|
 |
|
  "Orta Doğu'da su savaşları çıkabilir"
Birleşmiş Milletler, TUİK ve Ankara Ticaret Odası(ATO) raporlarından derlenen bilgilere göre, dünyanın su bakımından en sorunlu bölgesi ve savaşların yaşandığı "petrol zengini" olan Ortadoğu.
Ortadoğu, dünya nüfusunun yüzde 5'ini barındırıyor. Dünyadaki temiz su kaynaklarının sadece yüzde 1'i bu bölgede bulunuyor. Bu kaynağın yüzde 90'ı sınır aşan sulardan oluşuyor.
Türkiye su ihtiyacının yüzde 28.5'ini Fırat, Dicle ve Asi Nehri karşılıyor. Fırat ve Dicle, Türkiye'den doğup Irak ve Suriye'den geçerek İran Körfezi'ne dökülüyor. Asi Nehri ise Lübnan doğup Suriye'den geçtikten sonra Türkiye'ye giriyor.
Ortadoğu
için Türkiye'nin suyu petrol kadar değerli bulunuyor.
Türkiye'nin GAP Projesi ile Fırat ve Dicle'yi kullanma seviyesinin artacak olması Suriye ve Irak'ı kaygılandığına dikkat çekilen raporda, GAP kapsamında, 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ve 1.7 milyon hektarlık sulama sistemleri yapımı öngörülüyor.
Dicle üzerinde yapılan baraj ve sulama projelerinden Suriye'nin, Fırat üzerinde yapılan projelerden de Irak'ın etkilenmesi, bu ülkelerle çatışma ihtimalini gündemde tutuyor.
TÜRKİYE'Yİ 2025'TE CİDDİ BİR SU SIKINTISI BEKLİYOR
Alternatifi olmaması nedeniyle petrolden daha değerli hale gelen su kaynakları açısından zengin olduğu söylenilen Türkiye'nin, 2025'de su sıkıntısı çekeceği tahmin ediliyor. Bazı çalışmalar ise, Türkiye'nin sanıldığı gibi zengin su kaynaklarına sahip olmadığını belirtiyor.
Birleşmiş Milletler, TUİK ve Ankara Ticaret Odası(ATO) raporlarından derlenen bilgilere göre, Türkiye sanıldığı gibi su zengini bir ülke değil, aksine su kısıntısı çeken ülkeler arasında yer alıyor. TÜİK'e göre, Türkiye nüfusunun 2030'da 100 milyona ulaşacak ve ülke "su fakiri" bir ülke konumuna gelecek. BM raporuna göre ise, 2025 yılında Türkiye su sıkıntısı yaşayacak ve elindeki su rezervleri yüzünden Ortadoğu'da savaş çıkacağı uyarısında bulunuyor.
ATO'nun su raporuna göre, kişi başına düşen kullanılabilir su miktarı yıllık 1.642 metreküp olan Türkiye, uluslararası ölçütlere göre "su sıkıntısı çeken ülkeler" kategorisinde yer alıyor. Türkiye'nin yıllık ortalama akarsu potansiyeli 186 milyar metreküp civarındaEk olarak 10 milyar metreküp de yeraltı suyu bulunuyor. Türkiye 186 milyar metreküp suyun ancak 95 milyar metreküpünü tüketim için kullanabiliyor.
SU VAR AMA TEMİZ DEĞİL
Türkiye'de tüketim kullanılan su yeterince temiz değil. Çok sayıda belediyede su arıtma tesisi bulunmuyor. İçme suyu arıtma tesisi bulunmayan yerlerde sular klorlanarak tüketime sunuluyor. Atık su arıtma tesisinin bulunmadığı yerlerde ise kanalizasyonlar su kaynaklarına karışarak toplum sağlığını tehdit ediyor.
Atık suyun yüzde 55'i endüstri tesislerinden kaynaklanıyor. Ancak endüstriyel nitelikteki atık suların sadece yüzde 9'u arıtılıyor.
Türkiye su ihtiyacını 26 nehir havzasından karşılıyor. Son 40 yıllık dönemde bu su kaynaklarında hızlı bir kirlenme yaşandığı belirtilirken, Meriç, Susurluk, Gediz, Sakarya gibi nehirler ve yeraltı sularının hemen hepsi kirlilik sorunuyla karşı karşıya bulunuyor.
FIRAT NEHRİ
Türkiye'de doğuyor. Birecik yakınlarında Türkiye'den çıkıp Suriye'ye girdikten sonra Balik ve Habur ırmakları Fırat'a katılıyor. Kuzeyden güneye doğru akan Balik ve Habur ırmaklarının da gerçek kaynağı Türkiye sınırları içindeki yer altı sularıBu da dikkate alınınca Fırat sularının yüzde 98'i Türkiye'den kaynaklanıyor. Suriye, Balik ve Habur'un kendi ülkesinden kaynaklandığını iddia ediyor.
DİCLE NEHRİ
Dicle de Fırat gibi Türkiye'de doğuyor. Türkiye sınırlarını Cizre yakınlarında terk ediyor. Türkiye'den doğan Büyük Zap ile Hezi suları, Irak içinde Dicle'ye kavuşuyor. Türkiye'nin Dicle'ye su katkısı yüzde 40, Irak'ın su katkısı yüzde 60Dicle, Türkiye'den çıktıktan sonra, Irak'a girmeden, 50-60 kilometre boyunca, Türkiye ile Suriye arasında sınır oluşturuyor.
ASİ NEHRİ
Lübnan'dan doğan Asi Nehri, önce Suriye'ye, sonra da Türkiye topraklarına giriyor. Hatay'da Karasu ve Afrin sularıyla beslenen 287 kilometre uzunluğundaki Asi Nehri'nin 40 kilometresi Lübnan, 159 kilometresi Suriye, 88 kilometresi Türkiye sınırı içinde yer alıyor. Asi havzasının yıllık 2.8 milyar metreküp olan su potansiyelinin 0.3 milyar metreküpü Lübnan'dan, 1.2 milyar metreküpü Suriye'den, 1.3 milyar metreküpü ise Türkiye'den geliyor.
FIRAT, DİCLE VE ASİ NEHRİ İLE İLGİLİ HUKUKİ DÜZENLEMELER
Fırat ve Dicle nehirleri ile ilgili olarak Türkiye'nin yükümlülük altına girdiği ilk antlaşma Lozan Barış Anlaşması. Anlaşma, Türkiye'nin çıkar ve haklarını koruyor.
Türkiye, Irak ve Suriye arasında su konusundaki uyuşmazlığa çözüm bulmak üzere 1980 yılında "Ortak Teknik Komite" oluşturuldu.
DÜNYA NÜFUSUNUN DÖRTTE BİRİNİN SORUNU SU
Sadece Ortadoğu değil, tüm dünyada su sıkıntısı yaşanıyor. Dünyadaki su stoku 1.386 milyon kilometreküp olarak hesaplanıyor. Bu suların yüzde 97.5'si tuzlu su, yüzde 2.5'i ise tatlı sudan oluşuyor. Tatlı su kaynaklarının da yüzde 90'ı kutuplarda ve yeraltında bulunuyor. İçme suyu miktarı sadece yüzde 1'lik seviyede.
Dünyada, 400 milyonu çocuk olmak üzere 1.5 milyar insan, bir başka deyişle dünya nüfusunun dörtte biri yeterli ve sağlıklı içme suyuna sahip değil. Dünyadaki hastalıkların yüzde 80'i susuzluktan kaynaklanıyor ve her yıl 25 milyon insan temiz sudan mahrum kaldığı için hastalanarak ölüyor.
Dünyada toplam 145 ülkenin sınır aşan su havzalarına sınırı bulunuyor. Dünya genelinde, bir ülkenin su zenginliğinin ölçütü olarak kişi başına düşen yıllık su miktarı baz alınıyor. Buna göre, "su zengini ülkeler"de kişi başına düşen yıllık su miktarı 8-10 bin metreküp iken, kişi başına düşen yıllık su miktarı 1.000 metreküp ile 2.000 metreküp arasındaki ülkeler "su azlığı yaşayan ülkeler", kişi başına düşen su miktarı yıllık 1000 metreküpün altında olan ülkeler ise "su fakiri ülkeler" olarak sınıflandırılıyor.
ANKA
|
