|
|
|
|
|
İstihbaratçıydı, hapse girince tasavvufçu oldu
|
|
JOHN Godolphin Bennett, hatıralarını yayınlamasından sadece birkaç hafta sonra, 1974'ün 13 Aralığında öldüğünde 77 yaşındaydı... Henüz 20'lerinde genç bir yedeksubay iken önce Avrupa'daki cephelere gönderilmiş, sonra İstanbul'a tayin edilmiş ve İngiliz birliklerinin istihbarat subayı olmuştu. Karargâhı Kroker Oteli'nde idi, şehirde neler olup bittiğini izlemekte, meselâ Kuvâ-yı Milliyeciler'i takip etmekte, hattâ siyasi meselelere bile müdahalede bulunmaktaydı. O zamanki adı Meclis-i Mebusan olan Osmanlı Parlamentosu'nun İngiliz birlikleri tarafından basılıp tutuklanan İttihadçı milletvekillerin Malta Adası'na gönderilmeleri operasyonunun başında da Bennett
vardı. Bennett, savaştan sonra ordudan ayrıldı ve maceralarla dolu yepyeni bir hayata başladı. Önce, miras ve petrol işine merak saldı. Türkiye artık cumhuriyet olmuş, hanedan sürgüne yollanmış, Osmanlı mallarına el konmuştu. Bennett'e göre Türkiye'deki hanedan mallarından ümit yoktu ama eskiden İmparatorluğun sınırları içinde olan memleketlerdeki, meselâ Yunanistan'daki yahut Arabistan'daki mallar kurtarılabilir gibiydi. Bazı hanedan mensuplarından vekâletler aldı ve şirketler kurdu. Kendi memleketinden, yani İngiltere'den Musul petrollerindeki Sultan Abdülhamid hissesini kurtarmaya çalışıyor ve Balkanlar'daki madenlerle üzerinde uğraşıyordu. Tapularda tahrifat yaptığı iddiasıyla Yunanistan'da tutuklanıp hapsedilince bu işe tövbe etti ve İstanbul'da defalarca gittiği Mevlevi tekkelerinin etkisiyle kendine bambaşka bir meşgale buldu: Batı'nın sufizm dediği tasavvuf benzeri akımlara merak saldı. Önce, Hint gurularının peşine takıldı. Bir ara Avrupalı sufilerin en meşhurlarından birinin, Uspenski'nin yanında göründü; derken bir başka sufinin, Gürciyef'in müridi oldu. Dünyayı dolaştı ama vatanı olan İngiltere'de karar kıldı ve Londra civarındaki Sherborne Şatosu'nda kurduğu tekke benzeri mekânda bir çeşit şeyh oldu. Artık sufizm konusunda kitaplar yazıyor, nâdir de olsa İstanbul'a gelip şeyhefendiler ile görüşüyordu. John Bennett bugün Avrupa'da, özellikle de İngiltere'de modern sufi düşüncesinin son devirdeki önemli isimlerinden biri olarak tanınıyor ve kurduğu düşünce sisteminin birçok takipçisi bulunuyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|