Oruç hangi durumda bozulur?
* Maç izlerken sinirleniyorum, küfrediyorum, bu hareket orucu bozar mı? * Susam tanesi kadar yemeğin tadına, tuzuna bakınca oruç bozulur mu? * Oruçken televizyonda istemeden erotik görüntüleri izlemek orucu bozar mı? * Oruçlu iken otobüste dolmuşta istemeden de olsa yanımdaki bayana dokunmak ve şehvet hissi uyanması orucu bozar mı?
Klasik İlmihal tabirleri ile söyleyecek olursam, orucun bozulması için, oruç bozucu bir hareketin kasıt (taammud) ile, bilgi (ilim) ile ve serbest irade (ihtiyar) ile yapılmış olması lazımdır. Kasıtsızlık, dini hükümlerin bilinmemesi veya zorlamanın söz konusu olması durumunda oruç bozulmamış olur. Yukarıdaki sorularda kasıt olmadığı belirtilmiş. Denilmiş ki, sinirleniyorum, sinirlenmenin elinde olmadığını düşünüyor. Yemeğin tadına, tuzuna bakıyormuş, elinde olmadığını, bakmak zorunda olduğunu düşünüyor, biraz az koysam da yerken ilave edilse diye düşünmüyor. İstemeden televizyonda erotik görüntüleri izlemekten söz ediyor, bu nasıl oluyor diye sormak lazım, istemeden izlemek olur mu, izlemek bir defalık bakmak değildir, bir sürekliliktir. Hz. Peygamber, "bir defa bakmak gözün tabii davranışıdır, ama tekrar bakmak ve bakmaya devam etmek senin iradenin davranışıdır" demiştir, yani sen o izlemeden sorumlusun. Oruçlu iken otobüste dolmuşta istemeden de olsa yanımdaki bayana dokunmak ve şehvet hissi uyanması orucu bozar mıymış. Benim öğrenciliğim sırasında Hocamız, buna benzer sorular hakkında bize demişti ki, her şey önce insanın kafasında olur, eğer sen onu kafanın içinde düşünmezsen bedenine bir şey olmaz. Yukarıdaki sorulara verilecek cevap orucunuzun bozulmayacağı yönündedir.
* Hamile veya emziren kadınlar oruç tutabilir mi? Hamile kadınlar, oruç tuttukları takdirde kendileri için bir tehlikeden korkarlarsa, onlar için orucu bozma (iftar) vaciptir, gerekir. Oruç beden sağlığı ile bağımlı bir ibadettir, annenin de bebeğin de sağlığını riske sokma izni yoktur. Sağlık Allah emanetidir, emanete hıyanet haramdır. Emzikli kadınların da, emzirdikleri çocuğun kendi öz çocukları olması gerekmez, oruç bozmaları vaciptir. Onlar oruçlarını daha sonra kaza ederler veya halleri vakitleri ölçüsünde bir fakire oruç bedeli (fidye) verirler.
* Annem şeker hastası, orucunu tutmakta ısrar ediyor, dinen doğru mu? Sıhhat orucun şartlarından biridir. Durumları çok tehlikeli olmasa da hastalar veya açlık ve susuzluğa dayanamayanlar orucu tutmazlar, bu durumdan kurtulma şansları varsa oruçlarını kaza ederler, yoksa fidye verirler. Bazı kimseler, fidye veremeyecekleri için oruç tutmaya mecbur olduklarını ileri sürerler, bu yanlıştır. Fidye veremeyecek durumda olanlar hallerini Allah'a arz eder, af diler, yapabilecekleri başka iyiliklerle, bu iyiliklere ihtiyacı olan kişilere ulaşırlar. Oruç da namaz da bütün ibadetler bizi terbiye etmek, başkalarının halinden anlar hale getirmek içindir. İnsanın yaradılış sebebi Allah'a hizmet etmektir. Allah'a hizmetin yolu Allah'ın yarattıklarına hizmettir. Herkes kendi imkanlarına göre bu hizmetin bir yolunu bulabilir, bulmalıdır.
|