Manchester yârdan mı geçecek, serden mi? Bitmişi değil, maketi etkili

Manchester yârdan mı geçecek, serden mi?

Dünyanın en küresel, en yaygın iletişim mecrasının futbol olması artık kimseyi şaşırtmıyor. Özellikle futbol ekonomisi bugün Batı'daki birçok üniversitede başlı başına yüksek lisans programı olarak okutuluyor. Bizde de örneğin Kadir Has Üniveristesi konuyu akademik boyuta taşımış durumda. Ev sahipliğini yaptığımız 2.5 saatlik Şampiyonlar Ligi Finali ülke ekonomisine toplamda 390 milyon Euro'luk katkı yaptı. Yani, Galatasaray'ın yıllık bütçesinin 8 katı...
Artık futbol kulüpleri sadece, maçlara gelen seyircilerin ödediği bilet paralarıyla dönmüyor. Özellikle futbolda söz sahibi 5 Avrupalı ülkedeki toplam futbol gelirinin yüzde 80'i maç hasılatından değil medya gelirleri ve sponsorluktan elde ediliyor. Bizde bu orana yaklaşmış tek kulüp Fenerbahçe. 52 ülkenin üye olduğu UEFA'nın Avrupa futbol pazarındaki büyümesi yıllık yüzde 30'u buluyor. Bugün UEFA'nın Şampiyonlar Ligi maçlarının yayın hakkından alacağı para tam tamına 632 milyon Euro. Yani FB'nin yıllık bütçesinin altı katı...
Futbolun beşiği İngiltere'de yaklaşık 1 aydır "para için her sponsor mübah mı?" tartışması yaşanıyor. Dünyanın en zengin ikinci kulübü Manchester United, bir süredir formasına reklam verecek sponsor arayışında. Kulübe yılda 9 milyon Pound veren Vodafone'nun daha iki yılı olmasına rağmen anlaşmayı aniden feshetmesi, İngiliz kulübünü arayışlara yöneltti. Manchester'in beklediği cevap mart başında geldi. Endonezya kökenli bir şirket yıllığı 15 milyon Pound'a dört yıllık forma reklamı anlaşması imzalamaya hazırdı. Teklifi duyan Manchester'in Amerikalı patronu Glazer'in ağzı kulaklarındaydı. Çünkü alanında rekor olan bu anlaşma karşılığında kasasına 105 milyon dolar para girecekti. Ancak muhafazakar İngiliz halkının bu sponsoru kabullenmesi çok zordu. Kesenin ağzını açan firma internet üzerinden bahis ve kumar oynatan Mansion'dan başkası değildi. Dahası firmanın dolar trilyoneri sahibi Putera Sampoerna servetini sigara üreticiliğinden yapmıştı.
İngiliz basını muhalefete başlamakta gecikmedi. Ülkenin en saygın gazetelerinden Independent "Bir sponsor için Manchester United formasıyla kumar oynamayın" başlığını atmaktan çekinmedi. Bu baskılar yüzünden anlaşma 1 aydır imzalanamıyor. Şimdi top, Manchester United yönetiminde. Ya futbolun, 'zeki, çevik ve ahlaklı' olanını tercih edip teklifi reddedecekler ya da pragmatizmi seçip "Bu çark başka türlü dönmüyor" diye sponsorluğu kabul edecekler. Futbolda değerlerle hedefler bir kez daha çatışıyor. İşte futbol ekonomisinin geldiği nokta.