|
 |
 |
 |
  |
|
Felçli hasta hareketi yeniden öğreniyor
Yatalak olan felçli hastalar artık umutsuz vaka değil! Genç nesil dahi doktorlardan John McDonald'ın geliştirdiği yöntemde; beyin ile vücut arasında kopan iletişim yeniden kuruluyor. Yapılan egzersizler sayesinde hasta vücutlar yeniden hareket etmeyi öğreniyor
Cohns Hopkins Kennedy Krieger Enstitüsü'ne bağlı olarak hizmet veren 'International Center for Spinal Cord Injury' felçli hastaların imdadına yetişiyor. Bu merkezin başında bulunan Dr. John W. McDonald, dünyanın en ünlü nörologlarından biri. Ayrıca felç konusunda yaptığı birçok araştırma var. Mc Donald, 'geliştirilmiş omarma terapileri' ile felçli vücutların his kazanabileceğini, fiziksel hareketlerin bu konuda çok yararlı olacağını söylüyor ve 'İmkansız diye bir şey yoktur' diyor. McDonald, geçirdiği kaza nedeniyle dokuz yıl boyunca felçli yaşayan ve iki yıl önce hayatını kaybeden 'Superman'i canlandıran aktör Christopher Reeve'in de doktoru. Amerika'nın ünlü doktoru McDonald geliştirdiği özel yöntemlerle tamamen felç olan insanlara hareket kabiliyetini nasıl yeniden öğretmeyi başardıklarını anlattı.
* Sizin uyguladığınız tedavinin klasik fizik tedaviden farkı nedir? Tedavi kapsamında hastaların vücutlarına elektrik akımlarıyla sinyaller veriyoruz. Bir bilgisayar, hastaların kollarına ya da bacaklarına elektrik yolluyor ve bu akımlardan hareketle hastalar vücutlarını hareket ettiriyor. Aynı zamanda özel olarak tasarlanmış bir havuz içinde hastalara su ile terapi de uyguluyoruz. Bu tedavi her türlü felç hastasına uygulanabiliyor. Büyükler için de yayarlı ancak özellikle küçük hastalar üzerinde etkili oluyor. Burada çocuklara ve büyüklere ayrı programlar uygulanıyor. Kişiye ve yaşa uygun egzersizler veriliyor. Tedavi sırasında hastanın sosyal yapısı ve psikolojisi de mercek altına alınıyor. Aynı zamanda hastalara evde yapmaları için de birtakım hareketler veriliyor. Hastanın geçirdiği gelişim yakından takip ediliyor. Hastaya felç geçirip unuttuğu hareket kabiliyetini tekrar öğretiyoruz.
* Omuriliğe mi yoksa beyne mi tekrar öğretmeye çalışıyorsunuz? Amacımız hareketlerin aktivite gücünü artırmak. Önemli olan bunları hatırlatmak. Hareketler yaptırarak yeniden hareket eder hale getirip nöronları uyandırmak. Çünkü omuriliğin kaza olan yerden aşağısı hareket edemez hale geliyor. Beynin tekrar öğrenme yeteneği var, omuriliğin de kendi kendini onarma yeteneği bulunuyor bunu harekete geçiriyoruz.
* Beyin unuttuğu halde nasıl hareket edebiliyor? Özel bir aletle bacakların ve felçli bölgelerin elektrik dalgalarıyla hareketini sağlıyoruz. Bir günde normal bir insanın atması gereken adımları felçlilere bu elektrik dalgaları yardımıyla attırıyoruz. Haftada üç gün çalışıyorlar. Tekrarlana tekrarlana, beyin hareketi yeniden hatırlamaya başlıyor. Örneğin kişi bisiklete bindirilerek o hareketin beyin tarafından düşünülmesinin sağlayabiliyoruz.
* Şu andaki bilgilerinize yıllar önce sahip olsaydınız, Superman ölmeden önce yürüyebilir miydi? Sanıyorum evet bu mümkün olabilirdi. Cristhopher Reeve'in yani 'Superman'in kazanın ardından omurilik zedelenmesi çok yüksek yerdeydi. 5 yıl boyunca hiç hareket edemedi, kimse yeniden yürüyebileceğine inanmadı. Ama, ölmeden önce kendi beyin gücüyle bacaklarını hareket ettirebiliyordu.
* Tekrar hareket kabiliyeti kazanmada yaşın bir önemi var mı? Merkezimizde çocuklar ve yetişkinler şeklinde iki bölüm var. Özellikle 7 yaşın altındakiler aktivitesel hareketlerle yeniden yürüyebilir. Bunu yapabilen başka merkez yok. Felç ne kadar önce olursa olsun bu yöntem herkeste işe yarayabiliyor. Geçmişte zamanlama çok önemliydi. Ancak artık kaza 5- 10 yıl önce de olsa iyileşmede bir etkisinin olmadığını belirledik.
* Ne kadar sürede beyin kaybettiği fonksiyonları kazanabilir? Özel yapım bisikletimiz var onu kullanıyoruz. Çok basit pedallı bir bisiklet. Elektrik akımlarıyla çalışıyor. Günde 3 saat bunu kullanarak bir saatte 6 bin adım atmış oluyorlar. Normal bir insan günde 12 bin adım atar. Eski yöntemle bu 2-3 yıl sürerdi. Ama bunda çocuklar
* ay kullandığında 3 ayda hareket eder hale gelebiliyor. Bazı hastalar sadece hareket kabiliyeti kazanırken bazılarında sadece doku gelişebiliyor. 2 hafta da olabiliyor, 3 ay da... Hastaya göre değişiyor.
* İlk adım MS, ALS veya kazalarda mı atılacak? Omurgaya zarar veren her çeşit hastalık için eşit. Beyin üzerine etkileri olabileceği üzerinde çalışıyoruz. Bu ekipmanları ellerine alıp evde yapmalarını ve böylelikle yeniden hareket eder hale gelmelerini destekliyoruz. Amacımız Hopkins'in uluslararası çalışmalarını böyle devam ettirmek. Bu alete bağladığımız bir cihazla yani bluetooth teknolojisiyle dünyanın neresinde olursa olsun hastaları bu merkezden izleyebiliyoruz. O nedenle dünyadaki diğer hastanelere de bu teknolojiyi götürmek çok önemli.
* Kaç ülkede çalışmanız var? Araştırmanın büyük bir bölümü Amerika'da oluyor ama Güney Amerika'da ve Kolombiya'da da omuriliğin kendini yenilemesi üzerine çalışmalarımız var. nKolombiya'daki çalışmalar insanlar üzerinde mi yapılıyor? Omurilik yapısı insana çok benzediği için maymunlar üzerinde çalışmalarımız sürüyor. Esas ilgi alanımız; fizyoterapiyi kullanarak vücuda tekrar çalışmayı öğretebilmek. Yıllarca sakat kalmış insanlara yıllar sonra bile bu yolla hareket kabiliyeti kazandırmayı amaçlıyoruz. Kaybedilen hareket kabiliyetini beyne tekrar öğretmek için yola çıktık. Hastaların bisiklet kullanmalarına yardımcı olan bu alet kasların ve kemiklerin yeniden gelişmesini sağlar. Bu bile başlı başına bir nedendir terapi için. Bir saatte bu hareketten 6 bin tane yapıyor. Böylece beyin sinir sistemine kendisini tamir etme komutu veriyor. Tamamen felçli hastaların yüzde 70'inde bu yöntem başarıya ulaştı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
