Bezeler mutlaka aldırılmalı mı?
* Ben 20 yaşında, üniversite öğrencisi bir bayanım. 2005 yılının nisan ayında, kasığımın sol tarafında küçük bir beze ile tanıştım. Bazı doktorlar 'kendi haline bırak' dedi, bazılarına göre ise bu kadar genç yaşta 1-1.5 cm çapında lenf bezi fazlaydı ve riskli olabilirdi. Yaklaşık 1 yıldır doktora gitmedim ve beze aynı duruyor. Ona alıştım ama korkuyorum hala. Adını 'bezecik' koydum. Bu beze hangi hastalıkların habercisi olabilir?
Sizin yaşadığınız sorunu ve tereddüdü birçok kişi yaşıyor. Bilin ki, yalnız değilsiniz. Hatta biz doktorlar da aynı sizi muayene eden hekimler gibi zaman zaman kararsızlığa düşüyoruz. Bu nedenle sırf yazdıklarınıza bakarak kesin tanı ile tedavi yolları önermek doğru değil. Ancak lenf bezi büyümeleri için genel bilgileri size sunup bunlardan bir çıkarım yapmanızı umabilirim. Lenf bezleri; tüm vücutta yaygın olarak bulunan küçük, fasulye şeklinde oluşumlardır. Dokularla damarlar arasında besin maddelerini ve atıkları taşıyan lenfatik sistemin bir parçasıdır. Bu maddeler, lenf sıvısını oluşturur ve vücutta lenf damarları vasıtası ile dolaşır. Lenfatik sistemin en önemli görevi vücudun hastalıklar karşısındaki savunmasına katkıda bulunmaktır. Lenf damarları üzerinde bulunan lenf bezleri, lenf sıvısını süzer ve akyuvarlar tarafından tahrip edilmiş mikropları ve yabancı maddeleri ayıklar. Lenf bezleri tek başlarına ya da gruplar halinde bulunup, topluiğne başından zeytin büyüklüğüne kadar farklı şekillerde olabilir. 'Lenf bezleri neden büyür' konusuna geçmeden önce şu uyarıyı yapmak istiyorum. Tıp fakültelerinde bu konu ilk anlatıldığında, öğrencilerin büyük çoğunluğu dersten sonra kendilerini kontrol ettirmek isterler. Zira ders sırasında kendilerinde çok kötü bir hastalık habercisi olabilecek bir lenf bezi tespit ederler. Fakat çok büyük ihtimalle hiçbirisinde herhangi bir hastalık çıkmaz. Aynı şeyin yazıyı okuyan sizler arasında da hissedilebileceğini biliyorum, fakat şunu baştan söylemeliyim ki, eğer gerçek bir lenf bezi büyümeniz varsa sebebi çok yüksek olasılıkla en basit olanıdır. Lenf bezleri, genellikle yakınlarında bir yaralanma, mikrobik hastalık ya da tümoral oluşum geliştiğinde büyürler. Hangi lenf bezlerinin büyüdüğü, hastalığın anlaşılmasına da yardım eder:
* Boyunda, çene altında ya da kulak arkasındaki lenf bezleri sıklıkla soğuk algınlığı, grip gibi bir üst solunum yolu hastalığı olduğunda şişer. Ayrıca lenf bezinin yakınında kesik, yara, iltihap varsa veya bir tümör oluşmuşsa da büyür.
* El ve koldaki yara ve enfeksiyonlar, koltuk altındaki lenf bezlerini şişirir. Seyrek olarak meme kanseri ve lenfoma buna sebep olabilir.
* Ayak, bacak, kasık ya da cinsel organlardaki yaralanma ya da enfeksiyonlar ise kasık lenf bezlerinin büyümesine sebep olur. Seyrek olarak çevre doku kanserleri de benzer tabloya yol açabilir.
* Köprücük kemiği üzerindeki alanda büyüyen lenf bezleri akciğer, meme, boyun ve karın organlarındaki enfeksiyon ya da tümör nedeniyle büyür. Eğer vücutta birden fazla bölgedeki lenf bezleri büyümüşse buna genel lenf büyümesi denilir ve kızamık, kızamıkçık, suçiçeği, kabakulak gibi bir viral hastalığa, bakterilerin sebep olduğu bir enfeksiyona, fenitoin gibi bazı ilaçların uzun süreli kullanımına, MMR aşısına, lösemi, Hodgkin hastalığı, non-Hodgkin lenfomaya, AIDS'e ve frengi gibi hastalıklara bağlı olabilir. Tedavi; altta yatan nedenin tedavisine dayanır. Örneğin bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonlar antibiyotikle tedavi edilir, viral enfeksiyonlar kendi kendine geçer. Kanserden şüpheleniliyorsa lenf bezini çıkarıp incelemek gerekebilir. Bir ay içerisinde eski haline dönmeyen büyümüş lenf bezini bir doktorun görmesinde fayda var.
Uz. Dr. Eren Eroğlu
|
