|
 |
 |
 |
Şemdinli'nin Ergül Abla'sı
Ergül Kaya (37) patlayan bombalarla Türkiye'nin gündemine oturan Şemdinli'nin ilk kadın girişimcisi. Fönlü sarı saçları, aşırıya kaçmayan makyajıyla dikkat çeken Kaya, iki yıldır lokantasında askerden öğretmene pek çok kişiyi ağırlıyor
Şemdinli'de kadın olmak zor zanaat
Ergül Kaya (37) patlayan bombalarla Türkiye'nin gündemine oturan Şemdinli'nin ilk kadın girişimcisi. Fönlü sarı saçları, aşırıya kaçmayan makyajıyla dikkat çeken Kaya, iki yıldır lokantasında askerden öğretmene pek çok kişiyi ağırlıyor.
Türkiye'de kadın olmak zor denir. Ama Şemdinli'de daha zor olduğu kesin! Ergül Kaya 37 yaşında Şemdinlili bir kadın. Giyimi, makyajı ve fönlü sarı saçlarıyla Batılı bir kadın görüntüsü var. Doğma büyüme Şemdinlili, üstelik ilçenin ilk ve tek kadın girişimcisi... Kadınların büyük ölçüde "ikinci planda" olduğu ilçede Kaya, yaklaşık iki yıl önce önce 'Çim' adında bir lokanta açmaya karar vermiş. Asıl başağrısı da bundan sonra başlamış.
MÜŞTERİLER 'ABLA' DİYOR
Cumhuriyet Caddesi, Şemdinliler tarafından 'Mecburiyet caddesi' olarak anılıyor. Kaya'nın lokantası da bu cadde üzerinde. Dekorasyona kadın eli değdiği hemen anlaşılıyor. Masa örtüleri ve tertemiz kıyafetleriyle garsonlar hizmet veriyor. Kaya, kasada oturuyor, müşterilerini gülümseyerek karşılıyor; spor kıyafeti, fönlü sarı saçları ve abartıya kaçmayan makyajıyla... Müşteriler ona 'abla' diye hitap ediyor. Ergül Kaya İstanbul ya da İzmir değil, doğma büyüme Şemdinlili. İlginç  bir yaşam öyküsü var. Eskişehirli dedesi Bekir Sıtkı, 1945'li yıllarda Şemdinli'ye kaymakam olarak atanır ve yeni evlendiği eşi Misri Hanım'la burada yaşamaya başlar. Aynı yıllarda Ergül Kaya'nın babası Kutas Kaya, Irak'ın Barzan bölgesinden çeşitli nedenlerden dolayı annesi Gül Hanım'la Şemdinli'ye sığınır. Kutas Kaya, Kaymakam Bekir Sıtkı'nın dikkatini çeker ve daha sonra kayınpederi olan Bekir Sıtkı'nın himayesinde Türkçe öğrenir, TC vatandaşlığına geçer. Kaymakam Bekir Sıtkı'nın telkiniyle Şemdinli'de askere giden ilk kişi, Ergül Kaya'nın babası Kutas Kaya... Asker ocağında Türkçe'sini geliştirip yazmayı öğrenir. Kaymakam Bekir Sıtkı ile mektuplaşır. Terhis günü geldiğinde soluğu Şemdinli'de alır. Derecik bölgesinde askerlerin çamaşırlarını yıkayarak geçimini sağlayan annesi Gül Hanım'ın altınları için boğularak öldürüldüğünü duyunca yıkılır. Fail bulunamaz. Kaymakam Sıtkı çok sevdiği Kutas Kaya'nın acısını biraz olsun hafifletmek için onu PTT'ye memur olarak yerleştirir. 1950'li  yılların başında da kendi kızı Makbule'yi Kaya ile evlendirir.
'ÖLÜM LİSTESİNDEYİM'
Kaya çiftinin en küçüğü Ergül Kaya şimdilerde geçmişte bıraktığı üniversite eğitimini tamamlamak istiyor; Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Turizm ve Otelcilik Okulu'ndan mezun olmak için çalışıyor... İki yıl önce ailesinin desteğiyle Şemdinli'nin ilk lokantasını açan Kaya "Çok zorluk çektim" diyor; "Şemdinli'de bir kadının işyeri açması çok zor. İlçe halkı beni ilk zamanlar benimseyemedi. Lokantanın içinde beni gören köylüler, kapıdan geri dönerdi. Bir kadının da işyeri açabileceğini artık kabullendiler. Müşterilerim genelde asker, polis ve öğretmenler. Dükkanınıza gelen kişilerle de ilgilenince 'Askerlerle konuşuyor' diye dedikodu çıkıyor. Zaman içinde bunu da aştık." Ergül Hanım, son yaşanan olaylardan sonra yine endişelenmeye başlamış. O da Şemdinli halkının yarısı gibi adının "infaz listesi"nde olduğunu düşünüyor. "Bir ölüm listesinden söz ediliyor. O listede  benim de adım varmış. Bu ne yaman çelişki? Ne İsa'ya yaradık ne Musa'ya. Ama inatla bu işimi sürdüreceğim." Kaya'ya Umut Kitapevi olayını soruyoruz. Kafası karışık... Olayları pek fazla konuşmak istemiyor. Liseyi bitirdikten sonra üniversiteye hazırlık için dershaneye gittiği Ankara'daki bir anısını gözleri dolarak anlatıyor: "Hızlandırılmış kursa gittim. Dershanedeki arkadaşlarım Şemdinlili ve Kürt kökenli olduğumu öğrenince ilk soruları 'Hani senin kuyruğun yok mu? Kürtlerin kuyruğu vardır' oldu. Ağlamıştım. Sonra Kürtlerin kuyruğu olmadığını öğrendiler. Çok iyi arkadaşlıklarımız oldu." Kaya, kadın örgülerine de sitem ediyor; "Şemdinli'ye gelin. Kadınlığın ne demek olduğunu burada görün. Girişimci kadınların nasıl sıkıntılar yaşadıklarını araştırın" diyor. Ergül Kaya en büyük hayalini ise şöyle özetliyor; "Babam Irak'tan Şemdinli'ye gelmişti ve ben bunu yıllar sonra öğrendim. Irak'ın Barzan bölgesine gidip babamın akrabalarını bulmak istiyorum."
Ergun AKSOY- Kadir ERCAN/ ANKARA
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
