|
 |
|
  |
|
 27 Ekim 2006 tarihli andıç
a.Gazeteler
(1) Doğan Grubu: Türkiye'nin en büyük medya grubudur. Başvuruda bulunan tüm dergi, gazete ve televizyonları akreditedir. 1 Ocak 2006 tarihi itibariyle Doğan Grubu'na ait günlük gazetelerin toplam tirajı 1 milyon 800 bini aşmaktadır. Bu rakam Türkiye'nin toplam tirajının %40'ının oluşturmaktadır.
Grubun sahibi Aydın Doğan, Sanayici iş adamı olarak tanınmaktadır. Türkiye Gazete Sahipleri Birliği ve TÜSİAD üyesidir. 1979'da Milliyet gazetesini satın alarak medya sektörüne girmiştir. 1994'te Hürriyet gazetesini satın almıştır. 1999 yılında T.C. Devlet Üstün Hizmet Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Son yıllarda kamuoyunda tartışılan ticaret-siyaset-medya ilişkilerinin odak noktasında bulunmaktadır. Ocak 2006'da Doğan Yayın Holding'in %5'ini, 5 Ocak 2006 tarihinde yapılan ihaleyle Morgan Stanley satın almıştır. Söz konusu ortaklık, 8 televizyon kanalı, 8 gazete ve 40'a yakın dergiyi kapsamaktadır. Grubun bünyesinde Hürriyet, Milliyet, Posta, Radikal, Gözcü, Referans, Turkish Daily News, Fanatik gazeteleri; Kanal D, CNNTürk, Star TV, İstanbul TV, Sineklasik TV, Yeşilçam TV, Dizi TV, Metro TV talavizyon kanalları ve Tempo, Ekonomist, Atlas, Kapital, Art Dekor, Pcnet, Oto Show, Capital, Elele, Hafta Sonu, Elle, Ailem ve Ben, Lezzet, Focus, Güncel Hukuk dergileri bulunmaktadır.
(a)
Posta Gazetesi: Türkiye'nin tirajı en yüksek gazetesidir. Aylık ortalama tirajı 22.000.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 65 olumlu, 22 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Radikal çıkışları olmayan bir gazetedir. Doğan Grubu'nun magazin ağırlığı en fazla olan gazetesidir.
Gazetenin köşe yazarı sayısı da oldukça azdır. Gazetenin en önemli yazarı olan Mehmet Ali Birand'ın askerin siyasete olan müdahalesinden ve askeri harekatlardan rahatsızlık duyduğu; 28 Şubat sürecinde andıç olayı ile gündeme geldiği bilinmekle birlikte, gazetenin çok okunması nedeniyle yer alan olumlu haber ve yorumların kamuoyunu yönlendirici bir etkisi olmaktadır. Gazetenin diğer yazarları Güler Kazmacı, Yazgülü Aldoğan ve Hakan Çelik'in TSK yanlısı bir tutum sergiledikleri gözlenmektedir.
Daha önce akredite olmayan D.B. Tercüman gibi muhafazakar gazetelerde yazan deneyimli gazeteci Rauf Tamer'in zaman zaman TSK aleyhtarı eleştirilerini dile getirmesine karşın, şehitler konusunda olumlu köşe yazıları yazdığı gözlenmektedir. Tamer'in okuyucu kitlesini beraberinde sürükleyen bir yazar olduğundan hareketle, gazetenin akreditasyonun devamının bazı muhafazakar kesimlerin TSK'ya olan tutumunu olumlu yönde etkileyebileceği sonucuna varılabilir.
Sonuç: Gazetenin hem en çok okunan gazete olması, hem de marjinal yönelimlerden uzak, liberal-çoğulcu bir anlayış benimsemesi nedeniyle TSK'nın mesajlarını kamuoyuna iletmede önemli bir aracı olacağı, bu bağlamda akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(b) Hürriyet Gazetesi: Ana damar medyanın en bilinen, köklü gazetelerinden biridir. Liberal-çoğulcu bir yayıncılık anlayışına sahiptir. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 195 olumlu, 46 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Askeri konularda genellikle, ilk olarak haber yapan gazete unvanına sahiptir. TSK'ya yönelik genel tutumunun olumlu olduğu bilinmektedir. Gazetenin aylık tirajı ortalama 20.000.000 civarındadır. Kamuoyunu yönlendirici bir etkisi olan gazete, "Türk Basını'nın amiral gemisi" olarak anılmaktadır.
Gazetede TSK ile ilgili büyük etki yaratan iki olumsuz haber yayımlanmıştır:
10 Mart 2004 tarihinde, Sabiha Gökçen'in Ermeni asıllı olduğu iddiası ve 2nci Zırhlı Tugay Komutanlığı'ndan kaymakamlıklara gönderilen genelgede kamuoyunda "sosyetik fişleme" olarak yer alan etnik, dini, marjinal ve diğer gruplara üye olan şahısların isimlerinin belirlenmesinin istenmesi haberini Necdet Açan imzasıyla yayımlanmıştır.
10 Ekim 2004 Sebati Karakurt imzasıyla Kandil Dağı'nda PKK'yı sempatik gösterecek şekilde yapılan haber, Türk kamuoyunda büyük tepki çekmiştir.
Gazetenin yazarlarından Cüneyt Ülsever ve Hadi Uluengin'in askeri harekatlara karşı oldukları bilinmektedir. Gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Ertuğrul Özkök ile köşe yazarlarından Özdemir İnce, Fatih Çekirge, Bekir Coşkun, Mehmet Y. Yılmaz'ın genel tutumunun TSK lehinde olduğu bilinmektedir. Emin Çölaşan ise eski Genelkurmay Başkanı (E) Org. Hilmi ÖZKÖK döneminde olumsuz eleştirilere yer vermekle birlikte, genel olarak TSK yanlısı olarak tanınan bir yazardır.
Sonuç: Gazetenin geleneksel yayın politikasının dengeli ve nesnel olduğu, akreditasyon durumunun uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(c) Milliyet Gazetesi: Gazetenin aylık tirajı yaklaşık 10.000.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 150 olumlu, 40 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Liberal-çoğulcu bir yayın politikası benimsemekle birlikte, sol eğilimi olduğu bilinmektedir. Atatürkçülük konusunda net bir çizgisi vardır ve nesnel haber ve değerlendirmelere yer vermektedir.
Gazetenin yazarlarından Derya Sazak'ın Şemdinli olayları nedeniyle TSK'yı eleştirdiği, Ece Temelkuran, Çetin Altan, Hasan Cemal ve Can Dündar'ın askeri harekatlara ve askerin siyasete müdahalesine karşı olduğu, Taha Akyol'un geleneksel muhafazakar görüşleri ekseninde TSK'ya eleştirilerde bulunduğu bilinmektedir.
Bu yazarların dışında kalan hemen hemen tüm yazarların TSK konusunda olumlu bir tutuma sahip oldukları; Fikret Bila başta olmak üzere Melih Aşık, Semih İdiz, Doğan Heper, Güneri Civaoğlu, Nail Güreli, Yasemin Çongar, Güngör Uras gibi yazarların nesnel yorumlarla TSK'yı değerlendirdikleri bilinmektedir.
Sonuç: Gazetenin TSK aleyhinde sansasyonel haberlere hemen hemen hiç yer vermediği, akreditasyon durumunun uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(ç) Radikal Gazetesi: Doğan Grubu'nun merkez sol görüşlü gazetesidir. Gazetenin aylık ortalama tirajı 2.000.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 66 olumlu, 84 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Okur kitlesinin AB grubu (Üniversite eğitimi görmüş ve gelir düzeyi yüksek) olduğu bilinmektedir. Gazetede yazan köşe yazarlarının entelektüel birikimi ve deneyimi fazladır. Medya eleştirmenlerince İsrail'in Lübnan'a saldırısına en çok tepki gösteren gazete olarak anılmaktadır.
Gazetenin yazarlarından Mehmet Ali Kışlalı "TSK ile ilgili yorum yazarlarının piri" olarak bilinmektedir. Bir dönem CHP genel başkanlığı ve milletvekilliği görevlerinde bulunan Altan Öymen'in de TSK ile ilgili nesnel değerlendirmelerde bulunduğu saptanmıştır.
Radikal gazetesi TSK açısından dikkatle takip edilmesi gereken bir gazetedir. Zaman zaman TSK ile ilgili önemli çıkışlar yapabilmektedir. Mart-Temmuz 2005 tarihleri arasında şehit olan askerlerimizden "öldü" şeklinde bahsetmesi tepki toplamıştır. 21 Temmuz 2005 tarihinde TSK tarafından düzenlenen medya brifinginde bu konunun gündeme getirilmesi üzerine, gazetenin genel yayın yönetmeni İsmet Berkan'ın duyarlılığı sonucu çizgisini düzeltmiştir.
Gazetenin yazarlarından Murat Yetkin başarılı ve hırslı, bu yüzden ilişkilerde özel dikkat gerektiren bir gazetecidir. Murat Yetkin, 26 Ocak 2006 tarihinde üst düzey bir askeri yetkili ile görüştüğünü belirterek, bahsi geçen yetkilinin "Bizim için 2007'de kimin cumhurbaşkanı olacağı değil, seçilen kişinin ne yapacağı önemli. Anayasa korundukça sorun yok. Bölücülükle mücadelede geç kalınıyor, politika belirlenmeli" ifadesini kullandığını iddia etmiştir. Genelkurmay Başkanlığı'nca yapılan basın açıklamasında yazarın Genelkurmay II nci Başkanı Işık KOŞANER ile görüştüğü belirtilerek, ziyaret esnasında genel konuşmalar yapıldığı, herhangi bir isim veya ihtimal üzerinde tutum ifade edici bir yargıda bulunulmadığı belirtilmiştir.
Gazetenin yazar kadrosunda TSK karşıtı olduğu bilinen Nuray Mert, Yıldırım Türker, Murat Belge, Hasan Celal Güzel gibi yazarlar da yer almaktadır. Bu durumdan hareketle, kurumsal akreditasyonun yanı sıra kişi akreditasyonu uygulaması yapılmasının daha anlamlı olacağı değerlendirilmektedir.
Sonuç: Gazetenin yazar kadrosunun çoğunluğunun TSK karşıtı sol eğilimli yazılar yazmalarına karşın, yönetim kadrosunun TSK'nın eleştirilerini dikkate aldığı; hedef kitlesinin AB grubu olması nedeniyle gazetenin Türk Basını'nda ayrı bir yeri olduğu, TSK ile ilgili konularda uzman kimi yazarların da gazetenin kadrosunda bulunması nedeniyle gazetenin akreditasyon halinin devam etmesinin yerinde olacağı; ancak TSK hakkında açık olumsuz eleştirilerinde ısrarlı olan köşe yazarları Nuray Mert, Yıldırım Türker, Murat Belge ve Hasan Celal Güzel'in kişisel akreditasyonlarının bir müddet askıya alınmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(d) Referans Gazetesi: 2004 yılında yayımlanmaya başlayan ekonomi ağırlıklı gazete Referans'ın aylık tirajı ortalama 1.200.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 8 olumlu, 8 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Ekonomi gazetesi olması nedeniyle TSK ile konulara kısaca değinmekte ve genellikle olumlu yer vermektedir.
Gazetede 07 Nisan 2006 tarihinde bir adet yalan haber yayımlanmıştır. Referans gazetesinde manşette yer alan, Metin Can imzalı ve "Finansbank'a Yunanistan vizesini Genelkurmay verdi" başlıklı haberde; Fiba Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin'in bankanın yüzde 46 oranındaki hissesini Yunan National Bank of Greece'e satışı ile ilgili olarak "Ancak Hüsnü Özyeğin'in bu satış için Genelkurmay Başkanlığı'ndan izin alması gerekiyordu.", "Hüsnü Özyeğin Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök ile yüz yüze bir görüşme yaptı.", "Genelkurmay 'iki ülkeyi yakınlaştırır' düşüncesiyle satış işlemi için onay verdi." şeklinde ifadelere yer verilmiştir. Gazetenin genel yayın yönetmeni Eyüp Can Sağlık'a 07 Nisan 2006 tarihinde Genelkurmay Başkanlığı'nca gönderilen tekzip metni aracılığıyla böyle bir görüşme olmadığı, ayrıca Genelkurmay Başkanlığı'nın bankaların satışı ile ilgili olarak mevcut yasal düzenlemelerden kaynaklanan herhangi bir sorumluluğu da bulunmadığı, yazıda anlatılanlar gerçek dışı olduğu belirtilmiştir.
Sonuç: Gazetenin ekonomi ağırlıklı olması nedeniyle genel itibariyle TSK ile ilgili nesnel değerlendirmelere yer verdiği; yanıltıcı ve yanlış bilgiler içeren haberlere yönelik olarak gönderilen tekzip metinlerini yayımlamaktan çekinmediğinden hareketle akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(e) Gözcü Gazetesi: Gazetenin aylık ortalama tirajı 5.400.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 187 olumlu, 12 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır (EK-A / EK-B). Ulusalcı- sosyal demokrat bir yayın politikasına sahiptir. Atatürkçülük ve şehitler konusunda duyarlı, TSK ile ilgili eleştirilere tepkili haberler yayımlanmaktadır. Gazetede münferit olaylar dışında TSK aleyhinde haber ve yorumların yayımlanmadığı gözlenmektedir.
Gazetenin yazarlarından Kurtul Altuğ, Saygı Öztürk, Mehmet Türker, Rahmi Turan, Hüseyin Avuç, Ali Öztürk'ün TSK hakkında olumlu kanaatlere sahip oldukları gözlenmektedir.
Sonuç: Gazetede TSK karşıtı yayınların hemen hemen hiç yayımlanmadığı, eleştirilerin de TSK'nın siyasi ve toplumsal arenada daha baskın bir konumda olması isteğinden kaynaklandığı, akreditasyonlarının devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(2) Ciner Grubu: Türkiye'nin ikinci büyük medya grubudur. Ekim 2000 tarihinde Turgay Ciner'in Dinç Bilgin'e ait Sabah Gazetesinin % 61 hissesini satın almasıyla Ciner Bilgin Medya ortaklığı kurulmuştur. Ciner, 30 Mart 2005 tarihinde Dinç Bilgin'in Etibank borçlarına karşılık TMSF'ye devrettiği Sabah gazetesi ve ATV'yi satın almıştır. Grubun sahibi Turgay Ciner, ticari faaliyetlerini Park Holding, Merkez Yayın Holding, Enerji Yatırım Holding çatısı altında sürdürmektedir. Ciner, asıl uğraş alanlarının madencilik olduğunu ancak medya sektöründe de kalıcı olmayı hedeflediğini belirtmektedir.
Grubun bünyesinde Sabah,Takvim, Yeni Asır, Pas Fotomaç gazeteleri; ATV, MTV,Kanal-1 televizyon kanalları, Yeni Aktüel, Bazaar, Cosmopolitan, Esquire, Forbes, Geo, Global Enerji, House Beautiful, Hülya, Oto Haber,Sinema, Sofra, Yeni Para dergileri bulunmaktadır.
(a) Sabah Gazetesi: Türk basınına ofset teknoloji, renkli ekler gibi pek çok alanda yenilik getiren bir gazetedir. Aylık ortalama tirajı 16.000.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 177 olumlu, 117 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır (EK-A / EK-B). Merkez-liberal çoğulcu yayın politikasına sahiptir. Gazetenin yazar kadrosunda yer alan Soli Özel, Ergun Babahan, Umur Talu ve Mehmet Altan gibi yazarların TSK karşıtı oldukları bilinmekle birlikte; Fatih Altaylı, Erdal Şafak, Aslı Aydıntaşbaş, Muharem Sarıkaya'nın, yazılarının bütünü dikkate alındığında TSK lehine bir tutum içerisinde oldukları söylenebilir. Eski TSK mensubu Metehan Demir TSK komuta kademesi hakkında görüşleri olumlu bir yansıtmaktadır. Ancak bahsi geçen yazarın, çok sayıda pilotun TSK'dan istifa ettiğine dair TSK'yı kamuoyu nezdinde güç duruma düşürecek haberlere de imza atabilmektedir.
Genelkurmay Başkanlığı tarafından yapılan açıklama ile, gazetenin 31 Temmuz 2006 tarihli nüshasında yayımlanan "Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'ndan bir Tuğamiral'in üstleriyle girdiği bir tartışma sonucu istifa ettiği" şeklindeki haber yalanlanarak; istifanın şahsi ve ailevi nedenlerden kaynaklandığı belirtilmiştir.
Genelkurmay Başkanlığı tarafından, 11 Eylül 2006 tarihinde, gazetede "Askeri Havaalanında Büyük Skandal" başlığıyla yayımlanan haberde geçen Havaalanındaki sivil taşımacılığa yönelik güvenlik önlemlerinin askeri makamlarca alındığını çağrıştıran haber ve yorumların gerçeği yansıtmadığı, yapılan basın açıklaması ile belirtilmiştir. Açıklamada, Diyarbakır Havaalanında, sivil havayolu taşımacılığı terminali ile askeri bölüm tamamen ayrı olarak konuşlanmış olup, ortak olarak sadece pist kullanılmaktadır. Türk Silahlı Kuvvetlerinin sivil yolcuların güvenlik kontrolü ile ilgili hiç bir yetki ve sorumluluğu bulunmadığı ifade edilmiştir.
Genelkurmay Başkanlığı tarafından, gazetede 19 Eylül 2006 tarihinde yer alan "Lojman davasına Rus kadın da girdi" başlıklı haberin gerçeği yansıtmadığı; konunun Genelkurmay Başkanlığı'nca yargıya intikal ettirilmesinin nedeninin, konutların bakım ve onarım konusunda yürütülen faaliyetlerin, bu faaliyetleri belirleyen mevzuata aykırı olması değil, faaliyetlerin yürütülmesi esnasında ilgili personelin yasalara aykırı tutum ve davranışı ile ilgili iddialar olduğu belirtilerek haber yalanlanmıştır.
Sonuç: Zaman zaman sansasyonel haberler yapmakla birlikte, Sabah gazetesinin kamuoyunu yönlendirmede etkili bir gazete olması, Türkiye'nin ikinci büyük medya grubunun en önemli gazetesi olması nedeniyle; bu tür haberleri yapan yazarlara kişisel akreditasyon uygulanıp, yönetim kadrosu asılsız haberler şikayet ve bilgilendirme mektupları vasıtasıyla uyarılarak akreditasyonunun devamının TSK açısından fayda sağlayacağı değerlendirilmektedir.
(b) Takvim Gazetesi: Gazetenin aylık ortalama tirajı 10.000.000'dir. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 27 olumlu, 20 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Magazin ağrılıklı ve politik konularda nötr yayın çizgisi nedeniyle, Doğan Grubu'nun Posta gazetesiyle benzerlik göstermektedir.
Gazete yazarlarından Hakkı Yalçın ve İlker Sarıer'in az sayıda köşe yazısında eleştiride bulundukları, genel olarak TSK yanlısı köşe yazıları kaleme aldıkları gözlenmiştir. Gazetenin genel yayın yönetmeni Mehmet Çetingüleç'in TSK'ya yönelik köşe yazılarının olumlu olduğu bilinmektedir. Gazetedeki en önemli değişiklik TSK karşıtı tutumuyla bilinen Nazlı Ilıcak'ın Haziran 2006 tarihinde yazar kadrosuna dahil edilmesidir.
Sonuç: Gazetenin genel yayın politikasının merkez-liberal çoğulcu bir özellik göstermesi nedeniyle akreditasyonunun devam etmesinin, ancak TSK karşıtı yazarlara yönelik kişisel akreditasyon uygulanmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(3) Çukurova Grubu: Türkiye'nin üçüncü büyük medya grubudur. Grubun sahibi Mehmet Emin Karamehmet, İnşaat ve Tarım malzemeleri şirketi olan Amerikan Caterpillar'ın Türkiye temsilciliğini yapmış, bu sayede önemli bir iş adamı olmuştur. Çukurova Grubunun yanı sıra % 40 oranında hisse sahibi olduğu Cumhuriyet Gazetesi ile de medya sektörünün önde gelen isimlerinden biri olmuştur.
Mehmet Emin Karamehmet'in basın sektörüne girişi 1998'de Mehmet Ali Ilıcak'tan Akşam gazetesini satın almasıyla başlamıştır. Daha sonra Erol Aksoy'dan Show TV'yi satın almış ve Digitürk özel yayın kanalını kurmuştur.
Mehmet Emin Karamehmet, Mart 2005'te Turkcell Holding'deki %52 oranındaki hissesini, ortağı İsveçli Sonera Holding'e 3 milyar 103 milyon 800 bin dolara satma kararı almıştır. 2006'da Çukurova Grubu Digiturk kanalının %46'sını yirmiden fazla ülkede faaliyet gösteren ABD'li Providence fonuna satmıştır.
Grubun sahip olduğu gazeteler Akşam, Cumhuriyet (% 40), H.O.Tercüman, Güneş; televizyon kanalları Show Tv, Digiturk, SkyTürk, Lig Tv, dergileri Autocar, Alem, Stuff, Platin&World Busıness, 4-4-2 futbol dergisidir.
(a) Akşam Gazetesi: Gazetenin genel yayın politikasının merkez-liberal çoğulcu olduğu ancak bayrak yakma gibi olaylarda milli hassasiyetleri daha çok ön plana çıkardığı değerlendirilmektedir. Aylık ortalama tirajı 8.000.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 80 olumlu, 23 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır.
Gazetenin yazar kadrosunda yer alan Serdar Turgut, İsmail Küçükkaya, Güler Kömürcü ve Ali Saydam'ın köşe yazılarının TSK açısından genel olarak olumlu karşılanabileceği değerlendirilmektedir. Şakir Süter'in köşe yazılarında ise asılsız bilgilere ve olumsuz eleştirilere yer verilmektedir. Engin Ardıç'ın TSK'nın siyasete müdahalesini olumsuz yaklaşan yazıları dikkati çekmektedir. Gazetede yazan Deniz Ülke Arıboğan akademik birikimi ile nesnel köşe yazıları kaleme almaktadır.
Sonuç: Gazetenin genel yayın politikasının liberal olmakla birlikte milliyetçi izler de taşıdığı, bazı haberlerde teknik maddi hatalar yapması dışında, TSK açısından olumlu bir yayın organı olarak değerlendirilebileceği, bu bağlamda akreditasyonunun devamının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.
(b) H.O. Tercüman Gazetesi: Aylık ortalama tirajı 2.500.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 158 olumlu, 29 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Son dönemde yeni bir yapılanma içerisine girmiştir. Genel Yayın Yönetmeni Aydın Candabakoğlu'nun yerine Gözcü gazetesinin eski yayın koordinatörü Ufuk Büyükçelebi; Ankara Temsilcisi Hakan Akpınar'ın yerine daha önce Skytürk'te politika editörlüğü görevini yapan Metin Özkan getirilmiştir. Bahse konu isimlerin milliyetçi fikirleri bulunmaktadır. Gazetenin yazar kadrosuna eklenen Behiç Kılıç, internet sitelerinde ve D. B.Tercüman gazetesinde yazdığı dönemde eski Genelkurmay Başkanı (E) Org. Hilmi Özkök hakkında olumsuz köşe yazıları kaleme almakla birlikte, gazeteye transferinin ardından TSK lehinde köşe yazıları yazmaya başlamıştır. Gazetede yeni yazmaya başlayan Faruk Mangırcı ile Ömer Lütfi Mete'nin TSK'yı eleştiren görüşlere sahip oldukları bilinmektedir. Servet Kabaklı ve Sırrı Yüksel Cebeci'nin TSK ile ilgili olumlu değerlendirmelerini kaleme aldıkları gözlenmektedir. Yeni yönetimle birlikte gazeteden olumlu görüşleri ile bilinen Ergun Kaftancı ve Ergun Göze'nin gazeteden ayrıldıkları bilinmektedir.
Gazetede, Eylül-Ekim 2006 tarihlerinde, Muhabir Çelik Çelikyaman'ın "Ezilen kahramanlar: Uzman erbaşlar anlatıyor" adlı dizi yazısı yayımlanmıştır. Bahse konu yazı dizisinin TSK içinde ezilen, hakları gasp edilen, sürekli hor görülen bir grup olduğu izlenimi yarattığı değerlendirilmektedir. H.O.Tercüman gazetesinin cevap hakkı olarak Genelkurmay Başkanlığı ya da Kuvvet Komutanlıkları'na röportaj veya görüşme için başvuruda bulunmaksızın yazı dizisini yayımladığı; gazetenin şehit haberleri, terör olaylarına yaklaşımında izlediği milliyetçi ya da bazen aşırı milliyetçi olarak değerlendirilebilecek tutumunun bu tarz bir yazı dizisine meydan verdiği değerlendirilmektedir.
Sonuç: Gazetenin son dönemde yeniden yapılanma içerisine girdiği, daha milliyetçi bir eğilime sahip olduğu, gazeteye yeni yazarların eklenmeye devam ettiği, bu bağlamda akreditasyonunun devam etmesiyle birlikte bir müddet daha yakın takip altında tutulmasının uygun olacağı, gerektiğinde bazı yazarların kişisel akreditasyonunun kaldırılmasının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.
(4) Vatan Grubu: Serdar Mutlu'nun sahipliğinde ve kardeşi Zafer Mutlu'nun genel yayın yönetmenliği ile medya iştiraklerinden oluşmak üzere yayımlarını sürdürmektedirler. Grubun en önemli yayınları Vatan gazetesi ve Haftalık dergisidir. Serdar Mutlu, Soros'la bağlantılı olduğu iddia edilen Bilgi Üniversitesi'nin mütevelli heyeti üyesidir. Zafer MUTLU; basın dünyasındaki çıkışını Sabah gazetesi ile yapmış olup, şu an kendilerine ait şirketlerle yayım faaliyetlerini sürdürmektedirler. Mart 2006 tarihinde gazetenin yüzde yirmi beşi İtalya'nın önemli medya gruplarından Corierra Della Sera tarafından satın alınmıştır.
Vatan Gazetesi: 04 Eylül 2002 tarihinde Zafer Mutlu'nun önderliğinde kurulan gazetede Sabah gazetesi kökenli yazarların ağırlıklı olduğu gözlenmektedir. Aylık ortalama tirajı 8.000.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 73 olumlu, 33 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Gazetenin genel yayın politikasının merkez-liberal çoğulcu olduğu bilinmektedir. Gazetenin yazarlarından Güngör Mengi, Bilal Çetin, Ruhat Mengi ve Okay Gönensin'in askerin siyasete müdahalesine olumsuz yaklaşmakla birlikte, yolsuzluklar konusunda TSK'nın tavrı, şehitler ve Genelkurmay Başkanı ile Kuvvet Komutanlarının açıklamaları ile ilgili olumlu köşe yazıları kaleme aldıkları gözlenmektedir.
Sonuç: Gazetenin genel yayın çizgisinin TSK açısından olumlu karşılanabileceği, akreditasyon durumunun devamının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.
(5) Star Medya Yayıncılık A.Ş.
Star Gazetesi: Aylık ortalama tirajı 4.500.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 71 olumlu, 35 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Star gazetesi 21 Mart 2006 tarihinde TMSF yönetiminden, 19 milyon 500 bin dolarlık muammen bedelle satışa çıkarılmasına karşın; 5.1 milyon dolarlık teklif veren Kıbrıslı iş adamı Ali Sefa Özmen'e satılmıştır. Fonun isteğiyle satış bedeli 8 milyon dolara yükseltilmiştir.
Gelişmenin ardından, Ali Sefa Özmen, Nisan 2006 tarihinde kendisinin yatırımcı olduğunu belirterek; Star gazetesinin gelişimi ve finansmanı için, bir dönem Zaman gazetesinin imtiyaz sahipliğini üstlenen Alaeddin Kaya'yla ortak olduğunu açıklamıştır. Kaya, gazetenin %40'lık hissesinin kendisine, %20'lik hissesinin oğlu Cüneyt Kaya'ya, geri kalan %40'lık payın da Ali Sefa Özmen'e ait olduğunu ifade etmiştir. Bahsi geçen ortaklık girişiminin ardından gazetedeki yazarların tasfiye süreci başlayarak, muhafazakar kimlikleri ile bilinen bazı yazarlar gazete kadrolarına dahil edilmiştir.
Gazetede 21 Mart 2006 tarihinden sonra .... olumlu .... olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Bu istatistiki bilgi yeni yayın politikasının anlaşılmasında yeterli değildir. Çünkü gazetenin yazar kadrosundaki değişiklik son iki-üç haftalık periyodda gerçekleşmiştir.
Milletvekili Emin Şirin, 13 Mart 2006 tarihinde verdiği soru önergesinde Star gazetesinin muammen bedelinin çok altında bir fiyata, Fethullah Gülen'e yakınlığıyla bilinen isimlere satılmasının nedenlerini sormuştur.
Kısa bir süre sonra Alaeddin Kaya ortaklıktan çekilmiştir. Ancak Ali Sefa Özmen'in daha önce gazetenin çizgisinde değişiklik yapmama kararı almasına karşın, muhafazakar kimlikli yazarları transfer etmeye devam etmesi dikkat çekmiştir.
30 Ağustos 2006 tarihinde Başbakan Tayyip Erdoğan'ın muhafazakar kimliği ile bilinen dünürü, AKP İstanbul İl Yönetim Kurulu üyesi Sadık Albayrak'ın oğlu Serhat Albayrak Star gazetesinin yönetici kadrosuna "İcra Kurulu Başkanı" unvanıyla dahil edilmiştir.
Gazetenin genel yayın yönetmenliği görevine önce eski RTÜK Başkanı Fatih Karaca, ardından Aktüel dergisinin eski genel yayın yönetmeni Alev Er getirilmiştir. Fatih Karaca'nın Medya Grup Başkanlığı görevine getirilmesiyle, yeni bir televizyon kanalı ile birlikte medya grubu oluşturulacağının sinyalleri verilmiştir. Kasım ayında faaliyete girecek olan TV kanalının adının "24" olacağı iddia edilmektedir.
Gazetenin Ankara Temsilciliği görevine önce Zülfikar Doğan, ardından eski Yeni Şafak gazetesi yazarı Şamil Tayyar getirilmiştir. Bahsi geçen tüm isimlerin dinci görüşlere sahip oldukları bilinmektedir.
Gazetedeki yönetici değişikliğinin ardından, İslamcı yayın organlarından Yeni Şafak'tan Ahmet Kekeç, Gerçek Hayat'tan Nasuhi Güngör, Mustafa Erdoğan ve Bahçeşehir Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Eser Karakaş gazetenin yazar kadrosuna dahil edilmiştir.
Ağustos 2006 tarihinde, daha önce Zaman gazetesinin Alaeddin Kaya ile birlikte sahibi olan AKP Diyarbakır Milletvekili İhsan Arslan'ın Star gazetesinin gizli ortağı olduğu iddiaları gündeme getirilmiştir. Arslan, "sadece Alaeddin Kaya'ya yardımcı oldum. Ortak değilim." şeklinde açıklamada bulunmuştur. Gazetenin kadrosuna yeni katılan dinci-muhafazakar görüşlü yazarlara teklifi İhsan Arslan'ın götürdüğü iddia edilmektedir.
TMSF yönetimi döneminde gazetede görev yapan merkez sol ve liberal görüşlere sahip yazarlardan Şeref Oğuz, Halit Kakınç, Ardan Zentürk, Ümit Aslanbay ve Musa Ağacık'ın yazılarına son verilmiştir.
Sonuç: Kadrolardaki değişimin son günlerde tamamlanması nedeniyle, gazetenin yeni yayın politikasının incelenmesinin ardından, akredite durumunun bir müddet askıya alınmasının ve yakın takip sonucu edinilen kanaatlerle yeniden gözden geçirilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(6) Cumhuriyet Gazetesi: Gazetenin kuruluşundan bu yana Atatürkçü yayın politikasından taviz vermeyen gazetenin aylık ortalama tirajı 3.000.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 156 olumlu, 21 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Gazetenin yazarlarından Deniz Som, Ali Sirmen, (E) Tümg. Doğu Silahçıoğlu, İlhan Selçuk'un köşe yazılarında TSK lehinde bir tutum sergiledikleri Oral Çalışlar ve Hikmet Çetinkaya gibi yazarların askeri müdahalelerle ilgili eleştirilerde bulundukları bilinmektedir.
Gazetenin köklü yazarlarından Cüneyt Arcayürek eski Genelkurmay Başkanı Org. Hilmi Özkök'ü ağır bir dille eleştiren yazılar yazmakla birlikte bir kurum olarak TSK'ya yönelik olumlu bir bakış açısına sahip olup, son dönem köşe yazılarında yeni komuta kademesine yönelik olumlu ifadelere yer vermektedir.
Sonuç: Gazetenin nispeten düşük tirajına karşın, kökleşmiş, eğitimli ve statü sahibi bir okur kitlesi bulunduğu, Atatürkçü yayın politikasından taviz vermediği, gündeme ilişkin konulara mutlaka gazetede yer vermesi ve genel olarak TSK hakkında olumlu bir çizgisinin bulunması nedeniyle akreditasyonunun devamının fayda sağlayacağı tahmin edilmektedir.
(7) İhlas Grubu: Muhafazakar yayın politikası ile bilinen grubun sahibi Enver Ören, 1961 yılında İstanbul Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesini bitirmiştir. Basın dışında çeşitli işler yaptıktan sonra 22 Nisan 1970'te çıkardığı gazete önce Hakikat sonra Türkiye adına almıştır. Grubun daha sonra otomobil endüstrisi ve bankacılığa da yöneldiği bilinmektedir. Şubat 2001'de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Enver Ören'in kontrolünde olan İhlas Finans Holdingi tasfiyeye tabi tutmuş ve grubun elinde bulunan şirketlerin büyük bir bölümü satılmıştır. Grubun sahip olduğu televizyon kanalı Rupert Murdoch'a satılmıştır. Murdoch'ın bazı Avrupa ülkelerinin dışında ilk yatırımını Türkiye'ye yapmış olması Büyük Ortadoğu Projesi ile ilişkilendirilen yorumlara neden olmuştur. Kuruluşun yayın politikasının yakın takibe alınması ile akreditasyonunun değerlendirmeye tabi tutulmasının fayda sağlayacağı değerlendirilmektedir.
Türkiye Gazetesi: Aylık ortalama tirajı 7.500.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 75 olumlu, 4 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Türkiye gazetesinin sahibi Enver Ören'in muhafazakar- dini görüşleri ile bilinen İhlas Holding'in sahibi olmasına rağmen, gazetenin TSK'yı öven haberlere yer vermesi nedeniyle akredite durumlarının devam etmesinde bir sakınca bulunmadığı değerlendirilmektedir. Gazetenin yazarlarından Yılmaz Öztuna, Nuri Elibol, Fuat Bol ve İsmet Giritli şehit ve gazilerimiz hakkında övgü dolu yorumlar yaparken, Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanları'nın açıklamalarını ve TSK'nın her türlü faaliyetini olumlu karşılayan yazılar yazmaktadırlar. Behçet Fakioğlu'nun askeri harekatları eleştiren yazılarının dışında TSK ile ilgili hiçbir olumsuz haber-yorumu yayımlanmamaktadır.
Sonuç: Gazetenin muhafazakar kimliğine karşın akreditasyonunun devamı için hassa bir yayıncılık anlayışı içinde olduğu, bu bağlamda akreditasyonunun devamının fayda sağlayacağı değerlendirilmektedir.
(8) Dünya Gazetesi: Aylık ortalama tirajı 1.500.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 6 olumlu, 1 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır (EK-A). Eski ve köklü bir ekonomi gazetesidir. Gazetenin ilgi alanının askeri konulardan farklı olması dolayısıyla, Ocak 2006 tarihinden itibaren yayımlanan haber ve yorumlar incelendiğinde Refik Baydur, Haluk Ülman, Zafer Atay'ın TSK ile ilgili az sayıda da olsa olumlu köşe yazısına yer verdikleri, Burhan Özfatura'nın ise askeri harekatları eleştiren bir adet köşe yazısı yazdığı gözlenmektedir. TSK'ya ilişkin haberlerde ise olabildiğince nesnel bir tercih edilmektedir.
Sonuç: Gazetenin ilgili alanının ekonomi olmasına karşın TSK'ya ilişkin haberlere yer vermesinin, ekonomi çevrelerinde TSK'nın sesinin duyulması ve mesajların net bir şekilde iletilmesinin olumlu sonuçlar doğurabileceğinden hareketle, akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(9) Ortadoğu Gazetesi: Aylık ortalama tirajı 1.000.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 149 olumlu, 6 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Genel yayın politikası milliyetçi muhafazakardır. MHP'nin yayın organıdır. Gazetenin yazarlarından Taylan Sorgun, Yıldıray Çiçek, Necdet B. Sivaslı, Ali Öncü ve Orhan Karataş'ın TSK lehinde köşe yazıları yazdıkları bilinmektedir. Gazetenin yazarlarından sadece Alişan Satılmış'ın askeri müdahaleleri eleştiren köşe yazıları yazdığı bilinmektedir. Gazetenin şehitler konusunda duyarlı olduğu ve TSK'nın etkinliklerini görkemli haberlerle kamuoyuna duyurduğu gözlenmektedir.
Sonuç: Gazetenin yayın politikası doğrultusunda TSK ile ilgili olumlu bir yayımcılık yaptığı, akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(10) Yeniçağ Gazetesi: Aylık ortalama tirajı 2.500.000 civarındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 206 olumlu, 27 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Genel yayın politikası milliyetçi muhafazakardır. Sadi Somuncuoğlu, Hayri Köklü, Altemur Kılıç ve Yavuz Selim Demirağ gibi yazarların özellikle yeni komuta kademesinin ardından TSK ile ilgili olumlu görüşlerini köşe yazılarına yer verdikleri, Arslan Bulut, Arslan Tekin, Hulki Cevizoğlu ve İsrafil K. Kumbasar ise eski Genelkurmay Başkanı (E) Org. Hilmi Özkök'e yönelik eleştirilerle; TSK'nın etkinliğini her alanda hissettirmesi gerektiğine ancak pasif davrandığına ilişkin bazı olumsuz görüşlerini köşe yazılarına yansıtmaktadırlar. Son olarak gazetenin 16 Ekim 2006 tarihinde yayınlanan nüshasında Genelkurmay Başkanlığı forsu KKTC bayrağı gibi yansıtılarak kamuoyu yanlış yönlendirilmiştir.
Sonuç: Gazetenin aşırı milliyetçi politikası nedeniyle zaman zaman ağır eleştirilere yer vermesine karşın, TSK'ya yönelik genel tutumunun olumlu olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda, gazetenin dikkatli bir şekilde takip edilmesiyle birlikte akreditasyonun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(11) TNA Gazetesi: Günlük ortalama tirajı 5.000'in altındadır. Gazetede 1 Ocak 2006- 30 Eylül 2006 tarihleri arasında 12 olumlu, 10 olumsuz haber ve yorum yayımlanmıştır. Turkish Daily News gazetesinin Doğan grubuna geçmesinden sonra; bu gazeteden ayrılan İlnur, İlhan ve Mine Çevik tarafından Şubat 2005 tarihinde kurulmuştur. Bir dönem, Yeni Şafak gazetesi köşe yazarlarından Fehmi Koru'nun köşe yazıları da gazetede yayımlanmıştır. Gazetenin yazarlarından terör ve savunma konularında uzman bir kalem olarak bilinen Ercan Çitlioğlu ve TSK'ya yönelik olumlu köşe yazıları kaleme alan Evren Değer dikkat çekmektedir.
Muhafazakar bir bakış açısına sahip kimi yazarlarının gazete bünyesinde köşe yazısı yazmalarına karşın; akademik kökenli yazarlar ile özellikle dış politika alanında uzman gazetecilerin de yazılarına yer verilmektedir.
Gazetede köşe yazısı yazan önemli yazarlar arasında: Ercan Çitlioğlu, Cengiz Çandar, Hüseyin Bağcı, Mete Belovacıklı, Nursun Erel, Sedat Bozkurt, Deren Mete, Evren Değer, Faruk Demir, Faik Bulut, Güldener Sonumut, Zeynep Gürcanlı bulunmaktadır.
The New Anatolian gazetesinin askeri mahkemede (E) Deniz Kuvvetleri Komutanı Ora. İlhami ERDİL'in yargılanması kararı ve TSK'nın AB sürecinde uyum için attığı adımlar konularında olumlu fikirlere yer verdiği değerlendirilmektedir.
Sonuç: Gazete yöneticilerinin Kuzey Irak'ta riskli maddi bağlantıları olduğu, akreditasyon sonrası yayım politikasının dikkatle takip edilmesinin yerinde olacağı değerlendirilmektedir.
b. Dergiler
Dergilere ilişkin Basın İlan Kurumu'ndan gelen resmi tiraj rakamları bulunmamaktadır. İnternet sitelerinde yayımlanan tiraj rakamlarının da yanıltıcı olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte internet aracılığıyla tiraj bilgisine ulaşılabilen tek akredite dergi, Doğan Grubu'na ait olan Tempo dergisidir. Derginin haftalık tirajının 120.000.000 ile 200.000.000 arasında değiştiği iddia edilmektedir. Aşağıda sırlanan akredite diğer basın kuruluşları ile ilgili tiraj bilgisine ulaşılamamıştır.
(1) Defense News: Derginin silah sanayiine yönelik teknolojik gelişmeler ve ülkelerin güvenlik politikalarına yönelik genel olarak objektif değerlendirmelerin yayımlandığı bilinmektedir. Türkiye temsilcisi Burak Bekdil'in TSK ile ilgili tarafsız bir bakış açısına sahip olduğu gözlenmektedir.
Sonuç: Nesnel ve bilimsel bir yayın politikası benimseyen derginin akreditasyon durumunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(2) Jane's Defence Weekly: Derginin silah sanayiine yönelik teknolojik gelişmeler ve ülkelerin güvenlik politikalarına yönelik genel olarak objektif değerlendirmelerin yayımlandığı bilinmektedir. Derginin Türkiye temsilciliğini TSK hakkında olumsuz köşe yazıları kaleme alan Lale Sarıibrahimoğlu üstlenmiştir.
Sonuç: Derginin Türkiye temsilcisi Lale Sarıibrahimoğlu'nun TSK karşıtı tutum benimsemiş olmasına karşın, nesnel ve bilimsel bir yayın politikası benimsemesi nedeniyle akreditasyon durumunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(3) ASAM (Stratejik Analiz): Genellikle emekli askeri personel ve dış işleri mensupları ile uluslararası ilişkiler formasyonuna sahip bir yazar kadrosuna sahip olan akademik bir dergidir. Genel yayın politikasının siyasi değil, nesnel ve bilimsel olduğu gözlenmektedir.
Sonuç: Uluslararası ilişkiler alanında iddialı bir dergi olan Stratejik Analiz'in akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(4) MSI: Savunma sanayiindeki gelişmelere yer veren derginin nesnel bir yayın politikasına sahip olduğu, aşırlıklardan uzak bilimsel temelli haber ve yorumlara yer verdikleri gözlenmektedir.
Sonuç: Savunma alanında bir alternatif niteliği taşıyan derginin akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(5) Savunma ve Havacılık: Derginin akademik temelli ve savuma ile ilgili teknik haber ve yorumlara yer verdiği bilinmektedir. Derginin yazar kadrosunda yer alan Bora Kutluhan emekli TSK mensubudur.
Sonuç: Savunma ve Havacılık dergisinin savunma teknolojileri konusunda Türkiye'de öncü ve köklü bir dergi olduğu bilinmekte, akreditasyon durumunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(6) Nokta: Mart 2006 tarihinden bu yana yayımlanmayan Nokta dergisinin yapılanma sürecine girdiği ve kısa bir süre sonra habercilik odaklı, köklü yayın politikasına uygun bir şekilde yeniden yayımlanacağı tahmin edilmektedir.
Sonuç: 1980 sonrası yayımlanan haber dergilerinin ilki ve en köklüsü olarak bilinen derginin akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(7) Tempo: Doğan Grubunun dergilerinden Tempo'nun ana damar bir yayıncılık çizgisi izlediği, zaman zaman radikal haberlere yer vermekle birlikte etkin bir dergi olduğu gözlenmektedir.
Sonuç: Resmi olmamakla birlikte en çok satan haftalık haber dergisi olarak kabul edilen derginin akreditsyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(8) Müdafaa-i Hukuk: Derginin yazar kadrosunda (E) Org. Necati Özgen'in yer aldığı, derginin TSK'nın hassasiyetlerine karşı duyarlı bir yayın politikası izlediği gözlenmektedir.
Sonuç: Bahsi geçen dergilerin akreditasyon durumlarının devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
c. Ajanslar
(1) Anadolu Ajansı: Türkiye'nin en eski ve köklü, resmi haber ajansı olan Anadolu Ajansı'nın hükümet karşıtı haberleri görmezden geldiğine dair iddialar yayımlanmaktadır. Şubat 2006 tarihinde Anadolu Ajansı'nın Başbakan Erdoğan'la çiftçinin Mersin'deki tartışmasını haber yapmaması eleştirilere neden olmuştur. Aynı tarihte CHP Milletvekili Berhan Şimşek ajansın hükümetin aleyhine olabilecek haberleri ayıkladığı iddiasıyla soru önergesi vermiştir. Ajansın TSK ile ilgili haberleri nesnel olarak yansıttığı gözlenmektedir. Yapılan etkinlikleri en küçük ayrıntısına kadar duyurmaktadır.
Sonuç: Ajansın akredistasyonunun devamının uygun olduğu değerlendirilmektedir.
(2) ANKA Haber Ajansı: Ajansın zaman zaman terör örgütü üyeleri için "terörsit" ifadesi yerine "militan", "gerilla" gibi ifadeler kullandığı gözlenmektedir.
Sonuç: Ajansın akreditasyonu devam etmekle birlikte etkinliklere çağrılmamasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(3) Doğan Haber Ajansı: Doğan Grubu'nun geleneksel merkez liberal çoğulcu yayın politikasına sahiptir.
Sonuç: Ajansın akredistasyonunun devamının uygun olduğu değerlendirilmektedir.
(4) İhlas Haber Ajansı: İhlas Grubu'nun muhafazakar politik görüşüne sahip, aşırılıklardan uzak bir haber ajansıdır.
Sonuç: Ajansın akredistasyonunun devamının uygun olduğu değerlendirilmektedir.
(5) Türk Haberler Ajansi: 1950 yılında kurulan ajansın kuruluşunu müteakiben Bakanlar Kurulu tarafından "Kamu Yararına Çalışan Kurum" statüsüne alınarak, adında "Türk" sözcüğünün kullanılmasına karar verilmiştir.
d. Görsel Basın Kuruluşları
TRT ve BRT-K: Türkiye Cumhuriyeti ve KKTC'nin devlete ait televizyon kanallarıdır. TRT'nin son zamanlarda bilinen nesnel yayın politikasının dışında programlar hazırladığı, özellikle dini ve İslami odaklı programlara yer verdiği ve muhafazakar bir kadrolaşma içersine girdiği çeşitli basın kuruluşlarınca iddia edilmekte ve zaman zaman gözlenmektedir.
(1) Doğan Grubu: Genel olarak Doğan Grubu'nun televizyon kanallarının da, Doğan Grubu gazeteleri ile aynı siyasi çizgiyi ve politikayı izlediği, izlenme oranlarının genellikle yüksek olduğu, bu bağlamda kamuoyunu oluşturmada bir araç olarak kullanılabileceği, dönem dönem çeşitli partilere açıkça destek verebildiği, Doğan Holding'e bağlı diğer iştiraklerin maddi ilişkileri nedeniyle hükümetle de zaman zaman ters duruma düşebildiği değerlendirilmiştir.
(a) Kanal D: Abbas Güçlü'nün hazırladığı "Genç Bakış", Mehmet Ali Birand'ın hazırladığı "32. Gün" ve Uğur Dündar'ın hazırladığı "Arena" programları ile diğer basın kuruluşlarında yer almayan haberleri ve araştırmaları gündeme getirmektedir. Genel yayın politikasının merkez liberal-çoğulcu olduğu, yapılan haber programları açısından değerlendirildiğinde TSK açısından belirgin bir olumsuz görüşe sahip olmadığı görülmektedir.
Sonuç: Kanalın akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(b) CNN Türk: Fikret Bila ve Murat Yetkin tarafından hazırlanan Ankara Kulisi, Taha Akyol tarafından hazırlanan Eğrisi Doğrusu, Cüneyt Özdemir ve Soner Yalçın tarafından hazırlanan 5N1K, Ahmet Hakan Coşkun tarafından hazırlanan Tarafsız Bölge adlı haber programlarıyla ön plan çıkan bir haber kanalıdır. Taha Akyol ve Ahmet Hakan Coşkun gibi muhafazakar kimlikleriyle bilinen kişileri aktif görevlere getirmesi nedeniyle kanalın yayın politikasında da muhafazakar çizgiye doğru yönelim olacağı iddialarını gündeme getirmiştir.
Sonuç: Türkiye'nin en çok izlenen haber kanallarından biri olan CNN Türk'ün; yönetiminde bazı sıkıntılar olmasına rağmen, akreditasyonunun devam etmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
(c) Star TV: TMSF tarafından, Kasım 2005 tarihinde Doğan Grubu'na satılmasını müteakip, izlediği merkez liberal-çoğulcu yayın politikasında çok fazla bir değişiklik olmadığı değerlendirilmektedir.
Sonuç: Kanalın yayın akışında genellikle haber programlarına yer verilmemektedir. Kanalın akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(2) Ciner Grubu:
(a) ATV: Ciner Grubu'nun akredite tek televizyon kanalıdır. Ergun Babahan ve Yılmaz Özdil'in hazırladığı "Son Baskı" ve Ali Kırca tarafından hazırlanan "Siyaset Meydanı" öne çıkan haber programlarıdır. Yayın akışında daha çok dizi ve sosyal içerikli programlara yer veren kanalın, Ciner Grubu'nun gazeteleri gibi merkez-liberal-çoğulcu bir yayın politikası izlediği bilinmektedir. İlk kurulduğu yıllarda yoğun siyasi programlar yapan ve siyasette gündemi belirleme özelliği dahi bulunan kanalın izlenme oranı kaygısıyla haber programlarından eğlence programlarına doğru geçiş yaptığı gözlenmektedir.
Sonuç: Kanalın ideolojik bir yönelimi olmadığı değerlendirilmektedir. Akreditasyonun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(3) Çukurova Grubu:
(a) Show TV: Bu televizyon kanalında önemli bir haber ve tartışma programı bulunmamaktadır. Daha çok aktüalite ağırlıklı yapımlara yayın akışında yer veren kanalın, genel haberleri de magazin ağırlıklıdır. Genel yayın politikası merkez-liberal-çoğulcudur.
Sonuç: Kanalın ideolojik bir yönelimi olmadığı değerlendirilmektedir. Akreditasyonun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(b) SKY Türk: Serdar Akinan tarafından hazırlanan "Ne var ne yok?" programında sistemi eleştiren, muhalif yazıları ile ön plana çıkan gazeteci-yazar Nihat Genç konuk edilmektedir. Çukurova Grubu'nun akredite diğer kanalı Show TV'ye göre daha milliyetçi bir çizgisi olduğu gözlenmektedir.
Sonuç: Bahsi geçen yazarın radikal açıklamaları dikkatle incelenmekle birlikte, kanalın akreditasyonun devamında bir sakınca bulunmadığı değerlendirilmektedir.
(4) Doğuş Grubu:
(a) NTV: Mehmet Barlas ve Emre Kongar'ın hazırlayıp sunduğu "Yorum Farkı", Oğuz Haksever'in "Yakın Plan" ve Can Dündar'ın hazırladığı "Neden?" adlı haber programlarıyla öne çıkan bir haber kanalıdır. Doğuş Grubu'nun lokomotif kanalıdır. Siyasal yelpazenin farklı kanatlarını temsil eden kişileri buluşturan, tarafsız bir yayın politikası izlemektedir. Genel olarak haberin veya konunun tüm taraflarına eşit mesafede durmaya çalışan, objektif bir haber kanalıdır. Kanal uluslararası haberleri de ayrıntılı olarak sunma gayreti içerisindedir.
Sonuç: Türkiye'nin en çok izlenen haber kanallarından biri olan NTV'nin, kamuoyunun her kesimine ulaşabilmesi ancak eşit uzaklıkta da durabilmesi nedeniyle akreditasyonun devamının uygun olduğu değerlendirilmektedir.
(b) CNBC-E: Genel olarak yabancı dizilere ve ekonomi haberlerine yayın akışı içerisinde yer veren kanalın, gündemdeki olayları ana haber bültenlerinde kısa başlıklarla sunduğu, herhangi bir eleştiri ya da yorum katmadığı gözlenmektedir.
Sonuç: İzleyici profilinin daha eğitimli ve üst gelirli kişiler olduğu bilinmektedir. Verilmek istenen mesajların bu kesime de ulaştırılması amacıyla kanalının akreditasyonunun devamı uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(5) News Coorparation:
TGRT: TGRT'nin eski sahibi Enver Ören'in dini kesime ait olarak bilinen İhlas Holding'in sahibi olmasına rağmen, kanalın TSK'yı öven haberlere yer verdiği; dini görüşlerine siyaseti ya da aşırılığı katmamaları nedeniyle akredite durumlarının devam ettiği bilinmektedir. Kanalın; son iki aylık dönemde ABD'de Fox TV başta olmak üzere bir çok ünlü medya şirketine sahip olan Rupert Murdoch'a yapımcı Ahmert Ertegün isminin kullanılarak satıldığı bilinmektedir. Murdoch'ın bazı Avrupa ülkelerinin dışında ilk yatırımını Türkiye'ye yapmış olması Büyük Ortadoğu Projesi ile ilişkilendirilen yorumlara neden olmuştur. Birkaç ay içerisinde kanalın adının değişeceği ve TGRT isim hakkının İhlas Grubu'na iade edileceği bilinmektedir. Kanalın hali hazırda yapılanma süreci devam etmektedir. İzleyeceği politik tutum ve yayın politikası hakkında yorum yapılamamaktadır.
Sonuç: Kuruluşun yeni yayın politikasının yakın takibe alınması ile akreditasyonunun değerlendirmeye tabi tutulmasının fayda sağlayacağı değerlendirilmektedir.
(6) HABERTÜRK: Sevilay Yükselir tarafından sunulan "Çapraz Ateş", Taki Doğan'ın sunduğu "Ankara Kokteyli", Melih Meriç'in sunduğu "Basın Klubü", Erol Mütercimler'in sunduğu "Aynanın Arkası ve Komplo Teorileri" adlı haber programlarıyla öne çıkan, 24 saat üzerinden yayın yapan bir haber kanalıdır. Gazeteci Ufuk Güldemir'in sahipliğindeki kanal, farklı medya gruplarında görev yapan gazeteciler tarafından da programlara katılımla desteklenmektedir.
23 Ekim 2006 tarihinde Basın Klubü adlı programa katılan Ufuk Güldemir, (E) Tümg. Erol Özkasnak'ın emekli edilmesini kendisinin sağladığını iddia etmiştir.
Net bir politik duruşu gözlenmemektedir. Ancak özellikle eski TSK mensubu Erol Mütercimler'in hazırladığı programda zaman zaman TSK'ya yönelik komplo teorileri ve ağır eleştiriler göze çarpmaktadır. Örneğin 17 Mayıs 2006 tarihli programı Adli Müşavirliğe inceleme ve işlem maksadıyla gönderilmiş olup, Adli Müşavirlikçe anılan şahıs tarafından kullanılan ifadelerin eleştiri/yorum sınırları kapsamında kaldığı ve suç teşkil etmeyeceği sonucuna varılmıştır.
Sonuç: Kanalda yapılan radikal açıklamalar, komplo teorileri ve eleştiriler dikkatle incelenip programlarda olumsuz görüş ve yorumlarda bulunan gazetecilerin akreditasyonlarının bir süre askıya alınması sağlanmakla birlikte, kanalın akreditasyonun devamında bir sakınca bulunmadığı değerlendirilmektedir.
(7) Kanaltürk: Gazeteci Sevimcan Kaval, Havva Uslu'nun sahipliğinde görünen ancak Tuncay Özkan'ın gizli sahipliğinde yayın yapan bir haber kanalıdır. Kanalın yayın akışında Cüneyt Arcayürek ve Tuncay Özkan tarafından sunulan "Politika Durağı", Hulki Cevizoğlu tarafından sunulan "Ceviz Kabuğu", Merdan Yanardağ'ın sunduğu "Yolsuzluk ve Yoksulluk" adlı programlar öne çıkmaktadır. Özellikle Politika Durağı adlı program 17 Eylül 2005, 18 Kasım 2005 ve 04 Kasım 2006 tarihlerinde işlem yapılmak üzere Adli Müşavirliğe gönderilmiş olup; Adli Müşavirlikçe yapılan inceleme neticesinde yapılan ağır eleştirilerin suç teşkil etmediği sonucuna varılmıştır.
Şişli Cumhuriyet Başsavcılığı, Kanaltürk Televizyonunda 16 Nisan 2006 tarihinde yayınlanan Politika Durağı adlı programda eski Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök 'ün bir demecini yorumlayan Cüneyt Arcayürek ve Tuncay Özkan ile program müdürü Adnan Bulut hakkında Türk askerini aşağıladıkları gerekçesiyle dava açmıştır.
Sonuç: Özellikle Politika Durağı ve Ceviz Kabuğu programlarının dikkatle takip edilip, incelenmesini müteakip, kanalın akreditasyonun tekrar gözden geçirilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.
(8) ART: 24 saat yayın yapan, diğer haber kanalları kadar çok fazla izleyicisi bulunmayan, ART Avrasya televizyonunun ulusalcı bir yayın politikasına sahip olduğu değerlendirilmektedir. Mustafa Balbay ve Emin Çölaşan'ın hazırladığı "Ankara Rüzgarı" kanalın öne çıkan haber programıdır.
Sonuç: Akreditasyonunun devamında herhangi bir sakınca bulunmadığı değerlendirilmektedir.
(9) KANAL B: Ankara merkezli Kanal B televizyonunun ise Atatürkçü ve sosyal demokrat çizgi içerisinde bulundukları değerlendirilmiştir. Kanalın sahibi Mehmet Haberal'ın özellikle kanalın teknik alt yapısında önemli yatırımlar yaparak güçlendirdiği, TRT'den çeşitli nedenlerle ayrılmak durumunda kalan yönetmen ve yapımcılarla da yönetim kadrosunu da güçlendirerek haber kanalları arasında iddialı bir konuma gelmeyi hedeflediği, nesnel bir yayıncılık anlayışına sahip olduğu değerlendirilmektedir. Hali hazırda yayın akışında öne çıkan haber programı bulunmamaktadır.
Sonuç: Kanalın akreditasyonunun devamının uygun olduğu değerlendirilmektedir.
(10) CINE-5, EY TV, EXPO CHANNEL TV, ve TV8: Bahsi geçen televizyon kanallarının ve sahiplerinin ülke çapında merkez liberal-çoğulcu ve ulusalcı siyasi görüşe sahip oldukları, izleyici oranlarının düşük olduğu, ağırlıkla dizi, magazin ve film programları yayımladıkları, ana haberlerinde ise kısa, nesnel ve güncel haberlere yer verdikleri, yorum yapmadıkları değerlendirilmektedir.
Sonuç: Kanalların akreditasyonunun devamının uygun olduğu değerlendirilmektedir.
(11) Flash TV: Genel olarak magazin ve dizi programlarına ağırlık veren bir kanal olup, son dönemde haber programlarında, TSK ile ilgili olmamakla birlikte hakaret boyutuna varan yayımlar yapıldığı gözlenmektedir.
Sonuç: Kanalın dikkatli takip edilmesiyle birlikte akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir..
4. SONUÇ VE TEKLİFLER:
Son dönemde özellikle yüksek tirajlı akredite gazeteler ile izlenme oranı yüksek akredite televizyon kuruluşlarının, çoğulculuk anlayışı, maddi kaygılar ve kamuoyunun tüm kesimlerine hitap edebilme düşüncesi ile siyasal yelpazenin farklı kesimlerini temsil eden köşe yazarlarına ve program yapımcılarına kurumlarında yer vermeye başladıkları,
a. Bu nedenle akredite gazete ve televizyonlarda bile köşe yazarının ve program yapımcısının siyasal görüşüne bağlı olarak kurumun genel yayın politikası dışında haber-yorum ve programlara rastlanabildiği,
b. Kurum bazında akreditasyon yerine kişi bazında akreditasyonun tercih edilmesinin daha faydalı olabileceği,
c. Büyük medya gruplarının hemen hemen hepsinin yasanın izin verdiği oranda yabancı ortak almaları sebebiyle yayın politikalarında değişiklikler gözlenebileceği,
ç. Satışı yeni tamamlanan TGRT ve Star gazetesi ile yapılanma sürecine giren H.O.Tercüman gazetesinin yeni dönemde eğilimlerinde farklılıklar gözlenebileceği değerlendirilmektedir.
TEKLİFLER:
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler dikkate alındığında:
a. Doğan Grubu'nun basın kuruluşlarından:
(1) Posta Gazetesi: Akreditasyonunun devamı,
(2) Hürriyet Gazetesi: Akreditasyonunun devamı,
(3) Milliyet Gazetesi: Akreditasyonunun devamı,
(4) Radikal Gazetesi: Akreditasyonunun devam etmesiyle birlikte, gazetenin TSK karşıtı yazarlarından Hasan Celal Güzel, Murat Belge, Yıldırım Türker ve Nuray Mert'in kişisel akreditasyonlarının iptali,
(5) Referans Gazetesi: Akreditasyonunun devamı,
(6) Gözcü Gazetesi: Akreditasyonunun devamı,
(7) Doğan Haber Ajansı: Akreditasyonunun devamı,
(8) Kanal D: Akreditasyonunun devamı,
(9) CNN Türk: Akreditasyonunun devamı,
(10) Star TV: Akreditasyonunun devamı,
b. Ciner Grubu'nun basın kuruluşlarından:
(1) Sabah: Akreditasyonunun devamı,
(2) Takvim: Akreditasyonunun devam etmesiyle birlikte, gazetenin TSK karşıtı yazarlarından Nazlı Ilıcak'ın kişisel akreditasyonunun iptali,
(3) ATV: Akreditasyonunun devamı,
c. Çukurova Grubu:
(1) Akşam Gazetesi: Akredistasyonunun devamı,
(2) H.O. Tercüman: Yeni yapılanma süreci nedeniyle bir müddet izlenmesini müteakip akreditasyonunun devamı ya da iptali konusunda karar verilmesi,
(3) Show TV: Akreditasyonunun devamı,
(4) SKY Türk: Akreditasyonunun devam etmesiyle birlikte, gazetenin TSK karşıtı gazeteci-yazar Nihat Genç'in kişisel akreditasyonunun iptali,
ç. Vatan Grubu:
Vatan: Akreditasyonunun devamı,
d. Star Medya Yayıncılık:
Star Gazetesi: Yeni yapılanma süreci nedeniyle bir müddet izlenmesini müteakip akredite durumunu bir müddet askıya alınması,
e. Cumhuriyet Gazetesi: Akreditasyonunun devamı,
f. İhlas Grubu:
(1) Türkiye: Akreditasyonunun devamı,
(2) İhlas Haber Ajansı: Akreditasyonunun devamı,
g. Dünya Gazetesi: Akreditasyonunun devamı,
ğ. Doğuş Grubu:
(1) NTV: Akreditasyonunun devamı,
(2) CNBC-E: Akreditasyonunun devamı,
h. Ortadoğu Gazetesi: Akreditasyonunun devamı,
ı. Yeniçağ Gazetesi: Akreditasyonunun devamı,
i. TNA Gazetesi: Akreditasyon sonrası yayın politikasının takibe alınması,
j. Defense News Dergisi: Akreditasyonunun devamı,
k. Jane's Defense Weekly Dergisi: Derginin Türkiye temsilcisi Lale Sarıibrahimoğlu'nun akreditasyon durumunun bir müddet askıya alınmasıyla birlikte akreditasyonunun devamı,
l. ASAM (Stratejik Analiz): Akreditasyonunun devamı,
m. Savunma Havacılık Dergisi: Akreditasyonunun devamı,
n. Nokta Dergisi: Yeniden yayınlanması halinde akreditasyonunun devamı,
o. Tempo: Akreditasyonunun devamı,
ö. Müdafaa-i Hukuk: Akreditasyonunun devamı,
p. Anadolu Ajansı: Akreditasyonunun devamı,
r. Anka Ajansı: Akreditasyonunun devamı,
s. Türk Haberler Ajansı: Akreditasyonunun devamı,
ş. TRT: Akreditasyonunun devamı,
t. BRT-K: Akreditasyonunun devamı,
u. News Coorparation:
TGRT: Yeni yapılanma süreci nedeniyle bir müddet izlenmesini müteakip akreditasyonunun devamı ya da iptali konusunda karar verilmesi,
ü. HaberTürk TV: Akreditasyonunun devam etmesiyle birlikte, kanalda zaman zaman TSK karşıtı görüşlere yer veren gazeteciler Erol Mütercimler ve Ufuk Güldemir'in kişisel akreditasyonunun bir süre askıya alınması,
v. KanalTürk TV: Kanalın bir müddet izlenmesini müteakip akreditayonunun devamı ya da iptaline karar verilmesi,
y. Art TV: Akreditasyonunun devamı,
z. Cine-5, Ey TV, Expo Channel TV, TV8: Akreditasyon durumlarının devamı,
aa. Flash TV: Akreditasyonunun devamının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
|
