir vergisi ödedi. Bu rakam, 2006 yılında 18 YTL'ye yükseldi.
4 ESNAF=1 ASGARİ ÜCRETLİ Esnaf-sanatkârın 18 YTL aylık vergi ödediği bu dönemde asgari ücretlilerin aylık vergisi ise 68.5 YTL oldu. Aylık ortalama vergi, sayıları 7.5 ile 8 milyon arasında bulunan işçi ve memurların tümü için ise 175 YTL olarak hesaplandı. İşçi ve memurların 2005 yılındaki aylık ortalama vergisi ise 164.5 YTL düzeyinde gerçekleşti. Bir başka deyişle 4 esnaf-sanatkâr ödediği aylık vergiyle ancak bir asgari ücretli ediyor. Bu arada Gelir İdaresi Başkanlığının beyannameli gelir vergisi mükelleflerinin ortalama vergi rakamları, işçi ve memurların, patronlarından çok daha fazla vergi ödediğini ortaya koyuyor. 2006 yılı Mart ayında verilen beyannameler sonrası tahakkuk eden ve yıl içinde ödenen gelir vergisi rakamlarına göre müteahhitler ayda ortalama 319 YTL, elektrikli ev aleti imalatçıları 188 YTL, kuyumcular 132 YTL, fırıncılar 109 YTL, seyahat ve turizm işletmeleri 76 YTL, mobilyacılar 68 YTL, lokantacılar 63 YTL, deterjan sanayi ürünlerinin ticaretini yapanlar da 51.5 YTL vergi ödedi. Bütün beyannameli gelir vergisi mükelleflerinin aylık ortalama gelir vergisi de 184 YTL'de kaldı. İşçi ve memurların aylık ortalama vergisinin 175 YTL olduğu ve ücretlilerin sayısı dikkate alındığında, Türkiye'de gelir vergisinin çok önemli bölümünü bordro mahkûmlarının üstlendiği görülüyor.
