Tarım savaşının neresindeyiz?
Fransız çiftçisi Jose Bove, "Dünya Satılık Değil" kitabını yazdığında Dünya Ticaret Örgütü'ndeki (DTÖ) 148 ülke, çoktan tarımda "korumacılığa hayır" demişti. Tarımda korumacılığın kalkması Fransız çiftçisi Bove'yi çılgına çevirmiş olmalı ki isyan etti. Dünya kamuoyu Bove'yi sevdi ve kendisine " Asterisk" lakabını verdi. Bove , Uluslararası Tarım Üreticileri Federasyonu üyesi. Uluslararası Tarım Federasyonu (IFAD), 1946 yılında 10 ülke çiftçi örgütünün biraraya gelmesiyle kurulmuş. Bugün ABD başta olmak üzere AB üyesi ülkeler, Kanada ve Brezilya gibi tam 75 ülke, 110 çiftçi örgütüyle, 180 milyon köylünün sorunlarını başka rakibi olmayan bu platformda dünyaya duyuruyor.
IFAD ne yapar? Türkiye'den Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) IFAD üyesi, üstelik yönetimde. TZOB, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Çiftçiler Birliği'ni de 9 yıl önce IFAD üyesi yapmış. KKTC Çiftçiler Birliği ile Yunanistan ve Güney Kıbrıs Çiftçiler Birliği, aynı çatı altında kavga etmeden çalışıyor. KKTC Çiftçiler Birliği, IFAD Akdeniz Komitesi'nde başkanvekili ve halen KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın Müsteşarı olan Raşit Pertev, bir dönem IFAD'ın genel sekreterliğini bile yapmış. Diyeceksiniz ki IFAD ne yapar? DTÖ kararlarıyla ilgili olarak çiftçi örgütlerinin görüşlerini alır ve tarım politikalarını belirler. İşte IFAD'ın Akdeniz-Asya Komitesi'nin hafta başı Antalya'da yapılacak toplantısına AB Komisyonu'ndan Walter Schmied başkanlığında bir ekip katılıyor.
Lami'nin işi zor Bu toplantıda her ne kadar AB Komisyonu, Türkiye'nin tarımdaki sorunlarını dinleyecek olsa da, konu dönüp dolaşıp, 13-16 Aralık tarihlerinde DTÖ'nün Hong Kong'ta yapılacak Bakanlar Zirvesi'ne odaklanacak. Çünkü hâlâ DTÖ' nün gündemi belli değil. ABD ve AB "korumacılıkla" ilgili farklı görüşteler ve birbirlerine karşı diş biliyorlar. DTÖ Başkanı Pascal Lami' yi zor günler bekliyor. Sonuçta ABD ile AB'nin tarımda sübvansiyonlar ve iç pazarın serbestleşmesine ilişkin farklı görüşleri, G-10 ile G-20'leri de karşı karşıya getirdi ABD ve G-20 ülkeleri, iç pazarın serbestleşmesini savunuyorlar. AB, Hindistan ve G10 ülkelerini yanına alarak, hizmet sektörü ile endüstri ürünlerinde reform yapmadan, tarımda pazarların açılmasına şiddetle karşı çıkıyor. Açıkçası hem ABD hem AB, "korumacılığa hayır" diyor. Ama sonuna kadar üreticisine destek veriyor.
Talat'ın daveti Tarımda dert çok. Peki, Türkiye bu global savaşlarda nasıl bir strateji izliyor? Türkiye, "AB Ortak Tarım Politikasına" entegre olmak için çok çaba harcamak zorunda. Tarım müzakerelerinde TZOB, Sivil İnsiyatif olarak devrede olacak. Aynı zamanda DTÖ toplantılarına katılacak. Ancak TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, KKTC Çiftçiler Birliği adına IFAD'a bir öneride bulunmaya hazırlanıyor: "2006'daki toplantıyı KKTC'de yapın." Aslında öneri sahibi Talat'ın Müsteşarı Raşit Pertev. Uzun yıllar Dünya Bankası'nda çalışan Pertev, kendisi de toplantıya katılıp Talat adına daveti yineleyecek.
|