Vergide yüksek oranlı kayıp ve kaçak devam ediyor. Maliye Bakanlığı da, sorunun ortadan kaldırılması için ''Vergi Güvenlik Müessesesini'' yeni yılda uygulamaya koymaya hazırlanıyor.
Maliye Bakanlığı'nın merkezi denetim birimlerinden Hesap Uzmanları Kurulu, bu yılın 5 aylık döneminde 571 vergi incelemesi gerçekleştirdi. İncelemeye alınan mükelleflerin devlete 3 milyar 724 milyon 148 bin YTL gelir beyan ettiği, 1 milyar 426 milyon 598 bin YTL'lik gelirin ise gizlendiği anlaşıldı.
Hesap Uzmanları, 2002 yılı başından, 31 Mayıs 2006 tarihine kadar geçen dönemde ise 9 bin 93 adet vergi incelemesi yaptı. Bu incelemelerde de, mükelleflerin vergi idaresine 24 milyar 152 milyon 229 bin YTL gelir beyan ettiği, buna karşılık 27 milyar 847 milyon 260 bin YTL'lik gelirin devletten kaçırıldığı ortaya çıktı. Denetimden geçen mükelleflerin gerçekte 51 milyar 999 milyon 490 bin YTL olan gelirlerinin sadece 24 milyar 152 milyon 229 bin YTL'sinin vergisini ödemesi, sadece bu mükellefler nezdinde bile devleti milyarlarca YTL'lik vergi kaybı ile karşı karşıya bıraktı.
Hesap
uzmanlarının 4,5 yıllık denetimlerinde her 100 YTL'lik kazancın 46,5 YTL'sinin vergisinin verildiği, 53,5 YTL'nin ise kaçırıldığı gözler önüne serildi.
MÜFETTİŞLERİN İNCELEMELERİNDE DE SONUÇ AYNI
Maliye Bakanlığının bir diğer merkezi denetim birimi Teftiş Kurulu müfettişlerinin vergi incelemeleri de, aynı sonucu verdi. Müfettişler, eleman eksikliği nedeniyle bu yılın ilk yarısında sadece 44 vergi incelemesi gerçekleştirebildi.
Bu incelemelerde mükelleflerin 14 milyon 732 bin 782 YTL gelir beyan ettiği, ancak 16 milyon 774 bin 663 YTL'yi devletten kaçırdığı saptandı. Mükelleflere 3 milyon 579 bin 791 YTL vergi borcu çıkarılan incelemeler sonucunda, denetlenen kişi ve kuruluşlara 9 milyon 344 bin 696 YTL vergi ziyaı, 85 bin 62 YTL de usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası kesildi.
Maliye müfettişlerinin incelemeleri de, vergide yüzde 53,2'lik bir vergi kaçağı bulunduğu sonucunu verdi.
GÜVENLİK MÜESSESESİ GELİYOR
Bu arada Maliye Bakanlığı da, gelir ve kurumlar vergisinde asgari ücretin dahi altında kalan beyanlar ile yüksek oranlı kayıp ve kaçakların önüne geçilmesi için harekete geçti.
Bu çerçevede, daha önce yeni Gelir Vergisi Kanunu ile getirilmesi planlanan vergi güvenlik müesseseleri, söz konusu Kanunun yasalaşmasının zaman alacağı düşünülerek, 8-10 maddelik özel bir yasal düzenleme ile hayata geçirilecek.
Maliye Bakanlığı'nda çalışmaları süren yeni vergi güvenlik müessesesi, gider bildirimi esasına dayanacak. Maliye Bakanlığı, beyan ettiği gelir ile yaptığı harcamalar arasında uyum bulunmayan mükelleflere dönük inceleme yetkisi alacak.
Bilgi İşlem Merkezine gelen kredi kartı harcamaları, gayrimenkul ve araba alımları ile bankalar ve diğer finans kuruluşları nezdinde yapılan işlemler sonucunda yüksek harcaması bulunanların, vergi beyanlarına bakılacak. Düşük beyana karşılık, yüksek harcama yapanlara, ''Tamam harcadın... Ancak harcama yaptığın bu paraların vergisini ödedin mi'' diye sorulacak.
Hayat standardı ve nereden buldun müesseselerinin kaldırılmasının ardından, vergide ciddi bir güvenlik boşluğu meydana geldiğini belirten bir Maliye Yetkilisi, şu değerlendirmede bulundu:
''Günümüzde çok kazanan birçok meslek grubunun ortalama beyanları, asgari ücretle çalıştırdıkları işçilerin dahi altında kalıyor. Vergi inceleme sonuçları da, vergi kayıp ve kaçağının boyutlarını ortaya koyuyor. Bu şartlarda yeni bir güvenlik müessesesinin devreye sokulması şart. Ancak bu ne bir kelle vergisi, ne de hayat standardının geri getirilmesi anlamını taşıyor. Tamamen harcamaları dikkate alan bir sistem getirilecek. Harcamalar üzerinden mükellefe gidilecek.IMF'nin de ısrarla istediği bu düzenlemenin yılbaşından önce yasalaşması ve 2007 başında uygulamaya girmesi planlanıyor.''