| |
Şangay'da neler gördük?
Adamın biri kafayı çekmiş... Kaldırımda nara atıyor, gelip geçene bulaşıyordu... Hemen polis geldi... Sarhoş "bir şey yapmıyorum" dercesine polise itirazda bulunmak istedi. Polis, sarhoşu otomobile bindirdi, götürdü. Olay Şangay'da oldu. Şangay'da yaşayan arkadaşımız Noyan Rona dedi ki: - En ufak suç serserilik... Bu sarhoşun işlediği suç gibi... Şimdi 15 gün gözaltında kalacak... Muhtemelen, başka bir şehirden Şangay'a gelmiştir... Geldiği kente geri yollanacak.
Caddelerde, kavşaklarda, meydanlarda "kameralar" gördük. Bazı büyük konut sitelerinin içinde "bisikletli, motosikletli güvenlikçiler" dolaşıyorlar. "Yü Yüan Garden" eski Çin mimarisinin hâkim olduğu bir çarşı. "Şiang Yean Market" her türlü ürünün satıldığı bir "pazar." Buralar "güvenlikçi" dolu. Bir kısmı "üniformalı." Bir kısmı "sivil."
Bütün bu önlemlere rağmen Şangay'da "kapkaç, gasp" olmuyor mu? Oluyor ama "yok denecek kadar az." Kapkaç yapana "7 yıla kadar hapis." Kapkaç, gaspa dönüşmüşse, kapkaççı parasını ya da çantasını aldığı kişiyi yerde sürüklemişse, zor kullanmışsa "10 ile 15 yıl arasında hapis." Gaspçı "ölüme sebep olmuşsa..." Cezası "idam."
Af diye bir şey yok. 1999'da, Çin Halk Cumhuriyeti'nin 50. kuruluş yıldönümünde affın "lafı çıkmış." Ama gerisi gelmemiş. Biz Çinliler'le konuşurken "genel af" diyecek olduk. Herkes birbirine baktı. "Bu Türk neden bahsediyor" dercesine.
Çin'in ikinci büyük bankası Bank of China'nın eski genel müdürü hapiste. Ondan önceki genel müdür yine hapiste. Şangay'ın emlak kralı diye bilinen, Çin'in "10 büyük zengininden biri olan" Çinli de hapiste. Bankacıların suçu "usulsüz kredi vermek." Emlak kralının suçu "usulsüz kredi kullanmak."
Noyan Rona ile "yabancı sermaye konusunu" araştırdık. "Çinli yetkililerle" konuştuk. İşte son bilgiler: * 24 milyon kişi yabancı sermaye yatırımlarında çalışıyor. * Toplam verginin yüzde 40'ını yabancı sermayeli şirketler ödüyor. * Şu ana kadar gerçekleşen yabancı sermaye yatırımı 840 milyar dolar. * Her hafta 1 milyar doların üzerinde yabancı sermaye giriyor. * Sözleşme bazında ise yabancı sermaye girişi 1.1 trilyon dolar.
Şangay'da bir inşaat gezdik. Bitince 107 kat olacak. Burası "dünya ticaret merkezi." Bitiş tarihi 2008. Çin 2008'e ve 2010'a büyük önem veriyor. 2008'de "olimpiyatlar" var, 2010'da da "Expo."
Birkaç günlüğüne Şangay'a gittik. Giderken uçakta zor yer bulduk. Dönüşte de öyle. THY, Çin seferlerini artırmalı. Dün "Şangay, Çin'in en güvenli kenti" diye yazmıştık. Bugün noktayı "Şangay bir yabancı sermaye cenneti" diye koyalım. Kaldığımız otel "yabancı yatırımcı doluydu." Yabancı yatırımcıya yapılan muamele ise "VIP" muamelesi, "kral" muamelesi.
|