Faizin yönü bir süreliğine yatay mı?

Dün Merkez Bankası kendisinden bekleneni yaptı ve faizi yüzde 0.25 puan daha indirdi. Merkez'in faizi yıllık bileşik yüzde 14.74'e geriledi.
Buna karşılık piyasadaki Hazine faizi yüzde 14.10 idi. Merkez Bankası faizinin piyasa düzeyine gelebilmesi için, indirimin üç çeyrek yani yüzde 0.75 olması gerekirdi. Faiz makası bu kadar açılınca Merkez Bankası da piyasayla inatlaşmaya gitmiyor. Ama piyasanın istediği ölçüde de indirim yapmıyor. Merkez Bankası faizi indirirken Enlasyon ve Görünümü açıklamasında iki önemli vurgu yaptı.

Üç temel risk
Bu vurgulardan biri, enflasyonun geleceği konusunda üç önemli risk olduğuydu.

* Risklerden ilki, petrol fiyatlarındaki yüksek artışların devam etme olasılığıydı.

* İkinci temel risk, uluslararası likidite koşullarında olası dalgalanmalar gösterildi. Faizlerin tarihsel düşük düzeylere inmesiyle global fonların Türkiye'ye yöneldiği hatırlatılarak "Söz konusu eğilimlerin tersine dönmesi durumunda mali piyasalarda dalgalanmalar olabilecektir" denildi.

* Üçüncü risk ise hizmet fiyat enflasyonundaki katılık gösterildi. Önümüzdeki dönemde hizmet fiyat enflasyonunun mal grubu fiyat artışının bir hayli üzerinde kalmaya devam etmesini bekleyen Merkez Bankası, hizmet grubu fiyat artışının 2006 yılı enflasyonunun yarısından fazlasını oluşturacağını tahmin ederek şöyle dedi:
"Böylesi bir durumda enflasyon hedefine ulaşılabilmesi için, önümüzdeki yıl mal grubu fiyat artışının yüzde 3-3.5 aralığında kalması gerekmektedir. Bu da ancak petrol fiyatlarındaki artışların yavaşlamasıyla global likiditedeki mevcut eğilimlerin sürmesiyle iç talebin kontol altında tutulmasıyla mümkün olabilecektir."

Üçüncü seçenek
Enflasyonun seyrini üç önemli riskteki gelişmelerin olumlu yönde olmasına bağlayan Merkez Bankası son dört aydaki klasik cümleye ekstra bir ifade ekledi : "Önümüzdeki dönemde kısa vadeli faizlerin yönünün aşağı olma olasılığının yukarı olma olasılığına kıyasla daha fazla olduğu, ancak sabit kalma olasılığının da önceki dönemlere kıyasla giderek arttığı ifade edilebilir." Böylece karşımıza gelecek aydan itibaren faizlerin değişmeyebileceği çıkıyor. Bu ifadeyle Merkez Bankası gelecek aylar için "Hükümete ve kamuoyuna üstüme fazla gelme, piyasalara da daha fazlasını bekleme" mesajını verdi.

Faiz nasıl düşecek?
Merkez Bankası'nın açıklamalarına benim ekleyeceğim, bitişikteki enflasyon tablosu. Bu tabloda 2004 enflasyon verileri yeni endeks bazında veriliyor. Yeni endekse göre yıllık bazda enflasyon Şubat 2004-Ekim 2005 döneminde yüzde 7.089.48 arasında seyretmiş. Son gelinen rakam yüzde 7.52. Yani iki yıla yakın süredir enflasyonda yatay bir seyir içinde.
Aylık enflasyon rakamlarının tabloda yer almasının nedeni ise bundan sonraki beş aylık dönemde aşağı gidişin zor olacağını göstermek. Bu nedenle geçen yılın aynı aylarının enflasyon rakamlarını kasımdan itibaren bu yıla ve gelecek yılın üç aylık dönemine taşıdık. Yani önümüzdeki aylarda enflasyon geçen yılın aynı aylarındaki oran kadar gerçekleşirse yıllık enflasyon da yüzde 7.52'de sabit kalacak. Bu oranlar da bir hayli düşük oranlar. Yani enflasyon yıllık bazda yatay dalgalı veya hafif yukarıda olabilir. Böyle bir durumda piyasalar faizleri düşürse bile, bu reel faizden düşürme anlamına gelecek.

Kur ne olacak?
Ama enflasyon konusunda sıralanan riskler ciddi. Mal grubu enflasyonun, ki bunu Üretici Fiyat Endeksi yansıtıyor, gelecek yıl yüzde 3-3.5'ta kalması gerekiyor. Ancak o zaman yüzde 5'lik enflasyon hedefi tutturulabiliyor. Mal fiyatlarının 2006'da yüzde 3-3.5'da kalabilmesi ise en azından YTL'nin değer yitirmemesine veya kurun yükselmemesine bağlı. Bu ne kadar mümkün? Mümkün değilse enflasyon hedefi ne ölçüde tehlikede? Yılsonu bilanço nedeniyle piyasalar faizleri aşağı doğru itmek isteyebilir ama gelecek nisana kadar enflasyon inişi zor, biline.

Sonuç
"Yaşam bir sürprizler serisidir. Öyle olmasaydı ne yaşanmaya ne de korunmaya değerdi" La Fontaine