654 yıl sonra kapitülasyonlar canlandı. Türk yatırımcısına vergi yüzde 10'a çekilirken aynı vergi yabancıya sıfırlandı.
Maliye, piyasalarda yaşanan dalgalanmayı, yabancılara vergi teşviki vererek çözme yolunu seçti. Dün şaşırtan bir kararla tüm yatırımcılara yüzde 15 olan stopaj Türkler için yüzde 10'a indirildi, yabancılara ise sıfırlandı.
DÜNYADA ÖRNEĞİ YOK Vergideki bu çifte standart piyasada, Osmanlı'nın 654 yıl önce yabancılara tanıdığı kapitülasyonlara benzetildi. İşadamları "Vergi değil itibarımız sıfırlandı" dedi. Kararın piyasalara olumlu etkisi de olmadı. Dış piyasaların da etkisiyle ateş dinmedi.
Yabancı yatırımcı bilek büktü
Piyasada yabancı kaçışıyla hızlanan dalga hükümeti önlem almaya itti. Maliye 6 ay önce getirdiği yüzde 15 stopajı yabancı için kaldırdı. Yabancılar için sıfırlanan vergi Türkler için yüzde 10'a düşürülünce piyasada "Yabancıya kapitülasyon verildi" yorumuna neden oldu.
9Mayıs'ta piyasalarda başlayan dalgalanmanın ardından, yabancı sermayenin çıkışa geçmesine karşı ilk önlem paketi açıldı. Yabancıya "vergi teşviği" verildi. Yabancı yatırımcıların tahvil, bono, hisse senedi piyasasından elde ettikleri gelirlerden artık vergi alınmayacak. Yeni düzenlemeyle devlet iç borçlanma senetleri ve hisse senedi alım satımından doğan kazançlara uygulanacak stopaj, yüzde 15'ten yüzde 10'a çekildi. Mevduat faizinden ise eskiden olduğu gibi yine yüzde 15 vergi alınacak. Devlet Bakanı Ali Babacan ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtan,
dün sabah düzenledikleri ortak basın toplantısında, yerli ve yabancı yatırımcıya şu mesajları verdi:
İNAT OLMAZ: (Unakıtan) Ekonomi böyle bir şey icap ettirirken 'Biz yapmayacağız' diye durmanın alemi yok. Ne gerekiyorsa o tedbirleri alıyoruz. Dünyanın gidişatında da yabancı yatırımcıların kendi ülkelerinde vergilendiriliyor. 'Herkes gider Mersin'e biz gideriz tersine' olmaz. Global ekonominin gereği neyse onu yerine getiriyoruz. 'Daha önce bunu niye böyle yapmadınız?' Daha önceki şartlara göre o şekilde yaptık.
HAZİNE'YE DESTEK Mİ: (Unakıtan) 'Bundan sonra acaba bizi tekrar borçlandırmaya mı yönlendiriyorsunuz?' Biz, borçlandırmaya falan yönlendirmiyoruz. Bizim borç almada öyle bir sıkıntımız da yok. Ama bu tedbirleri de almamıza gerek vardı. 'Alın paranızı devlete verin' şeklinde bir düşüncemiz söz konusu değil.
BÜTÇEYE MALİYET: (Unakıtan) Yeni düzenlemelerin bütçeye maliyeti sıfırdır. Zarar eden yerden vergi alamazsın. Bana göre bedeli artıdır. 2006'da buradan bir gelir beklemedik. Bu nedenle hedefleri sıkıntıya sokacak bir kaybımız da söz konusu değil.
YERLİ YATIRIMCI KAÇAR MI: (Unakıtan) Yerli yatırımcı için stopajı yüzde 10'a çektik. Bu da bir tedbirdir. Onun dışında yurt dışına gitmelerini engellemeye yönelik yapılabilecekler vardır, yapılamayacak olanlar vardır.
YAPACAĞIMI BİLİRİM: (Unakıtan) 'Borsacılar için ben, yapacağımı bilirim' dediysem bu yaptığımız, 'Yapacağımı bilirim' manasında değil. Beni izlemeye devam edin.
DALGALANMANIN MALİYETİ: (Babacan) Bu konuyu değerlendirirken, faizlerin yüzde 66 olduğu dönemden bugüne kadar sağlanan düşüş sonucu elde edilen avantajın bir kenara yazılması gerekiyor. Faizlerde şimdiye kadar sağladığımız tasarruf çok çok büyük oranlarda.
STOPAJ ORANI NİÇİN DEĞİŞTİ: (Babacan) Her uygulamada olduğu gibi teorik çalışmalar ayrı, fiilen uygulamaya başladıktan sonra karşı karşıya kalınan durum farklı. 'Defalarca uygulama ile ilgili gidişat nasıl, iyileştirmeler nerelerde, nasıl yapılabilir' diye fikir egzersizi yapa yapa gelmiştik. 6 ay bir süreç değil. İyi bir test süreci geçti.
