 Kişi başı aylık kazanç %12,3 arttı
Türkiye'de 2005 yılının Ekim-Kasım- Aralık aylarını kapsayan 4. döneminde haftalık fiili çalışma süresi, önceki yılın aynı dönemine göre değişmezken, kişi başına aylık ortalama brüt ücret ile kazanç yüzde 12,3 artış gösterdi.
Türkiye İstatistiK Kurumu (TÜİK), 2005 yılının 4. dönemine ilişkin ''İmalat Sanayiinde Ücret ve Kazançı'' açıkladı. Buna göre, 2004 yılının son döneminde 46,6 saat olan haftalık fiili çalışma süresi (fazla mesai dahil), 2005 yılının aynı döneminde de aynı kaldı.
Aynı dönemde, kişi başına aylık ortalama
brüt ücret 1,176 YTL'den 1,216 YTL'ye, brüt kazanç 1,313 YTL'den 1,382 YTL'ye yükseldi.Geçen yılın son döneminde fiili çalışma karşılığı saatlik brüt ücret, işyeri büyüklüğüne göre karşılaştırıldığında, işyeri büyüklük grubu arttıkça kişi başına fiili çalışma karşılığı saatlik brüt ücretin de arttığı görüldü.
İşyeri büyüklük grubuna göre en yüksek fiili çalışma karşılığı saatlik brüt ücret, 500 ve daha fazla ücretli çalışanı bulunan büyük ölçekli işyerlerinde yaşandı. Aylık ortalama brüt kazançlar iki basamaklı ekonomik faaliyet kolu itibariyle incelendiğinde, en yüksek ortalama brüt kazanç, 3, 741 YTL ile ''Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı'' ekonomik faaliyetinde görüldü. Bunu 2,485 YTL ile ''Kimyasal madde ve ürünleri imalatı'' ekonomik faaliyeti takip etti.
İŞYERİ BÜYÜKLÜĞÜNE GÖRME ÜCRETLİ ÇALIŞANLAR
Yine imalat sanayiinde işyeri büyüklüğüne göre kişi başına aylık ortalama brüt ücret ve kazançlar karşılaştırıldığında, işyeri büyüklüğü arttıkça kişi başına aylık ortalama brüt ücret ve kazancın da yükseldiği görüldü.
2005 yılının 4. döneminde, 10-49 ücretli çalışanı bulunan işyerlerinde, kişi başına aylık ortalama brüt kazanç 964 YTL, aylık ortalama brüt ücret ise 811 YTL olarak belirlendi.
Geçen yılın son döneminde, 500 ve daha fazla ücretli çalışanı bulunan büyük ölçekli işyerlerinde, kişi başına aylık ortalama brüt kazanç 1,649 YTL, kişi başına aylık ortalama brüt ücret ise 1,484 YTL olarak tahmin edildi.
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN GETİRDİKLERİ
İşyerinin doğrudan veya dolaylı toplu iş sözleşmesi kapsamında olup olmama durumuna göre aylık ortalama brüt ücret ve kazançlar incelendiğinde, bu kapsamındaki işyerlerinde ücretli çalışanların aylık ortalama brüt ücret ve kazançları, kapsam dışında bulunan işyerlerine göre daha yüksek olduğu görüldü.
Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işyerlerinde, 2005 yılının dördüncü döneminde kişi başına aylık ortalama brüt kazanç 1,887 YTL ve kişi başına aylık ortalama brüt ücret 1,633 YTL olarak belirlendi. Toplu iş sözleşmesi kapsamı dışında kalan işyerlerinde ise 2005 yılının dördüncü döneminde kişi başına aylık ortalama brüt kazanç 1,002 YTL ve kişi başına aylık ortalama brüt ücret 902 YTL olarak tahmin edildi.
Bu kapsamdaki işyerleri ile kapsam dışındaki işyerleri arasındaki ücret farklılığı kamu-özel sektör ayrımında da değişmedi. Sonuç olarak, toplu iş sözleşmelerinin ücretler ve kazançlar üzerinde çok etkili olduğu görüldü.
İSTATİSKİ BÖLGE SINIFLANDIRILMASINA GÖRE ÜCRETLER
2005 yılının dördüncü döneminde, İstatistiki Bölge Sınıflaması Düzey1'e (NUTS1) göre 12 bölgedeki aylık ortalama brüt kazançlar incelendiğinde, en yüksek kişi başına aylık ortalama brüt kazanç 1,986 YTL ile Batı Karadeniz Bölgesinde, onu 1,637 YTL ile Doğu Marmara Bölgesi ve 1,629 YTL ile Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi takip etti. İstanbul Bölgesinde kişi başına aylık ortalama brüt kazanç 1,355 YTL olarak belirlendi.
EKONOMİK FAALİYET KOLUNA GÖRE ÜCRETLER
Aylık ortalama brüt kazançlar iki basamaklı ekonomik faaliyet kolu itibariyle incelendiğinde, en yüksek ortalama brüt kazanç 3,741 YTL ile ''kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı'' ekonomik faaliyetinde oldu.
Bunu 2,485 YTL ile ''Kimyasal madde ve ürünleri imalatı'' ekonomik faaliyeti takip etti. Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işyerlerinde, en yüksek ortalama brüt kazanç, 3,814 YTL ile ''kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı'', 2,772 YTL ile ''kimyasal madde ve ürünleri imalatı'' ve 2,557 YTL ile ''plastik-kauçuk ürünleri imalatı'' ekonomik faaliyet kolunda görüldü.
Toplu iş sözleşme kapsamı dışındaki işyerlerinde, en yüksek ortalama brüt kazancın, 4,405 YTL ile ''tütün ürünleri imalatı'' ve 3,586 YTL ile ''kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı'' ekonomik faaliyet kolunda olduğu yaşandı.
KAMU VE ÖZEL SEKTÖRDE ÜCRETLİ ÇALIŞANLARIN KAZANÇLARI
2005 yılının dördüncü döneminde kamu sektöründe en yüksek ortalama brüt kazancın 3,814 YTL ile ''kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı'' ve 3,175 YTL ile ''ana metal sanayi'' sektöründe olduğu görüldü.
Özel sektörde ise en yüksek ortalama brüt kazanç 3,586 YTL ile ''kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı'' ve 2,441 YTL ile ''kimyasal madde ve ürünleri imalatı'' sektöründe oldu.
Genelde kamu sektöründe çalışanların ortalama brüt kazançları, özel sektörde çalışanlara göre daha yüksek olduğu belirlendi. 2005 yılının dördüncü döneminde ücretli çalışanlara yapılan ikramiye ve prim ödemelerinin, kamu-özel sektör ayrımında aylık ortalama brüt kazanç içindeki oranına bakıldığında, ikramiye ve prim ödemelerinin aylık ortalama brüt kazanç içindeki oranının kamu sektöründe yüzde 16,3, özel sektörde ise yüzde 8,8 olduğu görüldü.
(AA)
|
