|
 |
 |
 |
  |
|
Bebeklerinizi öldürmeyin!
Tüp bebek yönteminin sonucu olan çoğul gebeliklerde sağlıklı bebeklerin yaşaması için diğerlerinin öldürülmesi gerekiyor. Prof. Kahraman'a göre bu sonucu engellemenin tek yolu embriyo sayısının yasal olarak ikiyle sınırlandırılması.
Memorial Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Sorumlusu Prof. Dr. Semra Kahraman; çoğul gebeliklerde tüp bebek tedavisiyle ilgili sorularımızı yanıtladı:
Tüp bebek tedavilerinde neden daha fazla çoğul gebelik oluşuyor? Doğal yolla oluşan gebeliklerde, genellikle bir yumurta gelişip döllendiğinden çoğul gebelik oranı çok düşük. Ancak tüp bebek tedavilerinde birden fazla yumurta geliştirip, birden fazla embriyo transfer ediliyor. Embriyo sayısına göre de ikiz, üçüz, dördüz veya daha üzerinde gebelik oluşuyor. Yani; embriyo sayısını yüksek tutmak, ciddi riskleri olan çoğul gebeliklere neden oluyor.
İKİZDEN
SONRA RİSK ÇOK ARTIYOR
Çoğul gebeliklerde ne gibi riskler var? İkiz, üçüz, dördüz ve üstü gebeliklerde, bebek sayısının artışına paralel olarak riskler de artıyor. Birçok aile tarafından sevinçle karşılanan ikiz gebeliklerde dahi önemli riskler oluşabiliyor. Anne adayı daha zor bir hamilelik geçirirken; diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıkların görülme riski yükseliyor. İkiz gebeliklerde, bebeklerde anomali görülme oranı tek gebeliklere göre hafifçe artış gösteriyor. Doğumda zorluklar olabileceği gibi, erken doğum ve buna bağlı olarak bebeklerde hasar görülme riski artıyor.
İkiz gebelikler bile riskli ise üçüzler ve üzerinde gebeliklerde durum daha vahim görülüyor, öyle mi? Evet. Eğer fazla embriyo transferi sonrası üçüz gebelik oluşmuş ise anne ve özellikle bebekler için riskler ikizlere göre ani artış gösteriyor.
Sizce embriyo sayısında Türkiye'deki yasal kısıtlamalar yeterli mi? Türkiye'de; 2005 yılında üremeye yardımcı tedavi merkezleri yönetmeliği ile belirlenmiş olarak 3 embriyo transferine izin veriliyor. Ancak zorunlu hallerde hekimin gerekçe bildirerek bu sayıyı artırılabileceği de belirtiliyor. Avrupa'da ise durum bizden çok farklı. Birçok Avrupa ve İskandinav ülkesinde, çoğul gebeliklerin engellenmesi için yasalar sadece tek embriyo yerleştirilmesine izin veriyor. Diğer bazı Avrupa ülkelerinde ise en fazla 2 embriyo transferine müsaade ediliyor. Bizde olduğu gibi üç veya daha fazla embriyo verilmesi kesinlikle kabul edilmiyor; çünkü üçüz ve üstü gebeliklerde anne ve bebekleri ciddi riskler beklediği gibi, bebeklerin çok erken doğmaları yenidoğan bakım ünitelerindeki maliyetleri de dramatik bir şekilde artırıyor. Bu nedenle İstanbul Memorial Hastanesi Tüp Bebek Merkezi'nde son iki yıldır hastalara verilen embriyo sayısını iki ile kısıtladık.
Çoğul gebeliklerde ikiz, üçüz veya daha üstünde bebeği olan ailenin sosyal yaşantıları ve evlilik hayatları nasıl oluyor? Bu konuda yapılmış birçok çalışma var. Anne ve babada stres ve zorlanmaya bağlı sorunlar ortaya çıkabiliyor. Yurtdışında yapılan çalışmalar, bu çiftlerin boşanma oranının arttığını gösteriyor.
Tüp bebek tedavilerinde çoğul gebeliğin önlenmesi için neler yapılabilir? Öncelikli olarak transfer edilen embriyo sayısının yasal olarak en fazla iki ile sınırlandırılması gerekiyor. Aksi halde üçüz ve üstü gebeliklerin engellenmesi mümkün değil. Ancak gebelik şansını azaltmadan iki embriyo vermek için tüp bebek tedavi koşullarının iyi olması şart. Tüp bebek tedavisinde en önemli amaç; gebelik oranlarını düşürmeden sağlıklı tekil gebelik elde edilmesi. Bu nedenle tecrübeli tüp bebek doktorlarının yaptığı başarılı hormon tedavileri ile vakalar, tedavi döneminde yakın ve sık takip edilmeli. Bu tedavi sonucunda öncelikle kadında iyi yumurtaların elde edilmesi gerekli. Ardından iyi koşullarda oluşturulmuş embriyoloji laboratuvarlarında iyi embriyolar geliştirilmeli. Embriyoları muhafaza ettiğimiz inkubatör sayısının yeterli olması, kalite kontrollerinin düzenli yapılması, en iyi embriyo geliştirilecek kültür vasatları ile çalışılması ve alarm sistemleriyle cihazların ani sorunlarının yakın takip edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması; başarı oranını artırıyor. Böylece gelişen her bir embriyonun rahimde tutunma şansı artıyor.
AİLELERE BİLGİ VERİLMELİ
Az embriyo nakledilmesi başarı şansını düşürüyor mu? Biz ailelere açıklamalarda bulunuyoruz. Örneğin bizim merkezimizde embriyo başına rahime tutunma oranı yüzde 30. Böyle olunca tek ve iki embriyo transferi yeterli oluyor. Ancak iyi embriyo geliştiremeyen laboratuvarlarda gebelik oranı düşük olacağından fazla sayıda transfer yoluna gidiliyor. Bu durumda vakaların bir kısmında kaçınılmaz olarak çoğul gebelik oluşuyor.
Yaşı 40 ve üzerinde tüp bebek yaptıran kadınlarda da embriyo transferinde kısıtlama yapıyor musunuz? Bu kadınlarda yaşa bağlı kromozom bozukluğu riski artar. Embriyolara yaptığımız genetik incelemelerde anormal embriyo oranının yaklaşık yüzde 60 civarında olduğunu görüyoruz. O nedenle seçilerek verilen embriyo sayısı zaten azalıyor. Preimplantasyon Genetik Tanı, tüp bebek vakalarında çoğul gebelik riskini azaltan bir yöntemdir. Bu yöntemden yararlanarak daha az sayıda embriyo vererek, çoğul gebelik riski azaltılıyor. Eğer embriyolara genetik tanı yapma ihtimali yoksa bile yine de en fazla üç embriyo verilmesi öneriliyor.
Doktorlar, anne adayları ve duyarlı herkes çoğul gebelikler konusundaki ilgili görüşlerinizi SMS (cep telefonu mesajı) ya da saglik@sabah.com.tr yoluyla bize iletin sayfamızda yayımlayarak okurlarla paylaşalım. SMS: 4122-ETU (MESAJ)
HAZIRLAYAN: ESRA TÜZÜN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
