kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Mehmet Altan @ SABAH
 

Küreselleşmenin yeni ideolojisi: Pan-hümanizm

Osmanlı mutfağının lezzetlerini her daim diri tutarak bizleri mutlu kılan Beyoğlu'nun girişindeki Hacıbaba Restoran'ın, yandaki kilisenin bahçesine bakan terasında ağustos sonunun kırık dökük güneş ışıkları altında bir arada olduğumuz dostlarımızdan biri, dünyada henüz embriyon halindeki yeni bir akımın varlığından söz etti: Pan-hümanizm...


Bizim coğrafyada "hümanizm" tehlikeli sayılır... Vaktiyle ANAP'lı Gökhan Maraş döneminde Kültür Bakanlığı'nın resmi dergisinde, o dönemin Arşivler Genel Müdürü'nün imzasını taşıyan ve "hümanizma Türk kültürünün düşmanıdır" diyen bir yazı okumuştum da şaşkına dönmüştüm... Zaten daha sonra Kültür Bakanı olan ve birlikte çalıştığımız Fikri Sağlar ile de tanışmam o yazı hakkında yazdığım eleştiriler vesilesiyle oldu.
Bizde "pan-Türkizm ya da pan-turanizm" ya da "pan-İslamizm" daha geçerlidir...
Halbuki şimdi dünya, ırkı ya da dini değil, bizzahiti "insanı" esas alan yeni bir anlayışa doğru yöneliyor.


Pan kelimesi Yunanca'dan geliyor... "Bütün" anlamını taşımakta...
Hümanizm kelimesi ise Latince "insan doğası" anlamına gelen "humanitas"dan türemiş...
Hümanizmin anlamı "insana ve insan değerlerine en büyük ağırlığı veren düşünsel yaklaşım"... Hümanizma, Rönesans'ın da temel düşünce akımı olmuş... İnsana, sadece insana önem veren, bireyi yücelten bir anlayış...
Küreselleşmenin, bir ikinci Rönesans gibi "pan-hümanizm"i temel düşünce akımı olarak ele alması, bunun henüz dar bir çevrede de olsa telaffuz edilmesi, dini rehber alan Orta Çağ'ın da, ırkı yaşamın odağına koyan sanayidöneminin de, fikirsel planda iyice aşılmaya başladığını gösteriyor.
Din ve ırk değil, birey... En yüce varlık olan insan...


Burjuva devrimi bir "ulusal pazara" ihtiyaç duydu... Bunun yaratılmasının yolu "ırka dayalı bir millet" anlayışının inşası idi... 19. yüzyılda aynı ırkı bir bütün olarak toparlama düşüncesi de bu nedenle kışkırtıldı.. Osmanlı'da "pan-Türkist" akımlara rastlanırken, diğer toplumlarda da aynı işaretler görülmekteydi... Örneğin, Slavlar da "pan-Slavist" bir birlik peşindeydiler...
Orta Çağ geleneğine dayalı dinsel bakış ise, kurtuluşu aynı din etrafında buluşmada görüyordu... "Pan-İslamist" hareketler, ırka dayalı bir toplanmayı hem kavimci hem de dar olmakla eleştiriyordu...
Ne var ki, burjuvazinin ekonomik üstünlüğü, "ulus-devlet" anlayışını daha etkin ve işlevsel bir hale getirdi...


"Sermayenin" değil "beyinsel yaratıcılığın" zenginliğin kaynağı olmaya başladığı yeni bir dünyada, toplumsal örgütlenme de, ona mıknatıslık edecek düşünce de değişiyor...
Sanayi-sonrası yeni dönem, ırka dayalı "ulus-devleti" aşarak, insanların topluca aynı değerleri ve örgütlenme biçimini paylaşacakları küreselleşmenin dinamiklerini pekiştiriyor... Bunun yeni ideolojisi de belli ki "pan-hümanizm" olacak... Kısacası insan, insan, insan... İnsan-odaklı bir örgütlenme ve yönetim zihniyeti...


Biz sanayileşmesini tamamlayamamış bir tarım toplumuyuz. Ulus, devleti değil, askeri bir heyet devlet eliyle "ulusu" oluşturmuş... Rönesans'tan geçmediğimiz için eski Yunan kompleksi bize birçok hata yaptırtmış... İnsanlığın temel değerlerini tam içselleştirmemişiz... Üstelik bunları aşmaya yarayacak bir özeleştiriye de hiçbir zaman sıcak bakmamışız...
O nedenle "insana en üst değeri veren" hümanizmayı değil, dini ve ırkı temel değer olarak almışız...
Halbuki şimdi insan beyinsel yaratıcılığıyla "birey olarak" her türlü değerin önüne geçerek yüceliyor... Bir anlamda ikinci Rönesans...
İkinci Rönesans'ın da temel düşüncesi bu kez "pan-hümanizm."
İnsan yeniden doğuyor.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Büyük resmi akıl gözü ile okumak...   / 27-08-2005
 Cehaletin nefreti   / 22-08-2005
 Albaylığa terfi eden penguen   / 20-08-2005
 Son komünistin AB yorumu...   / 15-08-2005
 Terörden mi yanasın demokratikleşme-den mi?   / 13-08-2005
 Dinde reform   / 08-08-2005
 Formula 1'in neden sponsoru yok?   / 06-08-2005
 Ekonomik büyüme işsizliğe çare mi?   / 01-08-2005
 Bulgarlar'a kızabilir miyiz?   / 30-07-2005
 Demirel'in askeri kodları...   / 25-07-2005
ÖMER LÜTFİ METE
Yoksulluğun stratejik istismarı
Son MGK bildirisi...
UMUR TALU
Dere, tepe düz...
"Bi yere gidiyorum,...
FATİH ALTAYLI
ATO anketleri inandırıcı mı?
Ankara Ticaret Odası...
MEHMET ALTAN
Küreselleşmenin yeni ideolojisi: Pan-hümanizm
Osmanlı...
ERDAL ŞAFAK
Osmanlı modeli Atatürk devrimi
Bize pek yansımıyor ama...
'İç savaşı' imzaladılar
Kürt ve Şiiler'den Sünniler'e rest... 'İstediklerimiz olmazsa iç...
Türkiye karşıtı Merkel bir türlü vazgeçmiyor
Çok değil sadece bundan bir hafta önce "Türkiye'yi seçim...
Karakolda bitti
Karakolda bitti
21 şut çeken, 56 orta yapan Beşiktaş, Diyarbakır karşısında...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu