SABAH - 17/11/2006 - Abdurrahman Yıldırım

Şu an 17 Kasım 2006 - Cuma tarihli sabah.com.tr'yi okumaktasınız.
Bugüne ait sabah.com.tr içeriği için tıklayın »

kapat

Servislerimiz

Google Arama

SMS:
AY yaz
boşluk bırak
mesajını yaz
4122'ye gönder

Kıyısından köşesinden yavaşlama mı?

Merkez Bankası mayıshaziran dalgalanmasıyla parasal sıkılaştırma ve faiz artırımına gitti. Ardından yayımladığı çeşitli raporlarda sonbaharda veya yılın son çeyreğinde ekonomide kısmi bir yavaşlama beklediğini ifade etti. Şunun şurasında yılın tamamlanmasına 1.5 aylık süre kaldı. Açıklanan ekim ayı kapasite kullanımı da yüzde 82.5 ile beklenenden yüksek çıktı. Aynı aya ait Reel Kesim Güven Endeksi'nde ise 4.4 puanlık sert sayılabilecek bir düşüş var. Karışık sinyaller geliyor. İç talepte de genelde canlılık sürüyor. Peki yavaşlama bunun neresinde? Ya da seçim öncesinde böyle bir yavaşlama görülmeyecek mi?

Tahsilat zorlaştı
Bitişikte yer alan protestolu senetlerdeki artıştan tahmin edileceği gibi, ödemelerde bir zorlanma var. Protestolu senet sayısı ilk kez ayda 100 bin rakamını geçti. Protesto edilen senet tutarı da bu yılın 9 aylık döneminde 2.8 milyar YTL ile geçen yılın tümünü yakaladı. En büyük artış da ticaretin kalbi İstanbul'da. Karşılıksız çek sayısı ve tutarında benzer bir artış var. Ancakburadaki rakamlar en son ağustos ayında. Sonraki durumu bilmiyoruz.

İnşaattaki durgunluk
İkinci durgunluk kaynağına inşaat sektörü gösterilebilir. Yükselen faiz oranlarından kredi kullanmak insanlara cazip gelmiyor. Yüzde 1.10 aylık faizden sonra yüzde 1.70-1.80'lerden kredi alarak konut işine girenlerin sayısında büyük bir azalma var. Bu nedenle konut sektörünün ekonomik büyümeye yaptığı doping artık yok. İnşaat yan malzemesi üreticilerinden dolayı Bozoyük'teki fabrikalarda belirgin işçi çıkarmaların olduğu belirtiliyor.

Otoda sert fren mi
Otomotiv satışlarında ekim ayı rakamları daha yeni açıklandı. Satışlarda yüzde 35'lik bir azalma meydana geldi. 10 aylık dönemde ise yüzde 10'luk daralma söz konusu. Otomobil talebinde böylesine keskin bir düşüş alıcıların devalüasyonla yükselen fiyatların kur düşüşüne paralel yeniden inmesini ve özellikle yaklaşan yılsonu kampanyaların başlamasını beklemelerine bağlanabilir. Ama aynı zamanda döviz tevdiat hesaplarında meydana gelen artışlar da önümüzdeki dönemin risklerine ve belirsizliklerine işaret ediyor. Bu belirsizlik dönemi korkusu potansiyel otomobil alıcılarını da etkilemiş olabilir mi diye düşünmek gerekiyor.
Otomobil ve inşaat sektöründeki yavaşlama, beraberinde alt sektörlerde yavaşlamayı getirebilir.
Bütün bu parçalar bir araya getirildiğinde kıyısından köşesinden ekonomide yavaşlama işaretlerinın alındığı söylenebilir. Anketler beklentilerde ciddi bir bozulmayı göstermiyor. O halde bunu yüksek faizin ve sıkı para politikasının etkisine bağlanmak daha doğru olacak. Ödemelerde aksama ve tahsilatın güçleşmesi de, sıkı parayı işaret ediyor.

Hükümet-Merkez çatışması
Tam da seçim öncesinde sıkı para politikası ve yüksek faiz etkisini böyle gösterirse hükümet ile Merkez Bankası'nı karşı karşıya getirebilir.
Kendilerinden olmadığını düşündükleri Süreyya Serdengeçti görevde olsaydı, bu çatışma çoktan başlamış olabilirdi. Şimdi kendi atadıkları bir yönetim işbaşında. En azından herkesin gözü önünde hükümet böyle bir çatışmaya girmekten kaçınıyor olabilir. Ancak Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz'ın başkan yardımcısı olarak istediği isimlerin hükümetçe kabul görmemesi de, bu çatışmanın içten içe yaşandığının bir göstergesi kabul edilebilir. Bununla birlikte faiz artışının sonunda durgunluk giderek belirginleşirse çatışmanın gizlenemez boyutlar kazanması da mümkün. Çünkü üst üste dört yılını yüksek büyümeyle geçirmiş bir hükümetin seçime gideceği beşinci yılda bir durgunlukla karşılaşmayı içine sindirmesi zor olabilir.

Sonuç
"Ekinci yağmur ister, yolcu kurak; her ikisinin muradını verir Hak" Türk Atasözü