|
 |
 |
 |
  |
|
Sivilceleriniz hakkında her şey
Çoğumuzun başına gelmiştir; belki de çok önemli bir randevudan hemen önce, tam yanağımızın ortasında veya burnumuzun üzerinde, 'Olamaz! Bu da nerden çıktı şimdi!' dedirten, kocaman bir 'sivilce'! Öfkeyle sıkılan, panikle örtülmeye çalışılan, ertesi günkü randevunuzun pembe hayallerini bir anda karartan bir sivilce! Bu kendiliğinden hallolacak normal bir durumdur ve 'akne' adını verdiğimiz deri hastalığından tamamen farklıdır. Akne, deri altındaki kıl kökü-yağ bezi biriminin iltihaplanmasıdır ve tıbbi tedavi gerektiren bir durumdur. Yağ bezleri çoğunlukla yüz, sırt ve göğüste bulunduklarından en çok bu bölgelerde görülür. Aknenin sorumlusu olarak yağ bezinin, cildi ve kılları beslemek, koruyucu bir tabaka oluşturmak için ürettiği 'sebum' adı verilen yağ salgısı gözükmekte. Normalde cildimizde her kıl köküne denk gelen bir yağ bezi bulunur. Bu bezin salgısı ince bir kanal yoluyla cilt yüzeyine ulaşır. Çeşitli nedenlerle yağ salgısının artması, sebumun kanalda birikmesine ve bir şekilde bu kanalın tıkanmasıyla da sivilce oluşumunun ilk adımının atılmasına yol açar.
HORMONLARIN ROLÜ
Akne hormonal bir hastalık değildir. Buna rağmen hormonların akne oluşumunda rolü büyüktür. Ergenliğe girerken ilk hormonal fırtınalarla derinin yağ dengesi bozulur. Adet düzensizliklerine neden olan polikistik over sendromu, yağ bezinin sebum salgısını tetikleyen bir durumdur. Androjenler ise pratikte erkeklik hormonudur ve minimal miktarda da olsa kadın vücudunda da bulunur. Miktarı normali aştığında yağ bezleri hassaslaşır, aktiviteleri artar, deri yüzeyine açılan kanalcık daralır. Bu şekilde kanalda biriken yağ salgısı bir süre sonra iltihaplanarak sivilce oluşumuna neden olur.
DÖRT EVRELİ BİR SORUN
Genelde insanlar, aknenin karakteristik bütün işaretlerini 'sivilce' diye adlandırırlar. Ancak bütün sivilceler aynı değildir. İlk aşama aknede 'komedonlar'dır. Yağ bezinin dışarıya açılan kanalı kısmen veya tamamen kapandığında siyah veya beyaz noktalar olur. Eğer kanalın ağzı tamamen kapalı değilse, salgılanan yağın bir miktarı, atıklar ve ölü hücreler yüzeye ulaşabilir. Melaninden dolayı koyu renk alır. Bunlar siyah noktalardır. Hapsolan sebum iltihaba yol açar. Yağ kanalının ağzı tamamen kapalıysa; o zaman deri altında biriken yağ, beyaz noktalar şeklinde gözükür ve ne zaman patlayacağı belli olmayan bomba gibidir. Her an nefret edilecek bir sivilceye dönüşebilir. Bundan sonra deri yüzeyinde yaşayan bazı bakteri ve mantarların da olaya karışmasıyla bir iltihap ortaya çıkar. Bu kırmızı kabarıklıklara 'papül' adı verilir. Papüller iltihapla dolarsa sarı başlı sivilceler oluşur. Bunlara da 'püstül' denir. Aknenin en ağır formu ise deri altında sertlik oluşturan ve değişik büyüklükte olup, çoğunlukla iz bırakan kistler ve nodüllerle kendini gösteren şeklidir.
AKNEYİ ARTIRAN FAKTÖRLER
Bazı faktörler androjen aktivitesini artırarak ve yağ bezini daha duyarlı kılarak akne gelişmesini kolaylaştırır.
* Kalıtım; anne veya babadan biri veya her ikisi de akne sorunu yaşamışsa, görülme olasılığı artar.
* Stres başlı başına etkendir.
* Yumurtalık kistleri, hormon dengesini bozarak sebum yapımını uyarır.
* Kortizon türevleri, B12 vitamini, folik asit, lityum gibi bazı antidepresanlar akne oluşumuna sebep olabilir.
* Yanlış makyaj malzemesi ve kozmetik kullanımı erişkin yaşta görülen aknede önemli rol oynar. Atmosferdeki bazı atık gazlar ve nemli ortamlarda yapılan işler akneyi kötüleştirir. Hem gözenekleri tıkamak, hem de yağ bezi kanalını uyarmak suretiyle bu soruna olumsuz etki ederler. Aknenin şiddeti ne olursa olsun; uzman bir hekim kontrolünde güvenli biçimde tedavi edilebilir. Farklı türde ve şiddette aknenin tedavisi için farklı seçenekler vardır. Akneyle mücadelede başarılı olunabilmesi için en uygun tedavi yolunun seçilmesi gerekir. Bu süreçte hekimizin önerilerine sıkı sıkıya uymak, tedaviyi bilinçli bir şekilde sürdürmek gerekir. Yarın bu sayfada akne ve izleriyle ilgili tedavi yöntemleri, akne oluşumunu engelleyen veya tedaviyi kolaylaştıracak pratik önerileri ele alacağım. Ayrıca sizden gelen soruları yanıtlamaya çalışacağım.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
