Kapasite kullanımında düşüş
Türkiye'de, 2004 yılı Aralık ayında yüzde 84 olan üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanımı, geçen yılın aynı ayında 3,4 puan azalarak yüzde 80,6 seviyesine indi.
Söz konusu ayda imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı devlet sektöründe yüzde 86,6, özel sektörde ise yüzde 78,9 oldu. 2004 yılının aynı döneminde kapasite kullanım oranları kamuda yüzde 87,6, özel sektörde yüzde 81,6 olarak belirlenmişti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), imalat sanayiinde eğilimler anketi 2005 yılı Aralık ayı sonuçlarını açıkladı.
FAALİYET
KOLLARINA GÖRE
TÜİK tarafından 2,826 işyerinden derlenen verilere göre, 2005 yılı Aralık ayında imalat sanayiinde iktisadi faaliyet kollarına göre kapasite kullanımı en yüksek sektör, yüzde 94,4 ile büro, muhasebe, bilgi işlem makinaları imalatında görüldü.
Kapasite kullanım oranları, gıda ürünleri ve içecek imalatında yüzde 72,5, tütün ürünleri imalatında yüzde 75,0, tekstil ürünleri imalatında yüzde 80,4, giyim eşyası imalatında yüzde 83,1, derinin işlenmesi bavul, çanta ve benzeri imalatında yüzde 69,9, ağaç ve mantar ürünleri imalatında yüzde 83,8, kağıt ve kağıt ürünleri imalatında yüzde 83,7, basım ve yayım imalatında yüzde 76,6 olarak gerçekleşti.
Aynı dönemde, kapasite kullanım oranları, kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünlerinde yüzde 85,8, kimyasal madde ürünleri imalatında yüzde 75,9, plastik kauçuk ürünler imalatında yüzde 81,3, metalik olmayan diğer mineral madde imalatında yüzde 80,8, ana metal sanayiinde yüzde 82,2, metal eşya sanayiinde yüzde 72,1, makine ve teçhizat imalatında yüzde 78,9, elektrikli makine cihazları imalatında yüzde 79,2, radyo, TV haberleşme cihazları imalatında yüzde 83,2, tıbbi, optik hassas aletleri imalatında yüzde 86,8, taşıt araçları ve karoseri imalatı yüzde 85,5, diğer ulaşım araçları imalatında yüzde 75,9 ve mobilya imalatında yüzde 87,9 olarak belirlendi.
TAM KAPASİTE İLE ÇALIŞAMAMA NEDENLERİ
Bu arada tam kapasite ile çalışamama nedenleri göz önüne alındığında 2005 Aralık ayında, 2004 yılının aynı dönemine göre, dış pazarda talep yetersizliği yüzde 14,3'den yüzde 18,9'a, mali imkansızlık yüzde 1,4'den yüzde 3'e, ithal mallarda hammadde yetersizliği de yüzde 1'den yüzde 2,1'e ve yerli mallarda hammadde yetersizliği de yüzde 2,7'den yüzde 3,3'e yükseldi.
Söz konusu ay, işçilerle ilgili meseleler yüzde 2,6'dan yüzde 1,4'e, iç piyasada talep yetersizliğinin payı da yüzde 72,4'den yüzde 56,7'ye indi.
Öte yandan, söz konusu anketin beklentiler bölümünde, bu yılın Ocak ayında üretim miktarında artış belirten işyeri oranı yüzde 26,3, yurtiçi satışlarda artış belirten işyeri oranı yüzde 14,6, satış fiyatlarında artış yüzde 14,0 ve hammadde fiyatlarında artış belirten işyeri oranı da yüzde 12,7 olarak saptandı.
(AA)
|