ABD Hazinesi ile Türkiye arasındaki risk makası daraldı

Türkiye'nin borçlanma riski tarihi düşük düzeylerine indi. Türkiye ile ABD hazinelerinin uluslararası piyasalarda işlem gören aynı vadeli borçlanma tahvilleri arasındaki faiz farkı krizlerdeki yüzde 10'lar düzeyinden yüzde 2'ye doğru düştü. 2030 vadeli Türkiye Eurobondu'nun faizi şubat itibariyle ortalama olarak aynı vadeli ABD faizinin sadece 2.38 puan üstünde. Bu, tarihi düşük düzeyleri ifade ediyor.

Faiz makası daralıyor
Yukarıda yer alan grafikten de izlenebileceği gibi, kriz zamanlarında bu faiz farkı veya Türkiye riski yüzde 10'a kadar çıkmış. Mart 2001'de ABD'nin faizi yüzde 5.4 iken Türkiye'nin yüzde 15.7'ye çıkmış. Benzer bir fark Temmuz 2001'de yüzde 10.3 ile gerçekleşmiş. O tarihten bu yana büyük dalgalanmalar olsa da Türkiye riski ve faizinin genel yönü aşağıya doğru olmuş. 2002 siyasi belirsizliği, 2003 Irak savaşı, 2004'teki birinci FED etkisi ile Türkiye Eurobondu'nun faizi yükselmiş. Risk makası yükselmiş.
Türkiye riskinin azalmasının veya faizinin aşağı yönlü olmasının temel nedeni bu sırada dünyadaki likidite bolluğu. Bu nedenle risk azalması sadece Türkiye'ye özgü bir gelişme değil. Aynı zamanda Rusya, Brezilya, Meksika ve benzeri ülkelerin riski de azaldı. Yani küresel bir etki söz konusu. Bu olumlu ortamdan yararlanmak için de bazı ülkeler dış borçlarını erken ödeme yoluna gidiyor.

Erken ödeme dopingi
Son haftalarda Türkiye kağıtlarına olan yüksek ilginin nedeni de bu erken ödeme. Hareket Brezilya ile başladı; Meksika ile sürdü ve son olarak Venezuella ile devam etti. Gelecek üç dört yıllık süreçte dış borç ödemelerini rahatlatmayı hedefleyen bu ülkelerin borçlarını erken geri çağırması belli bir arz eksikliği yaratıyor. Geride kalan kağıtların ve bu arada Türkiye Eurobondları'nın değerini artırıyor ve faizini düşürüyor. Bu kararlar açıklanmadan önce 2030 vadeli Eurobond'un satış değeri 154-155 binden 157-158 bin dolar bandına çıktı. Bu yolla Türkiye'nin faizi de ABD Hazinesi faizine 2.38 oranında yaklaştı. Türkiye için en yüksek faiz farkı olan yüzde 10.3'e puana göre bu oran dörtte bire inişi ifade ediyor.

Türkiye riski düştü
Eurobond faizinin bu kadar düşmesi, faiz farkının bu kadar azalması, Türkiye riskinin de azaldığına işaret ediyor. ABD Hazinesi'nin riskinin dünya piyasalarında sıfır kabul edildiğini, fiyatlanmadığını dikkate alırsak, 2.38 düzeyi tarihsel olarak en düşük düzey. Sadece Türkiye riski değil, diğer ülkelerin riski de düşmüş durumda. Bu da, ya bu ülkelerin ve Türkiye'nin temel verilerinde iyileşme olduğuna, riskinin gerçekten düştüğüne veya piyasaların bol likidite etkisinde yanlış fiyatlama yaptığına yorumlanabilir.
Belki de ikisinin belli ölçüde etkisi söz konusu olabilir.

Binay'ın yorumu
Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Şükrü Binay'ın yorumu ise ülkeler ekonomisi ve hazineleri arasında risk yakınlaşması olduğu şeklinde. Binay, "Hazineler arasında risk farklılığı kalmadı.
Artık faizler riske göre fiyatlanmıyor. Bu ülkelere giren parayı başka türlü açıklayamazsınız" dedi. Şükrü Binay bu tezinin gerekçesini şöyle açıklıyor:
"ABD ekonomisinin durumuna baktığımız zaman riski yüksek. Hem bütçe açığı yüksek hem dış açığı yüksek. ABD ekonomisi sağlam değil. Riskli. Ama ABD ekonomisi çöktüğü zaman bütün dünya da çökecek. Dolasıyla piyasalar bu riski fiyatlayamıyor. Zaten ABD temel alınan bir ülke. Bu durumda yüksek faizlerden dolayı para diğer ülkelere gidiyor. ABD Hazinesi'nin riski ile diğer ülke hazinelerinin riski yakınlaşmış oluyor."

Şans faktörü
Anlaşılan bu dönemde siyasi ve ekonomik istikrarı yakalama ve AB ile müzakerelere oturma gibi kazanımları yanında Türkiye'nin şansı da yaver gidiyor.

Sonuç
"Şans, hazırlık ile fırsatın birleştiği noktada gerçekleşen şeydir " Elmer Letterman