  |
|
Kutlamaların başrol oyuncusu
Her tür kutlamada patlatılan şampanya, aslında üretildiği bölgenin elverişsiz iklim koşullarının yarattığı bir ürün. Şampanyayı, 1700'lerde Dom Perignon adlı keşiş bulmuş
 Yeni bir yıl yaklaşırken Fransa'nın sakin Epernay ilçesi hareketlenir. Görüntüsü insana huzur veren bağların altına kazılan kilometrelerce uzunluktaki tüneller ve bu tünellere açılan geniş mahzenlerde küçük forkliftler, yıllardır bugünü bekleyen şişeleri gün ışığına taşırlar. Artık bu değerli şişeler dünyanın herhangi bir ülkesine doğru yola çıkarılmaya hazırdır. Zira birkaç hafta sonra yılbaşını kutlayacak milyonlarca kişi, marketlerin içki reyonlarını yağma etmeye başlayacaktır. Yılbaşı ile özdeşleşen, ancak her türlü kutlamanın şık tamamlayıcısı olarak da ilk akla gelen içkinin, yani şampanyanın üreticileri durumlarından hoşnutlar. Zira 11 Eylül eylemlerinden sonra bir dönem dünyayı etkisi altına alan durgunluk sona ermiş görünüyor. Dünya her zamankinden daha fazla şampanya içiyor. Türkiye'de de iki ürün belirli tarihlerde hatırlanır, tüketilir. Bunlardan birincisi sadece Ramazan ayında yenen güllaç, öteki ise yılbaşı gecesi 'patlatılan' şampanya. Dünyada hemen her ortamda şampanya içilirken, bizdeki şampanya tüketiminin neredeyse yüzde doksanı yılbaşı gecesi gerçekleşir. Bizde şampanyanın 'patlatılması' marifet sayılırken, bütün dünyada fazla gürültü çıkarmadan ve fırlayıp cam çerçeveyi indirmeden mantarın açılmasına özen gösterilir.
ASİL BİR İÇKİ
İster patlatılsın, isterse tıpası yavaş yavaş çıkarılsın, ülkemizde de şampanya satışları artıyor. Bundan iki ay önce, on yıl ara ile ikinci kez ziyaret ettiğim Epernay'deki ünlü Moet & Chandon firmasının yöneticileri, üzerindeki dünya rekoru kıran vergilere rağmen Türklerin şampanyaya, yeni zenginlerinin sayısı hızla artan Rus ve Çinlilerden daha fazla ilgi gösterdiklerini söylediler. Evet, şampanya ucuz değil. Belki de içkilerin en pahalılarından. Ancak en asil içki olduğuna hiç şüphe yok. Belki de bu nedenle, bütün dünyada insanlar yeni umutlar ve beklentilerle girmeye hazırlandıkları yeni yıla birkaç saniye kala, ellerinde şampanya kadehleriyle olmaya özen gösteriyorlar. Kuşkusuz çoğumuz televizyon karşısında geçiriyoruz yılbaşı gecesini. Şampanya da pek çoğumuz için Formula 1 yarışlarının ödül töreninde patlatılıp, şampiyonun diğer yarışçıları ve podyumun altındakileri ıslattığı kocaman şişe içindeki sıvıdan öte bir anlam taşımıyor. Ama yine de bu bilgisizliğimiz ya da kayıtsızlığımız, şampanyanın dünyanın en zarif içkilerinden biri olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Şampanya, üretildiği bölgenin elverişsiz iklim koşullarının yarattığı bir ürün. Paris'in kuzeyindeki Epernay kasabasındaki manastırda 1700'lerin ilk yarısında yaşayan Dom Perignon adlı keşişin yaptığı şarapların önemli bir bölümü bahar gelince tıpasını atıyor ya da şişesini patlatıyordu. Manastırın tek gelir kaynağı olan şarapçılıkla uğraşan keşiş bu gizemli durumun nedenlerini araştırdı ve şampanyanın sırrını buldu. Bu bölgede hasat edilen üzümlerin şırası şaraba dönüşürken soğuklar bastırıyor, şarap için gerekli mayalanma tam olarak sağlanamıyordu. Şişelenen şaraplardaki maya, bahar gelince yeniden harekete geçiyor, bu sırada ortaya çıkan karbondioksit gazı şişeleri ve tıpaları patlatıyordu. Dom Perignon uzun ömrü boyunca bu sorunu bir erdeme dönüştürmeyi ve şampanyayı çok zarif bir içki haline getirmeyi başardı. Önce üzümü sonuna kadar değil, hafifçe sıktı. Böylece daha iyi bir şıra elde ederek şampanyanın lezzetini artırdı. Sonra civar köylerde farklı üzümler yetiştirerek onların şaraplarını da harmanladı. Ortaya nefis şampanyalar çıktı. Bugün Dom Perignon'un heykeli Epernay'de birçok yerde dikili. Adı da çok prestijli bir şampanya markasında yaşıyor.
ÜNÜNÜ HAK EDİYOR
Dom Perignon aynı zamanda becerikli bir tüccardı. Şampanyasını kral ve asillere tattırdı, onlar beğenince de bu yeni içkinin ünü giderek başka ülkelere de yayıldı. Günümüzde şampanya tıpkı şarap gibi yemeklerde de içiliyor. Evet, şampanya lüks bir içki. Tıpkı siyah havyar, kaz ciğeri, siyah trüf gibi... Ama ününü hak eden, çok özel bir içki o. 365 günün çok özel anı sayılan yılbaşına bütün dünyada milyonlarca kişinin ellerinde şampanya kadehleriyle girmesinin en önemli nedeni de bu olsa gerek.
|
