|
 |
|
  Türkiye'yi İstanbul sırtlıyor
Hızla artan nüfusu ve sorunları ile devleti uğraştıran İstanbul, Hazineye sağladığı katkı ile de Türkiye'nin yüzünü güldürüyor.
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü istatistiklerinden derlenen verilere göre, devlet kasasına giren her 100 YTL'nin 41,66 YTL'sini İstanbul karşılıyor.
Bu yılın Ocak-Eylül döneminde bütçe gelirlerinin yüzde 10,45'lik bölümü Merkez Saymanlığı kanalıyla Hazineye aktarıldı.
Merkez Saymanlığı hariç, 9 aylık bütçe gelirlerinin illere dağılımında ilk sırada 47 milyar 765 milyon YTL ile İstanbul yeraldı. 81 ilde toplanan gelirlerin yüzde 41,66'sı İstanbul'dan geldi.
Ankara,
16 milyar 176,1 milyon YTL'lik gelir ile yüzde 14,10'luk bir paya
sahip olurken, başkenti 14 milyar 909,5 milyon YTL'lik gelir ve yüzde 13'lük oran ile Kocaeli izledi.
İzmir de, 11 miyar 140,4 milyon YTL'lik gelir ve yüzde 9,71'lik oran ile Kocaeli'nin arkasında yer aldı.
DEVLETE YÜK OLMAYAN İL SAYISI 19
Verilere göre devlet, bu dönemde sadece 19 ilde yaptığı harcamanın üzerinde gelir elde edebildi.
Bu illerin başında yer alan İstanbul, kendisine yapılan 4 milyar 762,5 milyon YTL'lik harcamaya, 48 milyar YTL'ye yaklaşan bir gelirle karşılık verdi.
Bu tutarın, 43,8 milyar YTL'sini de vergi gelirleri oluşturdu. Böylece devletin İstanbul'a yaptığı her 1 YTL'lik harcama, 10 YTL olarak geri döndü.
İstanbul'un dışındaki kendi kendine yeten iller de, Ankara, Antalya, Bursa, Denizli, Eskişehir, Hatay, Mersin, İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Manisa, Muğla, Rize, Tekirdağ, Zonguldak, Aksaray, Kırıkkale ve Yalova olarak sıralandı.Uşak ve Bartın'da da toplanan gelirin, yapılan harcamaya çok yaklaştığı tespit edildi.
Kocaeli, TÜPRAŞ sayesinde devletin yaptığı harcamanın oransal olarak karşılığını en fazla aldığı il olarak da belirlendi. Bu ilimize yapılan toplam harcama 911,4 milyon YTL oldu, Kocaeli'den sağlanan gelir ise 17 milyar 703,9 milyon TL'si vergi olmak üzere 14 milyar 909,5 milyon YTL olarak hesaplandı. Bu şekilde Kocaeli, devlete 1'e karşı 16 kazandırdı.
İlk 9 ayda Ankara'ya da 7 milyar 426,2 milyon YTL harcama yapıldı.
Ankara'dan, 12 milyar 794,3 milyon YTL'si vergilerden olmak üzere 16 milyar 176,1 milyon YTL de gelir elde edildi.
Reel getirisi yüksek illerden İzmir'de 11 milyar 140,3 milyon YTL, Bursa'da ise 2 milyar 782,3 milyon YTL kazanç sağlandı.
4 İLDEN BÜYÜK GETİRİ
Bu arada İstanbul, Ankara, Kocaeli ve İzmir, söz konusu dönemde bütçeye 89 milyar 991,1 milyon YTL aktardı.
Böylece, 9 ayda 81 ilden toplanan kaynağın yüzde 78,47'sini bu 4 il sağlamış oldu.
AÇIK VEREN İLLER
Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre, bütçesi en fazla açık veren illerin başında ise Hakkari yer aldı.
Ocak-Eylül döneminde devlet bütçesinden, Hakkari'ye 297,2 milyon YTL verildi. Buna karşılık elde edilen gelir 22 bin 855 YTL'de kaldı. Böylece Hakkari, devletten 13 alıp, karşılığında 1 verdi.
Tunceli de 10 YTL'lik harcamaya karşılık, devlete 1 YTL kazandırdı. Bu ilimiz için devlet kasasından ilk 9 ayda 165 bin 225 YTL çıktı, Hazineye gelen para ise 21 bin 206 YTL oldu.
Bingöl, Bitlis ve Muş da, devlete yaptığı katkı, devletin verdiğinden çok az olan diğer iller olarak belirlendi.
Yılın ilk 9 ayında çeşitli illerin devlete yaptığı katkı ile bu iller için bütçe harcama tutarları şöyle:
Gelir Harcama Getiri oranı
İller (Bin YTL) (Bin YTL) (Yüzde)
Merkez 13.384.446 85.236.300 15,70
Adana 1.012.909 1.106.346 91,55
Adıyaman 83.063 312.230 26,60
Afyon 225.973 355.611 63,54
Ağrı 57.512 261.443 22,00
Amasya 90.854 248.474 36,56
Ankara 16.176.154 7.426.236 217,82
Antalya 1.697.421 901.920 188,20
Artvin 66.110 146.563 45,11
Aydın 449.988 500.934 89,83
Balıkesir 595.478 680.570 87,50
Bilecik 77.538 105.935 73,19
Bingöl 30.400 222.128 13,69
Bitlis 34.167 229.303 14,90
Bolu 180.397 228.345 79,00
Burdur 116.037 136.895 84,76
Bursa 2.782.368 1.123.622 247,62
Çanakkale 275.212 327.038 84,15
Çankırı 47.279 131.379 35,99
Çorum 179.832 279.373 64,37
Denizli 494.486 422.021 117,17
Diyarbakır 290.220 1.127.845 25,73
Edirne 296.901 361.619 82,10
Elazığ 198.018 587.156 33,72
Erzincan 57.336 192.922 29,72
Erzurum 250.158 833.402 30,02
Eskişehir 758.103 672.346 112,75
Gaziantep 502.617 603.534 83,28
Giresun 97.583 237.358 41,11
Gümüşhane 25.473 102.157 24,94
Hakkari 22.855 297.201 7,69
Hatay 953.809 558.258 170,85
Isparta 262.756 372.873 70,47
Mersin 1.926.463 838.520 229,75
İstanbul 47.765.056 4.762.541 1002,93
İzmir 11.140.334 2.428.735 458,69
Kars 53.537 233.018 22,98
Kastamonu 127.832 315.928 40,46
Kayseri 712.077 789.055 90,24
Kırklareli 242.011 171.850 140,83
Kırşehir 54.221 135.234 40,09
Kocaeli 14.909.533 911.417 1635,86
Konya 835.120 1.077.815 77,48
Kütahya 254.895 297.919 85,56
Malatya 251.674 536.119 46,94
Manisa 683.436 520.944 131,19
K.Maraş 264.920 541.275 48,94
Mardin 82.110 370.016 22,19
Muğla 697.972 463.535 150,58
Muş 37.115 216.751 17,12
Nevşehir 89.382 145.399 61,47
Niğde 102.280 195.380 52,35
Ordu 261.122 335.389 77,86
Rize 166.821 165.327 100,90
Sakarya 282.060 406.636 69,36
Samsun 628.783 871.949 72,11
Siirt 42.051 226.791 18,54
Sinop 59.300 134.172 44,20
Sivas 247.329 477.025 51,85
Tekirdağ 982.484 311.014 315,90
Tokat 145.176 377.698 38,44
Trabzon 414.529 663.832 62,44
Tunceli 21.206 165.225 12,83
Urfa 245.448 587.044 41,81
Uşak 152.345 153.020 99,56
Van 150.406 653.286 23,02
Yozgat 97.893 253.341 38,64
Zonguldak 723.530 329.128 219,83
Aksaray 167.605 156.341 107,20
Bayburt 14.937 61.518 24,28
Karaman 76.522 112.499 189,14
Batman 72.012 259.844 27,71
Şırnak 55.620 319.879 17,39
Bartın 98.460 102.017 96,51
Ardahan 16.884 81.959 20,60
Iğdır 27.795 110.268 25,21
Yalova 171.437 90.468 189,50
Karabük 114.833 124.642 92,13
Kilis 20.124 63.173 31,86
Osmaniye 93.799 215.592 43,51
Düzce 104.730 132.587 78,99
Toplam 128.038.589 129.423.325 98,93
(AA)
|
