Kansızlık ve halsizlik neden olur?
Ben 25 yaşında Spor Akademisi mezunu bir bayanım. Özel bir okulda hem yönetici hem de beden öğretmeni olarak çalışıyorum. Son bir yıldır giderek artan halsizlik, çarpıntı şikayetlerim oldu. Özellikle dersler sırasında nefes darlığı çekiyordum ve bayılacakmış gibi hissediyordum. Yapılan tetkikler sonucu kansızlığım olduğu ortaya çıktı. Fakat tedaviye başlayalı altı ay olmasına ve bütün ilaçları düzenli kullanmama rağmen şikayetlerim geçmedi; kan seviyem de yeterince yükselmemiş. Acaba reglimin uzun olması, kansızlığın sebebi olabilir mi?
Kansızlık, bizim gibi gelişmekte olan ülke insanlarının bir türlü kurtulamadığı müzmin bir derttir. O derece yaygın görülmektedir ki; rahatlıkla, bulaşıcı olmamakla birlikte 'salgın gibi yayılan bir hastalık' denilebilir. Kan, hepinizin iyi bildiği gibi; içinde farklı tipte hücreleri barındıran bir sıvıdır. Bu hücrelerden en önemlisi ve en fazla bulunanı, alyuvar da denilen kırmızı kan hücreleridir. Alyuvarların görevi, soluduğumuz oksijeni taşıyarak, vücudun her yerine dağıtmaktır. Oksijen taşıyan bu hücrelerin sayıca az olmasına veya oksijen taşıma yeteneğinin bozuk olmasına kansızlık ya da anemi denilir. Kansızlık genellikle kendi başına bir hastalıktan çok, bir başka hastalığın seyri sırasında ortaya çıkan belirtidir ve kronik ile akut olarak ikiye ayrılabilir. Kronik kansızlık, uzun bir süre içinde yavaş yavaş gelişirken; akut kansızlığın ortaya çıkışı çabuktur. Kansızlığın kronik ya da akut oluşu, tanının konulmasında yol göstericidir. Alyuvarların ömrü yüz gün civarındadır; bu da vücuda hiç durmadan yeni kan hücreleri yapma, eskileri yenileme zorunluluğunu getirir. Yetişkinlerde yeni kan, özellikle kemik iliğinde yapılırken, buradaki  üretim düşüşleri kansızlığın sebepleri arasındadır. Bunun yanında artmış kan kayıpları da önemlidir. Ülkemizde kansızlık toplumun yaklaşık yüzde 15-20'sinde görülürken, kadınlarda erkeklere göre daha sıktır. Yaşlandıkça ortaya çıkan kansızlıkların başka hastalıklarla bağlantılı olma ihtimali daha yüksektir. Başlıca kansızlık sebeplerini sıralayacak olursak;
* Kan kayıpları, önemli sebepler arasında yer alır. Yoğun geçen adet kanamaları, mide ülserlerinden olan kanamalar, basur kanamaları; sürekli olabilen ve kronik kansızlığa neden oluşturan hastalıklardır.
* Demir eksikliği, gerek az alıma, gerekse aşırı yıkıma bağlı görülebilir. Kemik iliği, alyuvarlarda oksijen taşıyan hemoglobini, demir olmaksızın yapamaz.
* Kronik hastalıklar, hem vücudun depolarını tüketerek, hem de yaydıkları toksinlerle yeni kan yapımını bozarlar. Verem, sıtma gibi mikrobik hastalıklar, kanser gibi tüketici hastalıklar başlıcalarıdır.
* Böbrek hastalıkları da sebepler arasında yer alır. Böbrek hastalıkları derken; böbreğin kanı temizleme görevini yerine getiremediği hastalıklar kast edilmektedir. Sebebi ise; böbrek tarafından üretilip kan yapımını düzenleyen eritropoetin maddesinin az salınmasıdır.
* Gebelik, hem yeni bir can için kan ihtiyacının artması nedeniyle, hem de kanın sulanması yüzünden anemi sebepleri arasında yer alır. Kanda alyuvar oranı azalmıştır.
* Kötü beslenme ve alkolizm, kan yapımının yapı taşları olan demir, folik asit ve B12 vitaminlerinin yeterli alınamaması sebebiyle anemi yapar. Bunların yanında; kanama bozuklukları, karaciğer hastalıkları, talasemi, enzim eksiklikleri, orak hücre, hipotiroidi, toksinler ve genetik hastalıklar da seyrek görülen sebepler arasındadır. Değerli okurum henüz sorunuzun cevabını vermediğimi farkındayım. Lütfen bunun için bir yazı daha sabredin. Sağlıkla...
Uz. Dr. Eren Eroğlu
|
