 |
| Bir düşler İstanbul'unda dönen dolaplar
|
|
Yılmaz Erdoğan, hem ülkemiz üzerine ilginç şeyler söylüyor, hem de ilk iki filmindeki çabasını daha da ötelere taşıyarak, tam bir yönetmen olmaya doğru dev bir adım atıyor.
Yılmaz Erdoğan'ın beklenen filmi "Organize İşler" i çok sevdim, hemen söyleyeyim. Biliyorum, armudun sapı, üzümün çöpü deyip kimi şeylere takılacaklar olacaktır. Zaten oldu bile galiba (Dışarıdaydım, yazıları pek okuyamadım). Bu itirazların bazıları haklı da olabilir. Ama, ağaçlara bakmaktan ormanı gözden kaçırmayalım. Orman da bana göre şu: Erdoğan hem ülkemiz üzerine önemli ve ilginç şeyler söylüyor, hem de ilk iki filmindeki çabasını daha da ötelere taşıyarak, tam bir yönetmen olmaya doğru dev bir adım daha atıyor. "Organize İşler"in "prensip sahibi dolandırıcı"sı Asım Noyan, aslında belki de iki Vizontele'de taşrada geçmiş gençliği anlatılan genç adamın bir uzantısı. Hatta belki de ta kendisi. Çünkü metropol-megapol diye isim beğenemediğimiz şu kendine özgü İstanbul'un, insanları baştan çıkaran, bozan, gençlik hayallerini un-ufak edip aralarında kapkaççılık, üçkağıt ve dolandırıcılık da bulunan marjinal uğraşlara doğru hızlı bir rüzgarla savuran baş belası bir kent olduğu gerçeği yadsınabilir mi? O şehr-i İstanbul ki, büyücü görüntü ustası Uğur İçbak eliyle hiç görülmemiş bir masal kenti olarak filme yansıyor ve adeta hikayenin ayrılmaz parçası olup çıkıyor. Ama belki "Eşkıya", "Uzak" ve "Anlat İstanbul"dan sonraki bu en iyi İstanbul güzellemesi bile, şu gerçeği değiştirmiyor: bu kent insanı dönüştürür, değiştirir, ufalar, çıldırtır ve giderek yok eder. Böylece, çetesiyle her türlü hırsızlık ve söğüşçülüğü organize eden Asım, her kendini bilen film kahramanı gibi aslında altın yürekli bir adamdır. Bunu ayrıldığı karısına, ondan olmuş küçük kızına, çekip giden sevgilisine ve hayatına birden dalan (daha doğrusu, kendisinin hayatına birden dalıverdiği) başarısız komedyen Süpermen Samet'e karşı tüm davranışlarından sezebiliriz.
YÖNETMEN ERDOĞAN
Ve öte yanda iki grup daha vardır. Biri, bilim adamı-kadını bir aile, Ocak ailesi ve genç kızları. Bu aile kuşku yok ki kente yeni gelen dalgaların silip süpürdüğü eski İstanbul efendiliğini ve onun kendine özgü saflığını temsil eder. Yenilgisi kesindir, kazanması ise ancak filmdeki gibi mucizelerle olabilir. Öte yanda ise, Polonezköy civarında "mukim" azılı gangster Duralmaz kardeşler vardır: azılı, ama ne kadar "Baba" filmi görmüş olsalar da, sonuç olarak alaturka ve bizden...  Bu üç grup insan, bir masal İstanbul'u dekoru önünde bir tuhaf, traji-komik macera yaşar ve bize de yaşatırlar. Erdoğan'ın yönetmen olarak en sevdiğim yanlarından biri, gösterişli, görkemli, "unutulmaz" sahneler yaratma çabası yerine çok daha mütevazi bir çabayı, bir tür mozaik-film yapmayı seçmiş olması. Böylece, tüm sahneler, bir Dogma'nın özenti biçimciliğinden uzak, sanki modernliğini klasisizmden alan bir anlayışı yansıtıyor ve kaydırmalı süperpoze'lerle birbirine bağlanıyor. Bu yöntem, filme bir yumuşaklık ve akışkanlık katıyor. Erdoğan, kendisine klasik Erdoğan komedyenliğinden uzak, tam bir karakter inşa etmeye çabalıyor. Eşsiz bir Demet Akbağ- Altan Erkekli beraberliğinin yanı sıra, Tolga Çevik biraz güme gitmiş oyunculuğunu konuşturuyor ve Özgü Namal'la son derece uyumlu bir ikili oluşturuyor. Diğer oyuncular da rollerinde yeterince iyi.
DOZU YERİNDE KOMİKLİK
"Organize İşler", sade, yalın ve yumuşak bir güldürü üslubu içinde, 2005 İstanbulu'ndan bir tür sosyolojik kesit gibi duruyor. Ama Erdoğan'ın asıl başarısı, bu sosyolojiyi hiç bir anında bilimsel, hatta ciddi bir çaba gibi sunmaması ve kendine özgü bir BKM komedisinin yumuşak kalıpları içinde eritmesi. Bu açıdan, örneğin at-avrat-silah esprisi ve golf olayı gibi sahneler, beni dayanılmaz biçimde güldürdü. Ama belki bu olay kimilerini şaşırtıyor. Erdoğan'dan ya daha komik olması bekleniyor, ya daha ciddi. Bense kendi adıma, bu dozu ve bu harmanı tam kıvamında buluyor ve bunu yönetmen Yılmaz'ın ayrılmaz bir özelliği olarak kabul ediyorum. Ve onun büyük bir tevazu ve yumuşaklıkla, bu kişisel yolu izleyerek, bize daha da iyi şeyler sunmayı sürdüreceğine yürekten inanıyorum.
HAFTANIN YILDIZ TABLOSU
ŞİDDETİN TARİHÇESİ * * * *
KİNG KONG * * *
SOĞUK DUŞ * * *
ADALETİN MERKEZİ * * *
OLİVER TWİST * * *
YOLDAN ÇIKANLAR * *
ORGANİZE İŞLER * * *
Yönetim ve senaryo: Yılmaz Erdoğan Görüntü: Uğur İçbak Müzik: Ozan Çolakoğlu (Jenerik: Yıldıray Gürçen / Deniz Erdoğan) Oyuncular: Yılmaz Erdoğan, Tolga Çevik, Demet Akbağ, Altan Erkekli, Özgü Namal, Başak Köklükaya, Erdal Tosun, Tuncer Salman, Öner Erkan, Ebru Akel, Cem Yılmaz, Nazmi Kırık, Salih Kalyon, Cezmi Baskın, Berfin Erdoğan BKM Film.
|
