|
 |
 |
 |
|
 |
|
  Sola İtalyan sağa Japon modeli
Sağ ve solda yaşanan "merkez oluşum" arayışları, Ankara'nın siyaset sahnesinin de ısınmasına neden oldu. Rahşan Ecevit'in öncülüğünü yaptığı "sağlı sollu" ittifak arayışı liderler turuyla devam ederken, Mesut Yılmaz'ın solu da kapsayacak yeni bir merkez oluşturma kararı sağ partileri hareketlendirdi.
Sağ ve sol partiler arasında yaşanan "yeni oluşum" çalışmaları, bir hayli hareketli geçiyor. Siyasi arenada geniş yankı uyandıran çalışmaların sonucu merakla bekleniyor.
Eski Başkaban Bülent Ecevit'in, "sol partiler ittifak yapsın"
çağrısının ardından hareketlenen siyaset, yerini "sağlı-sollu" ittifak arayışlarına bıraktı.
"Cumhuriyet'e ve laikliğe" yönelik tehlikelere dikkat çekerek, "Atatürkçü ve laik" sağcı ve solcuların ittifak yapması gerektiğini savunan Rahşan Ecevit'in, eşi Bülent Ecevit'in, sol partiler için önerdiği ittifak girişimine, sağ partileri de dahil etmesi, tartışılmaya başlandı.
"ATATÜRKÇÜ CEPHE"
SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın'ın, İtalya'daki "Zeytin Ağacı" ittifakından esinlenerek sol partiler arasında buna benzer girişimler yapılması önerisi, daha geniş bir cepheye yayıldı. Bülent Ecevit'in destek verdiği oluşum, çalışmaları devralan Rahşan Ecevit tarafından, "Cumhuriyet için elele" kampanyasına dönüştü.
Atatürkçü ve laik tüm sağ ve solcuların seçim ittifakı yapmasını isteyen Rahşan Ecevit, bu konudaki liderler turunu sürdürürken, gerek sağdan gerekse soldan beklediği yakınlığı bulamadı.
BAYKAL İTTİFAK DEĞİL, İLTİHAK İSTİYOR
Rahşan Ecevit'in, görüştüğü liderlerden CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, CHP'nin herhangi bir ittifak ve işbirliği arayışında olmadığı yönündeki görüşünü yinelerken, AKP'ye karşı CHP'de birleşilmesi gerektiğini savunuyor. Baykal, ittifak yerine DSP'nin CHP ile birleşmesini daha doğru olduğunu belirtirken, kapılarının Atatürkçü sağ ve solculara açık olduğunu söylüyor.
"MUHALİFLER BEKLEMEDE"
CHP yönetimine muhalif milletvekilleri, Prof. Dr. Mehmet Tomanbay, Hasan Aydın, İsmail Değerli ve Muharrem Toprak ise bu süreçte, SHP milletvekilleri Mustafa Sayar, Hakkı Akalın ve Ersoy Bulut'la birlikte hareket etme kararı aldı. Sağlı sollu ittifaka sıcak bakmayan vekiller, sadece sol partilerin ittifak yapması gerektiği görüşünde birleşiyor.
Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül'le birlikte hareket eden milletvekilleri, Rahşan Ecevit'in liderler turunu bitirmesinin ardından ortaya çıkacak tablo karşısında tavır alacak.
Mustafa Sarıgül ise ittifak arayışlarının dışında kalarak, kendi programını sürdürmeye devam ediyor. Sarıgül, CHP liderliği için tabanda nabız yokluyor.
KARAYALÇIN "SOLDA" KALDI
Bülent Ecevit'i, İtalya'da başarılı olan "Zeytin Ağacı" ittifakı önerisini sunan SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın, Rahşan Ecevit'in çalışmalarını yakından takip ederken, bu süreçte sağın içinde yer alacağı herhangi bir oluşumda bulunmama kararı aldı. Karayalçın, ittifakın sol partiler arasında yapılması konusunda çalışma yürütürken, SHP'de seçimlere yönelik çalışmalarına hız verdi. Karayalçın, sol için sol arayışların sürdürülmesinden yana.
SEZER UZLAŞI ARIYOR
İttifak konusu gündeme geldiğinden bu yana "uzlaşı ve işbirliği" kavramlarını öne çıkaran DSP Genel Başkanı Zeki Sezer ise, Rahşan Ecevit'in girişimini "olumlu" karşılarken, önerileri değerlendirme kararı aldı.
Sezer'in, SHP'nin kapatılan HADEP'le önceki seçimlerde işbirliği yapmasından dolayı sol ittifaka sıcak bakmadığı biliniyor. DSP'nin oylarında düzenli olarak bir yükselme yaşandığını her fırsatta dile getiren Sezer'in önceliği, ittifaktan çok parti çalışmaları.
BÜYÜKERŞEN BEKLEMEDE
Rahşan Ecevit'in olası ittifakın başbakan adayı olarak önerdiği, DSP'li Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen, süreci yakından takip ediyor. Rahşan Ecevit'in, liderler turunu bitirmesini bekleyen Büyükerşen, siyasete dönme kararı alan Mesut Yılmaz'ın çalışmalarını da dikkatle izliyor. İsminin sık sık gündeme gelmesinden dolayı "rahatsız" olan Büyükerşen, sürece en sonunda dahil olmayı planlıyor. Sol ve sağ partilerin bir ittifak yapamaması durumunda ise Büyükerşen'in, bu kesimlerin Cumhurbaşkanı adayı olabileceği de konuşuluyor.
SOLA YENİ PARTİ
Öte yandan DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi'nin öncülüğünde başlatılan "10 Aralık Platformu"nun toplantılarından partileşme kararı çıktı. İlk başlarda, bu toplantıların parti kurmaya dönük olmadığı ifade edilmesine rağmen, hafta sonu Ankara'da yapılan iki günlük çalışma toplantısından "solun değerlerine sahip" "sol ve sosyal demokrat" bir parti kurulması kararı alındı.
Hareketin önemli isimleri arasında yer alan, DSP eski milletvekili ve DİSK eski Genel Başkanı Rıdvan Budak, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı ve eski CHP üyesi Celal Doğan, Bayındırlık ve Ulaştırma eski Bakanı Erol Çevikçe, CHP eski Genel Sekreteri Ertuğrul Günay ve Erol Tuncer gibi isimler, sağlı sollu ittifak arayışlarının yanlış olduğunu belirtirken, cepheleşmeye dikkat çekti. Bu isimlerde, "cepheleşmenin" sola zarar sağa ise fayda sağlayacağı endişesi hakim.
Geçtiğimiz haftalarda gayrı resmi olarak Rahşan Ecevit'le görüşen Süleyman Çelebi, sağın içinde yer alacağı hiç bir oluşum için destek vermeyeceklerini söylemiş, arayışın solda olması gerektiğine dikkat çekmişti.
SAĞ'DA DURUM
Derinden sürdürülen yeni oluşum arayışları da sağda su yüzüne çıktı. Mevcut siyasi yapıların mesafeli durduğu oluşum çalışmalarında, taraflar ve tutumları şöyle:
MESUT YILMAZ
3 Kasım seçimlerinin "mağlup komutanı" eski Başbakan Mesut Yılmaz, siyasete dönüş mesajı sonrası Bodrum'da dinleniyor. Önümüzdeki günlerde Almanya'ya giderek ders verdiği üniversitelerle ilişiğini kesecek olan Yılmaz, 15 Temmuz'dan sonra merkezde bir çatı oluşumu için politikaya yoğunlaşacak. Temaslarını "gizli" bir şekilde sürdürecek olan Yılmaz, henüz Ankara'ya taşınma planı yapmıyor. Yılmaz şimdilik Swiss Otel'i üs olarak kullanacak. Yılmaz'ın yeni dönemde yeni isimlerle bu temasları sürdürmesi beklenirken aktif siyasette de sıcak ilişki içinde olduğu Hüsamettin Özkan'la diyalogunu sürdürdüğü konuşuluyor. Yılmaz'ın, Mustafa Taşar, Cavit Kavak, Cumhur Ersümer, Nejat Arseven gibi isimlerle de ilişkisinin kopmadığı biliniyor. Yılmaz, görünür hedefini Japonya'daki LDP örneği bir çatı olarak açıklarken, gizli yol haitası konusunda eski çalışma arkadaşları "kapalı kutu" benzetmesi yapıyor. DYP-ANAVATAN'ın birleştirilmesi ve cumhurbaşkanlığı, Yılmaz'la ilgili iddiaların başında geliyor.
DİYALOG GRUBU
Mehmet Haberal'ın öncülüğünde, İstemihan Talay, İlhan Aküzüm, Kamran İnan, Hurşit Tolon, Ufuk Söylemez gibi siyaset-asker-bilim dünyasından 150'nin üzerinde önemli ismi barındırıyor. Dokuzuncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Yaşar Okuyan, DYP'nin küskünleri ile zaman zaman görüşülüyor. Grup, AKP karşıtı ilk girişim olup, hedefi sol ve sağ yelpazeye hitap eden bir oluşuma öncülük etmek. Demirel destekli olduğu ileri sürülen grupta Haberal'ın büyük ağırlığı bulunuyor.
TÜRKİYEM GRUBU
Liderliğini Türk Metal Sendikası Genel Başkanı Mustafa Özbek yapıyor. Ulusalcı kesimlerle ve emekli askerlerle diyalog halinde.
TANSU ÇİLLER
Yılmaz'dan sonra, 3 Kasım'ın diğer bir mağlup komutanı. Turhan Güven, Halit Dağlı, Hacı Filiz, Kemal Çelik, Mehmet Ali Yavuz, Aydın Menderes, İlhan Kesici gibi isimlerle görüşüyor. Hedefi, doğru hamleyi doğru zamanda yapmak olan Çiller'in kulislerde, Ankara'da kendisi için ev bakılması talimatı verdiği ileri sürülüyor. Çiller'in bir gözü yeni arayışlarda, bir gözü de DYP içinde. Hedefi, ilk göz ağrısı DYP.
ALİ MÜFİT GÜRTUNA
Anavatan'ı Mumcu'ya kaptıran Gürtuna, başlattığı "Turkuaz" hareketinin partileşmesi için acele etmiyor. Hem mevcut parti liderleriyle hem de siyasette yer arayan isimlerle temasını eksik etmeyen Gürtuna'ya ilişkin bir iddiaysa sonbaharda bir dans topluluğu desteğinde meydanlara hazırlandığı şeklinde.
İLHAN KESİCİ
Sağın önemli isimlerinden İlhan Kesici de parti hazırlığı içindeki siyasilerden. Çeşitli tekliflerin geldiği Kesici'nin ismi, Çiller ve Anavatan'da da anılıyor.
MEHMET AĞAR
DYP Lideri, AKP'ye karşı oluşumları "cepheleşme" olarak nitelendirerek karşı çıkıyor. Olası işbirliklerine açık olan Ağar, ancak "çatı" olarak liderliğindeki DYP'yi gösteriyor. Selefi Çiller'le ilişkisi olmayan Ağar'ın Demirel'le de arayışlarda farklı düşünmesi dikkat çekiyor. Mehmet Ali Bayar, Mehmet Yıldırım, Ali Müfit Gürtuna, eski Anavatanlılar ile temasta olan. Ağar, Saffet Kaya gibi küskünleri ikna için çaba gösteriyor. DYP'yi çekim merkezi yapmak için sonbaharda sürprizlere hazırlanan Ağar, reklam kampanyasına da yeniden start verdi. Tek hedefi bir seçim yaşamak olan Ağar, seçimden bir veya ikinci parti çıkarak, "bir dönem için yapacağım" dediği Başbakanlığın hesaplarını yapıyor.
ERKAN MUMCU
Mumcu ile yükselişe geçen Anavatan Partisi, sağdaki hesaplarda önemli faktörlerden biri. Yılmaz'ın "gözünün hiç kimsenin koltuğunda olmadığı" açıklaması Mumcu cephesinde rahatlama yaratırken, parti enerjisini Maliye Bakanlığı ile giriştiği 8.5 milyon YTL'lik hazine yardımına verdi. Mumcu, Mehmet Ali Bayar, İlhan Kesici, Lokman Kondakçı gibi isimlerle görüştüğü biliniyor.
SÜLEYMAN DEMİREL
Santranç tahtasının en yaşlı "kurdu". Demirel, AKP'nin "Türkiye'yi iyi yönetemediğini" söylüyor. Ancak karşısında etkili muhalefet olmadığı mesajı ile yeni arayışlara destek veriyor. Demirel, bunu "Sağ ve sol toparlansın" sözleriyle de kayda geçirdi. Santranç tahtasındaki aktörler tarafından hamleleri çözülmeye çalışılan Demirel'in temas etmediği neredeyse yok gibi. Her politikacının yolu ya Güniz Sokak'dan ya da Kuleli Sokak'dan geçiyor. Gönlünde yatan aslanın ikinci kez cumhurbaşkanı olmak olduğu belirtliyor.
YAŞAR OKUYAN
Hür Parti Genel Başkanı, AKP karşıtı trafikte "mekik" konumunda. Süleyman Demirel, Mehmet Haberal gibi isimlerle temasta. Hedefi yeni yapılanmada iyi bir yer tutmak.
EMİN ŞİRİN
Halen bağımsız olan Şirin, ANAVATAN'da iken bir dizi temasta bulundu. Mehmet Ağar, Erkan Mumcu, Devlet Bahçeli gibi liderlerle biraraya gelen Şirin, "Fransız modeli" önerdi. Ancak destek bulamadı.
SOLA İTALYAN, SAĞA JAPON MODELİ
Siyasetteki hızlı trafik ise şu projeler etrafında dönüyor.
Eski Başbakan Mesut Yılmaz AKP'ye karşı merkezde çatı olarak Japonya Liberal Demokratik Parti'yi örnek gösterdi. Yılmaz'ın "içinde değişen genel başkanlar, başbakanlar ayrı ayrı gruplar var" diye anlattığı partide, lider dört veya daha fazla aday olduğunda parti üyeleri arasında seçiliyor. Belirlenen ilk üç adaydan birini parlamento üyeleri lider olarak seçiyor.
"ZEYTİN AĞACI"
Sol için önerilen ve İtalya'da sağa karşı başarılı olan "Zeytin Ağacı" modeli, çok sayıda partinin bir araya gelerek ortak bir başbakan adaylığını öngörüyor.
Modelin en önemli özelliği ise, partilerin yönetimleri ve genel başkanlarının süreçte sabit kalması. Partiler, bu modelde seçime tüm partilerin mutabık olduğu "ortak bir program" altında giriyor.
(ANKA)
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
