Bu hükümetin geçmiş dönem Merkez Bankası Başkanı SüreyyaSerdengeçti'yi sık sık eleştirmesine alışmıştık. Ne de olsa kendilerinden değildi. Ama kendilerinin atadığı DurmuşYılmaz'ı da sonunda hedef aldılar. BaşbakanErdoğan hafta sonu Karaman'da Merkez Bankası'nı "Parasal sıkılaştırmanın uzun bir süre devam edebileceği" tahmini nedeniyle şu sözlerle eleştirdi: "MerkezBankasıBaşkanıbiryılınasıltaahhüteder?ÜlkeninekonomikşartlarıneyigerektiriyorsaMerkezBankasıgereklikararıalacaktır.Benbunainanıyorum...Amabiryıliçindebudengelerçokdahafarklışekildedeğişebilir."
Eleştirininnedeni Dikkat edilirse eleştiri faiz üzerine. Eğer faiz yükseltilmeseydi ve yüksek kalabileceğini açıklanmasaydı, eleştiri yapılmayabilirdi. Tabii, bu faiz artışı sonucu bitişikteki tabloda yer aldığı gibi, portföy hareketlerinin yeniden hızlanması mümkün olmazdı. Ama bunu dikkate alan, bu para gelmesin diyen yok. DurmuşYılmaz'ı bu hükümet atadığı için, Mayıshaziran dalgalanması sırasında yapılan faiz artırımına hükümet cephesinden hiç ses çıkmamıştı.
Hükümetinilgisi Şimdi ise seçime doğru yaklaşıyoruz ve ekonomi yavaşlıyor. Yüksek faizin ekonomi ve iç tüketime etkileri görülmeye başlandı. Geçen hafta açıklanan yılın üçüncü çeyrek milli geliri yüzde 4.8 beklenirken yüzde 3 çıktı. Faiz artışının bu dönemde hükümeti ilgilendiren tarafı bu. Seçimarifesindeekonominindurgunluğadoğrugitmesi. Merkez Bankası'nın uzun bir süre faizlerin düşmeyebileceğini tahmin etmesi, enflasyonda beklentilerle hedef arasındaki farktan, çifte seçim ve küresel piyasa riskinden kaynaklanıyor.
Dengeyikimkurar? Eleştiriler arasında Başbakan'ın bir cümlesine katılmak mümkün. Evet, "Bir yıl içinde dengeler çok değişebilir." GelecekyılınenönemlidengesibizzatBaşbakan'ınyapacağıtercihlekurulacak.Oda,Cumhurbaşkanı'nınkimolacağıveardındangenelseçimeAKP'ninbaşındagidipgitmeyeceğiolacak. Bu belirsizliği giderecek olan Başbakan'ın bizzat kendisidir. * Kendisinin cumhurbaşkanı olması ve ardından genel seçime gidilmesi halinde sandıktan koalisyon çıkma ihtimali artıyor. Ekonomi, piyasalar ve faizler buna göre yön bulacak. * Genel seçimin cumhurbaşkanı seçimi öncesine alınması daha farklı etkiler yaratabilecek. * Uzlaşmayla cumhurbaşkanı seçimi halinde siyasi ve ekonomik istikrarın devamı daha olanaklı hale gelecek. Bu durumun yansıması pozitif yönlü olacak. Yani senaryo başbakanın kafasının içinde. Bunun başrolünü de kendisi oynayacak.
Faizikimbelirler? Faizleri bir kaç puan aşağı indirme veya bir kaç puan artırma görünürde Merkez Bankası'nın elindeki bir şey. Ama gerçek durum öyle değil. Risklerin değişmediği veya azalmadığı ortamda faiz düşürülürse ters teper. HalbukiBaşbakan,atacağıadımlarvevereceğikararlarlasiyasiriskvebelirsizliklerideğiştireceğindenfaizingerçekdüzeyinibelirleyecekkişidir. O zaman Merkez Bankası eleştirisinin nedeni olarak geriye, faiz artışının nedenlerini değiştirmeden doğrudan sonucu, yani faizi değiştirmek isteği kalıyor. Geçmiştecrübelergösteriyorki,hükümeteleştiriyorsaMerkezBankasıdoğruyoldadır. Bu kurumlara tanınan bağımsızlık da tam bu dönemler içindir.
