9 bin gerçekçi mi? Yasa: 01.01.2007'den sonra sigortalı olacaklarda kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9 bin gün prim bildirilmiş bulunması koşuluyla aylık bağlanacağı belirtiliyor. Yaş sınırı, 2036'dan başlayarak kadınlar için 2048'e, erkekler için 2044'e kadar artırılıp, 65'e yükseltiliyor.
Gerekçe: Türkiye'de ortalama yaşama süresinin 66 yıl olduğu gözetildiğinde, yasa ile tüm sigortalılar yönünden emekli aylığı bağlama yaş sınırının zaman içinde de olsa 65'e yükseltilmesi, sürekli çalışma
olanağı işverenin inisiyatifinde olan sigortalılar yönünden de prim ödeme gün sayısının 7 binden 9 bine çıkarılmasının gelecek kuşakların emeklilik hakkına kavuşmasını olanaksız kılacağı açıktır. Esnek, kayıtdışı çalışmanın, sendikasızlaştırmanın ve yoğun işsizliğin yaşandığı ülkemizde 9 bin prim ödeme günü gerçekçi görünmüyor. 1.1.2007'de 18 yaşında iken sosyal sigorta kapsamına giren ve 25 yıl prim ödeyip 43 yaşında emekli olma hakkı kazanan bir sigortalı, ancak 22 yıl sonra (65 yaşında) aylık alabilecek. Aynı gün işe başlayan ve prim ödeme süreleri eşit olan farklı yaştaki sigortalılar, yaşlılık aylığına aynı yılda alamayacak.
Memura sahip çıktı Yasa: Memurların tüm aylık gelirlerinden prim kesintisi yapılacak. Memurların maaşlarındaki düşüşler 2008 yılı sonuna kadar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacak.
Gerekçe: Emekli Sandığı iştirakçileri yönünden prim oranı yüzde 14'e düşürülmesine karşın, prime esas matrahın artması nedeniyle görev aylıklarında azalma olması kaçınılmaz. Azalma iki yıl Kurum'ca karşılanır diyor. Böylece, görev aylıklarındaki azalma iki yıl ertelenmiş oluyor.
Aylıklar düşecek Yasa: Aylık bağlama oranı, 2015 sonuna kadar yüzde 2.5, 2016'dan başlayarak yüzde 2 olacak. Ayrıca aylık bağlama oranı yüzde 90'ı geçemeyecek.
Gerekçe: Bağlama oranının düşmesi daha az aylık demek.
Memura darbe Yasa: Emekli Sandığı'na tabi memurların emekli aylıklarının hesaplanmasında, tüm görev yaptığı dönemdeki aylık ve yapılan ödemelerin brüt tutarları dikkate alınır.
Gerekçe: Bu yöntem, memurun, göreve başladığı yıllarda daha düşük olan aylık öğeleri üzerinden hesaplanan prime esas kazançları yaşlılık aylığının belirlenmesinde de dikkate alınacak ve sonuca etkili olacak. Yaşlılık aylığı bağlama oranının da düşürüldüğü göz önünde bulundurulduğunda, bağlanacak yaşlılık aylığının bugüne göre daha düşük olmasına yol açacağı ortada.
Geçiş süresine itiraz Yasa: 1.1.2007'ye kadar geçen süreler için yaşlılık aylıkları eski kurallara, bu tarihten sonraki sürelerine ilişkin aylıklar ise yasa kurallarına göre hesaplanarak her iki tutarın toplamının esas alınacak.
Gerekçe: Bu konu, aynı görevde çalışmış ve çalışanların emekli aylıkları ile ölenlerin dul ve yetimlerinin aylıkları arasında fark oluşturacak, adaletsizlik yaratacak. Önceki ve sonraki emekliler arasındaki farkı giderecek düzenlemeye mevcut yasalarda yer verilmesine rağmen, reformda bu nokta gözetilmiyor.
TÜFE refahı düşürür Yasa: Bağlanan gelir ve aylıklar, her yılın ocak ve temmuz ödeme günlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altı aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu'nca açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları (TÜFE) genel indeksindeki değişim oranı kadar artırılarak belirlenecek.
Gerekçe:Yasal kesin ölçütler yerine piyasa koşullarına dayanan yönetsel keyfi ölçütlerle artırılması hukuk devleti ilkesine aykırılık oluşturuyor. Emekli aylıklarının TÜFE kadar artırılması, ulusal gelirdeki artış payının aylıklara yansıtılmaması, emeklilerin ulusal gelirden aldıkları payın daha da gerilemesine neden olacak.
Çifte standart Yasa: Kimi ağır ve çalışanı yıpratıcı işleri yapanlara fiili hizmet zammı bağlanması.
Gerekçe: Fiili hizmet zammı (yıpranma payı) eklenmesi gereken kimi ağır ve çalışanı yıpratıcı işleri yapanlar arasında eşitsizlik yaratılıyor. TRT'de haber hizmeti yapanlar ile devlet tiyatrosu sanatçıları ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın şef ve üyelerine sağlanan hızlandırılmış emeklilik hakkı verilirken reform, benzer işi yapan özel TV kuruluşları, tiyatrolar ve orkestraları kapsamıyor. Yasada, THY ve özel havayolu firmaları arasında ayrım yapılması da çifte standarda yol açıyor.
İkramiye ödemeleri Yasa: Emekli ikramiyeleri bir yıl daha Sosyal Güvenlik Kurumu'nca ödenecek. Daha sonra ödeme doğrudan son çalışılan kurumca yapılacak.
Gerekçe: Kimi kamu kurum ve kuruluşlarının mali zorluk nedeniyle işçilerin kıdem tazminatlarını ödemekte güçlük içinde bulundukları bir gerçektir. Düzenlemeyle, memurlar ve diğer kamu görevlileri emekli ikramiyesini alabilmek yönünden aynı güç koşullar içine itiliyor.
'Diş'li veto Yasa: 18-45 yaş arasındaki kişilerin diş protez giderleri karşılanmayacak. 45 yaş ve üzerindekilerin ise protez giderlerinin yarısı ödenecek.
Gerekçe: Bu durum, Anayasa'da yer verilen sosyal devlet ilkesiyle, 56. maddesindeki devletin herkesin yaşamını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak" yükümlülüğüyle bağdaşmıyor.
